ဝီႇၶီႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ:ယူးရူပ်ႉ/ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ယူးရူပ်ႉ

ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ယူးရူပ်ႉ

ၽႃႇသႃႇရတ်ႈသျႃး ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ၵူၼ်းတီႈယူႇရူပ်ႉၵမ်ႉၼမ် ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းၸႃႇတိ ဢၼ်လႆႈႁၼ်တီႈ ရတ်ႈသျႃး၊ ယူႇၶရဵၼ်း၊ ပႄႇလႃႇရုတ်ႈ၊ ၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ၊ ဢႃႇမေးၼီးယႃး၊ ဢႃႇၸႃႇပၢႆႇၸၼ်ႇ၊ ၵျေႃႇၵျႃႇ၊ ဢႄႇသတူဝ်းၼီးယႃး၊ လၢတ်ႈဝီႇယႃႇ လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ် ပွတ်းတွၼ်ႈ ယူးရူပ်ႉတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈၸႂ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။

တီႈ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ယူးရူပ်ႉ ၼႆႉ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မီးဝႆႉယူႇ 24 ၽႃႇသႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းယူးရူပ်ႉၵမ်ႉၼမ်တႄႉၵေႃႈ လၢတ်ႈ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း 2 မဵဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် 3 မဵဝ်း သေတႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၼမ် တွၼ်ႈတႃႇ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတႄႉၵေႃႈ ပဵၼ် ဢိင်းၵလဵတ်ႈယဝ်ႉ။

ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢၼ်လၢတ်ႈတီႈ ယူးရူပ်ႉၼႆႉ ပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇ-ယူႇရူဝ်ႇပီႇယႅၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢၼ်ငဝ်းတိုၼ်းမၼ်းတႄႇမႃးၼႂ်းၵႄႈ ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇ-ယူႇရူဝ်ႇပီႇယႅၼ်ႇ တီႈ ယူးရူပ်ႉၼႆႉ ၸၢင်ႈၸႅၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇ ၸုမ်းလၢႆၸုမ်း -

