ၸၢတ်ႈၸဝ်ႈမႁႃႇၸၼၵ/ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ
ဝၢႆးသေ လႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၸေးၸိမ်ႇႁၢင်ႈႁေႃ မိူင်းလူင်ၼႆႉယဝ်ႉ ယၢမ်းမိူဝ်ႈဢၼ် ၼေႃႇၸဝ်ႈမႁႃႇၸၼၵ ၼင်ႈယူႇၼိူဝ်ပလၢင်ႇ ဢၼ်ဢဝ်ၸွင်ႈၽိူၵ်ႈၵင်ႈဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈၽွင်းမိူင်းပရေႃးႁဵတ်ႉ လႄႈ ပရိသၢတ်ႈၶဝ် ၼင်ႈလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇတူၺ်းၸေးၸိမ်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ် ဢၼ်ပေႃးလီဢၢမ်း သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇမီးတီႈသုတ်းသဵင်ႈလႆႈၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ မိူဝ်ႈယၢမ်းဢၼ်တုၵ်ႉယၢၵ်ႈ လႆႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼႂ်းၼမ်ႉသမ်ႇမုတ်ႉတရႃႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ "သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၵဝ်ဢမ်ႇၶတ်းၸႂ် ဢမ်ႇၸိုၼ်ႇႁႅင်းလုၺ်းၼမ်ႉ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁိူဝ်းၸဵတ်းပၢၵ်ႇ ဢၼ်ၸူမ်ပႅတ်ႈ ၼႂ်းၼမ်ႉသမ်ႇမုတ်ႉတရႃႇၼၼ်ႉၸိုင် မႄႈၵဝ်ၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈႁၼ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈသေ ၵူၼ်းတေပဵၼ် ပိူဝ်ႇတၢင်းၵိၼ်ပႃ၊ တဝ်ႇၶဝ်ၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈတၢင်းၶတ်းၸႂ်လႄႈ ၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ယွၼ်းသူးၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈမႃး ၶူဝ်းၶွင်ၸေးၸိမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ မႄႈၵဝ်ၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ယဝ်ႉ။ တၢင်းၶတ်းၸႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လီမီးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ” ၼႆ။ ၵွပ်ႈတၢင်းဝူၼ်ႉၼႆႉ တဵမ်ဢူၵ်းဝႆႉ ပေႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ဢွၵ်ႇၸႂ်ပီႇတိႁူမ်ၸူမ်းလူင်ယူႇ ပေႃးလူၼ်ႉတူဝ်ၸႂ်သေ ဢိုၼ်းသဵင်ဢွၵ်ႇဝႃႈ -
"ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ဢိူၺ်း ၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းဢၼ် ႁူႉႁၼ်ၽွၼ်းမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ် ၼႂ်းပတ်ႉၸုပ်ႉပၢၼ်ႇတင်း ၸၢတ်ႈၼႃႈၶဝ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၶၢၼ်ႉဢိူၼ်၊ ပေႃးၶတ်းၸႂ်ၸိုင် ၸၢင်ႈႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈထိုင်တီႈတင်းသဵင်ႈယဝ်ႈ။ တေႃႈတူၺ်းၵဝ်လႃႈ။ ပႅၵ်ႉဝႃႈ ၸူမ်ဝႆႉယူႇၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ ၽင်ႇမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈသေ ဢၼ်လႆႈႁွတ်ႈထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶတ်းၸႂ်ယဝ်ႉ ၵဝ်ၸင်ႇဝႃႈၼႆ။
"ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ဢိူၺ်း သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် မီးပိင်ႇၺႃႇသေ မုင်ႈႁၼ်ၽွၼ်းမၢၵ်ႈမီး ပၸ်ႉၸုပ်ႉပၢၼ်ႇ သမ်ႇသရႃႇ သွင်ၽၢႆႇၼၼ်ႉယူႇတႄႉၸိုင် ပႅၵ်ႉဝႃႈမီးမႃးတူဝ်တုၵ်ႉၶ၊ ၸႂ်တုၵ်ႉၶသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတေတုၵ်ႉၶဝႆႉယူႇတႃႇသေ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ပေႃႈဝႃႈၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇတႄႉၸိုင် ထိူင်းလႄႈၽႂ်း ဝၼ်းၼိုင်ႈၸဝ်ႉၸဝ်ႉ မႅပ်ႈၼင်ႇဢဵၼ်းၼၼ်ႉ တေထိုင်တီႈယူႇၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီလႆႈဢူတ်းယိူၼ်ႉတၢင်းၶတ်းၸႂ်သေ ယႃႇယွၼ်ႇတၢင်းၶတ်ႈၸႂ်လႃႈ။ ပေႃးႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင် တေႁွတ်ႈထိုင်တီႈယိူင်းမၢႆ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႈ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မီးပၺ်ႇၺႃႇဢေႇမၢင်သေ ဝႆႉတၢင်းၶၢၼ်ႉပဵၼ်ယႂ်ႇၼႆၸမ်း ပေႃးမိူဝ်ႈထူပ်းၽေးယၢပ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈမေႃဝူၼ်ႉဝႃႈ “ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵဝ်ႇတေဢမ်ႇၸၢင်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈယဝ်ႉ” ၼႆၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင် သမ်ႉတေဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ် လွင်ႈၽိင်ႈလေႃးၵ ဢၼ်ဝႃႈတၢင်းၵတ်းယဵၼ် လႄႈ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် ၵူၺ်းပၼ်ႇပုတ်ႈလၢႆးၵၼ်လူင်ယူႇၵူၺ်း” ၼႆသေ တေယွၼ်ႇတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇယဝ်ႈ။ ပေႃးႁဵတ်းၼၼ် တၵ်းတေမိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁိူဝ်းၶဝ် ၸဵတ်းပၢၵ်ႇ လႆႈတၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၼမ်ႉသေ ပဵၼ်ယိူဝ်ႇတၢင်းၵိၼ်ပႃၶဝ်တႄႇၵႂႃႇၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁွတ်ႈထိုင်လႆႈတီႈယိူင်းမၢႆ ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်သေဢမ်ႇၵႃး ယင်းၸၢင်ႈလႆႈထူပ်းၺႃးၽေးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
"ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ဢိူၺ်း ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ဢၼ်ႁဝ်း ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈလူႉယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇဢဵၼ်းဢၢၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၼႆၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈလဵဝ် ရထႃးၽတ်ႉသၽႅဝ်မႃးသေ တေမႃး ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်လႆႈ ၸေးၸိမ်ႇလူင် မိူင်းၼႆႉငၢႆႈငၢႆႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈမႃးသေဢိတ်း။ ဢၼ်ၵဝ်ဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸမ်း "ၵဝ်ဝႃႈတေၵႂႃႇၵႃႉၶၢၵုၼ်ႇ၊ ႁႃပၢႆးမၢၵ်ႈမီး တီႈမိူင်းသုဝၼ်ႇၼၽူႇမိသေ သင်ဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ၼမ်တိူဝ်းမႃးၸိုင် တေႁႃႁွမ်ၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ ပုၼ်ႇတႃႇၶိုၼ်းတိုၵ်းသိမ်းဢဝ် မိူင်းပေႃႈႁဝ်း” ဝႃႈၼႆမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ တၢင်းဝူၼ်ႉဢၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးသေ သမ်ႉလႆႈလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇ။ ဢၼ်ဢမ်ႇဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢၼ်ၼၢင်းၽိဢဝ်ၵဝ်ဢွၵ်ႇတီႈ ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇမႃးဝႆႉတီႈၼိူဝ် မၢၵ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းသူၼ်သိူဝ်းၼႆႉလႂ်၊ မိူဝ်ၵဝ်တိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယူႇၼၼ်ႉ ဢၼ်ရထႃးၽုတ်ႉသ တေႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃးၼႆႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵဝ်ယင်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈမႃးၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵဝ်လႆႈၽႅဝ်မႃးသေ ပဵၼ်ဢၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၽူႈယိင်းၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ် ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈဝူၼ်ႉလူင်ယူႇ ပုၼ်ႈတႃႇတေပဵၼ်ၶုၼ်၊ ပဵၼ်ၼၢင်းၸုမ်ႈ၊ ပဵၼ်သထေး၊ ၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးၼႆၵႂႃႇလူင်ယူႇ။ ၵူၼ်းၵမ်ႉၼမ် ဝူၼ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တၢင်းၶတ်းၸႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီမီးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ” ၼႆသေ ဢိုၼ်းသဵင်သင်ႇသွၼ်လၢတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႈ။
ပေႃးဝႃႈ ၸေးၸိမ်ၶုၼ် ဢၼ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလီၼၼ်ႉ ႁွတ်ႈထိုင်မႃးၼႂ်းမိုဝ်း ၸဝ်ႈၶုၼ်လူင် မႁႃႇၸၼၵယဝ်ႉၸိုင် ၸင်ႇတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်းထမ်းၶုၼ်သိပ်းယိူင်ႈ၊ သင်ၵႁသီႇယိူင်ႈ၊ ၵုင်ႇၼႃႇယၵႁူၵ်းယိူင်ႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈပိူင်ႈလူႉလႅဝ်သေ ႁဵတ်းၶုၼ်ၵႂႃႇ လူၺ်ႈတင်းၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် သီႇဝလိယူႇယဝ်ႉ။ တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉပဵၼ် ၽူႈလုမ်းလႃးၼႆသေ လဵင်ႉလူႇတၢၼ်းသွမ်း ႁႂ်ႈၸဝ်ႈပၸ်ၸေႇၵပုတ်ႉထႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃၵူႈဝၼ်းယဝ်ႈ။ တီႈသႃလႃးၸလွပ်ႈ ဢွင်ႈတီႈလူႇတၢၼ်းႁႃႈလင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႇတၢၼ်းၶူဝ်းလဵင်းၶႅမ်ႉလီၵူႈဝၼ်း ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ထၢတ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈၼၢင်းသီႇဝရိ ၸပ်းသၼ်ႇထေႇသေ တဵမလႆးမႃး သိပ်းလိူၼ်ယဝ်ႉၸိုင် ၸင်ႇၵိူတ်ႇမႃးလုၵ်ႈၸၢႆး ၵေႃႉဢၼ်မီးၽုင်းပၺ်ႇၺႃႇ မီးလၵ်ႉၶၼႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတေတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ "ၸၢႆးတီႇၵႃႇဝု” ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးတီႇၵႃႇဝုဢွၼ်ႇၼႆႉ ပေႃးဝႃႈဢႃႇယုလႆႈမႃး သိပ်းႁူၵ်းၶူပ်ႇတဵမ်ယဝ်ႉၸိုင် ၸင်ႇႁဵၼ်းဢဝ်တၢင်းမေႃပၺ်ႇၺႃႇ ယဝ်ႉတူဝ်ႈထိုင်တီႈၵႂႃႇယဝ်ႈ။ ၵမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈပေႃႈလူင် ၶုၼ်မႁႃႇၸၼၵ ၸင်ႇဢဝ် ၸၢႆးဢွၼ်ႇတီႇၵႃႇဝုၼၼ်ႉ ဝႆႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။