ဢႄႇလ်ပေးၼီးယႅၼ်း - လၢတ်ႈတီႈ ဢႄႇလ်ပေးၼီးယႃး၊ ၵူဝ်ႇသူဝ်ႇဝူဝ်ႇ လႄႈ မႄႇသီႇတူဝ်းၼီးယႃး
ဢႃႇမေးၼီးယႅၼ်း - လၢတ်ႈတီႈ ဢႃႇမေးၼီးယႃး
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ပေႃးလ်ထိၵ်ႉ - လီႉတူႇဝေးၼီးယႅၼ်း (တီႈ လီႉတူဝေးၼီးယႃး) လႄႈ လၢတ်ႈဝီႇယႅၼ်ႇ (တီႈ လၢတ်ႈဝီႇယႃႇ)
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ၶႄးလ်ထိၵ်ႉ - ဝႄးလ်သျ်, သၵွတ်ႉတိတ်ႉသျ် ၵေးလိၵ်ႉ၊ ၶေႃးၼိတ်ႉသျ် လႄႈ မၼ်ႈသျ်၊ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းသဵင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈတီႈၼႂ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁေႃၶမ်း ပရိတ်ႈတဵၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် မိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈ ပိုင်ႈဢိင်ၼိူဝ် ယူႇၶေႇ။ ၼင်ႇၼၼ် ဢၼ်ပဵၼ် ဢၢႆးရိတ်ႉသျ် လႄႈ ပရႅတ်ႉတွၼ်ႇ ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၼႂ်း ဢၢႆႇယႃႇလႅၼ်ႇ လႄႈ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ.
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ၵျႃႇမၢၼ်ႇၼိၵ်ႉ - ဢိင်းၵလဵတ်ႈ (ယူႇၶေႇ၊ ဢၢႆႇယႃႇလႅၼ်ႇ လႄႈ မေႃးတႃႇ)၊ ၵျႃႇမၼ်ႇ (ၵျႃႇမၼီႇ၊ ဢေႃးသထရီးယႃး လႄႈ သဝိတ်ႈၸႃႇလႅၼ်ႇ)၊ တတ်ႉၶျ် (ၼႄႇတႃႇလႅၼ်ႇ လႄႈ ပႄႇၵျီႇယမ်ႇ)၊ တၼ်းၼိတ်ႉသျ် (တႅၼ်းမၢၵ်ႈ)၊ ၼေႃႇဝီးၵျီႇယႅၼ်ႇ (ၼေႃႇဝေး)၊ သုၺ်းတိတ်ႉသျ် (သုၺ်ႇတိၼ်ႇ လႄႈ ၾိၼ်ႇလႅၼ်ႇ) လႄႈ ဢၢႆးသလႅၼ်ႇတိၵ်ႉ (ဢၢႆးသလႅၼ်ႇ)။
ၵရိတ်ႉၶ် - လၢတ်တီႈ ၵရိတ်ႈ လႄႈ သၢႆႉပရႅတ်ႈ။
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ရူဝ်ႇမႅၼ်ႇ - ၶႅၼ်ႉတလၼ်ႇ (သပဵၼ်ႇ)၊ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ၊ (ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ၊ , သဝိတ်ႈၸႃႇလႅၼ်ႇ၊ ပႄႇၵျီႇယမ်ႇ)၊ ဢီႇတႃႇလီႇယႅၼ်ႇ (ဢီႇတႃႇလီႇ လႄႈ and သလူဝ်ႇဝေးၼီးယႃး) ပေႃးတူႉၵိတ်ႉ (ပေႃးတူႉၵၢဝ်ႇ)၊ ရူဝ်ႇမေးၼီးယႅၼ်း (ရူဝ်ႇမေးၼီးယႃး လႄႈ and မေႃတူဝ်းဝႃႇ)၊ သႃးတီးၼီးယႅၼ်း (ဢီႇတႃႇလီႇ)၊ သီႇသီးလီးယႅၼ်း (ဢီႇတႃႇလီႇ) လႄႈ သပႅၼ်းၼိတ်ႉ (သပဵၼ်ႇ)။
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း သလႃးဝိၵ်ႉ - ရတ်ႈသျၼ်ႇ (ရတ်ႈသျႃး၊ ၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ၊ ယူႇၶရဵꧣ်း လႄႈ ပႄႇလႃႇရုတ်ႈ)၊ ယူႇၶရဵၼ်းၼီးယႅၼ်း (ယူႇၶရဵၼ်း)၊ ပႄႇလႃႇရတ်ႉသျၼ်ႇ (ပႄႇလႃႇရုတ်ႈ)၊ ၶျႅၵ်ႉ (ၶျႅၵ်ႉ)၊ ပူဝ်းလိတ်ႉသ်ျ (ပူဝ်ႇလႅၼ်ႇ), သလူဝ်ႇဝႅၵ်ႉ (သလူဝ်ႇဝႃးၵီးယႃး)၊ ပူႇၵႃးရီးယႅၼ်း (ပူႇၵႃႇရီႇယႃႇ)၊ မႅၵ်ႇသီႇတူဝ်းၼီးယႅၼ်း (မႅၵ်ႇသီႇတူဝ်းၼီးယႃး)၊ သလူဝ်ႇဝိၼ်း (သလူဝ်ႇဝေးၼီးယႃး လႄႈ ဢီႇတႃႇလီႇ) လႄႈ သႃးပီးယႅၼ်း/ၶရူႇဢေးသျၼ်း/မွၼ်ႇတေႇၼေးၵရိၼ်ႇ/ပေႃးသၼီးယႅၼ်း (သႃးပီးယႃး၊ ၶရူဝ်ႇဢေးသျႃး၊ မွၼ်ႇတေႇၼေးၵရူဝ်ႇ လႄႈ ပေႃးသၼီးယႃး လႄႈ ႁႃႇၸီႇၵူဝ်းဝီးၼႃး။

တီႈယူးရူပ်ႉၼႆႉ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇ-ယူႇရူဝ်ႇပီႇယႅၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇ ဢိတ်းဢွတ်း -

ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ၶၢတ်ႈဝီလီယႅၼ် - တီႈၸုမ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး ၵျေႃႇၵျီႇယၼ်ႇ၊ လၢတ်ႈတီႈ ၵျေႃႇၵျႃႇ။
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ယူႇရႃးလိၵ်ႉ - တီႈၸုမ်းၼႆႉၶဝ်ႈပႃး ဢႄႇသတူဝ်းၼီးယၼ်း (ဢႄႇသတူဝ်းၼီးယႃး)၊ ၾိၼ်းၼိတ်ႉသျ် (ၾိၼ်ႇလႅၼ်ႇ) လႄႈ ႁၢင်ႇၵေးရီးယၼ်း (ႁၢင်ႇၵေႇရီႇ လႄႈ သႃးပီးယႃး)။
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း တိူဝ်းၵိၵ်ႇ - တီႈၸုမ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး တိူဝ်းၵိတ်ႉသျ် (တိူဝ်ႇၵီႇ လႄႈ သၢႆႉပရႅတ်ႈ)၊ ဢႃႇၸႃႇပၢႆႇၸၼ်ႇၼိ (ဢႃႇၸႃႇပၢႆႇၸၼ်ႇ) လႄႈ ၵႃႇၸၵ်ႉၶ် (ၵႃႇၸၢၵ်ႈသတၼ်ႇ)
ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း သႄႇမိတ်ႉထိၵ်ႉ - တီႈၸုမ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး မေႃးထီႉသ် (မေႃးတႃႇ)

ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းတင်းသဵင်ႈ တီႈၽၢႆႇၼိူဝ် - ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၼႂ်း ၸုမ်းၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဢိၼ်ႇတူဝ်ႇ-ယူႇရူဝ်ႇပီႇယႅၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ပဵၼ်တီႈ ၸုမ်းတၢင်ႇဢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း။ မီးၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉတီႈယူးရူပ်ႉသေ ဢၼ်ဢမ်ႇၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းဢၼ်လႂ် ၸိူဝ်းမီးယူႇတီႈၼႂ်း လူၵ်ႈ-

ပၢတ်ႉသ် - လၢတ်ႈ တီႈ သပဵၼ်ႇ လႄႈ ၾရၢင်ႇသဵတ်ႈ။

ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈလူ လွင်ႈၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ယူးရူပ်ႉ လႄႈ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ၼႂ်းလူၵ်ႈ တၢင်ႇၸိူဝ်း ၵႃႈတီႈ ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း ဝီႇၶီႇၵျူႇၼီႇယႃႇ

တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ၶွင် ယူးရူပ်ႉ

တီႈယူးရူပ်ႉၼႆႉ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ လႅတ်ႇတိၼ်ႇၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ဝႆႉ။ မိူင်းဢီးယူႇ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ။ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ လႅတ်ႇတိၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် တူဝ်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ် A, B, C
တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ သူးရီလိၵ်ႉ ၼႆႉ ၸႂ်ႉတီႈ ပွတ်းတွၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ တီႈ ယူးရူပ်ႉပွတ်းဢွၵ်ႇ လႄႈ ယူးရူပ်ႉ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပူႇၵႃႇရီႇယႃႇ ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းယူးရူပ်ႉဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်တိုၵ်ႉၸႂ်ႉ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈဢၼ်ၼႆႉ။ သႃးပီးယႃး၊ မွၼ်ႇတေႇၼေးၵရူဝ်ႇ လႄႈ ပေႃးသၼီးယႃး လႄႈ ႁႃႇၸီႇၵူဝ်းဝီးၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီတွင်းမၢႆဝႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တီႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉ လႅတ်ႇတိၼ်ႇ လႄႈ သူးရီလိၵ်ႉ တင်းသွင်ဢၼ်။ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶွင် ရတ်ႉသျႅၼ်း သူးရီလိၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ် а, б, в
တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ၵရိတ်ႈၼႆႉ ၸႂ်ႉတီႈ ၵရိတ်ႈ လႄႈ သၢႆႉပရႅတ်ႈ။ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶွင် ၵရိတ်ႈ ၼႆႉပဵၼ် Α, Β, Γ
တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ၵျေႃႇၵျီႇယႅၼ်ႇ ၼႆႉ ၸႂ်ႉတီႈ ၵျေႃႇၵျႃႇ။ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶွင် တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈ ၵျေႃႇၵျီႇယႅၼ်ႇ ၼႆႉ ပဵꧣ် : ა, ბ, გ

		ဝီႇၶီႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယူးရူပ်ႉ • သိုပ်ႇမိုတ်ႈ • ဢီးယူႇ • ပထဝီႇ • ၵူၼ်းယူးရူပ်ႉ • ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်း • ၶေႃႈမုၼ်း • ၸၢမ်းၺၢၼ်ႇ	မႄး