ၸၢတ်ႈၸဝ်ႈမႁႃႇၸၼၵ/ၸဝ်ႈၼၢင်းသီႇဝလိ ၸွပ်ႇတူၺ်း
ပေႃးၸဝ်ႈၼၢင်းသီဝလိ လႆႈငိၼ်းလွင်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်ၸိုင် ဝူၼ်ႉဝႃႈ "ၵေႃႉဢၼ်တေထိူၵ်ႈၵိုင်ႇတၢၼ်ႇ ၸေးၸိမ်ႇၶုၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉ လွင်ႈၵိုင်ႇဢမ်ႇၵိုင်ႇ၊ ၸႂ်ဢမ်ႇမၼ်ႈၶိူင်ႇ၊ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶၼ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးလူင်လၢင်ၸိုင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇၵတ်းဵၼ်၊ ပုၼ်ႈတႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ်ၼႆၵေႃႈ တေဢမ်ႇၶႅမ်ႉ၊ ပုၼ်ႈတႃႇသမ်ႇသရႃႇမိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ ဝူတ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၸင်ႇႁူဝ်သိုၵ်းမီးၸႂ်ၼိမ်မၼ်ႈၶိူင်ႇ တႃႇတေသိုပ်ႁၢင်ႈႁေႃၵႂႃႇလႆႈလီလီ တေမီးမင်ႇၵလႃႇ ဢမ်ႇမီးၼႆၼၼ်ႉ ၵဝ်တေၸွပ်ႇတူၺ်းၵွၼ်ႇ” ၼႆ။ ၵမ်းၼၼ် ၸင်ႇပွႆႇၶၢဝ်ႇၵႂႃႇဝႃႈ "ပေႃးႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ထိုင်မႃးတီႈ ၽၵ်းတူႁၢင်ႈႁေႃၼႆ ႁႂ်ႈမၼ်းၶဝ်ႈမႃး တီႈႁွင်ႈၵဝ်ၼႆႉသေၵမ်း” ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးႁူဝ်သိုၵ်းလူင် လႆႈငိၼ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းၼၢင်းသႅင်ၼႆ ဝူၼ်ႉဝႃႈ "ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼၢင်းပေႃးလႆႈႁၢၼ်ႉၸႂ်ၵွၼ်ႇ" ဝႆႉၸႂ်ၼင်ႇၼႆသေ လုၵ်ႉတီႈ ၽၵ်းတူႁၢင်ႈႁေႃသေ ပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးႁွင်ႈၼွၼ်း ႁိပ်ႈႁိပ်ႈသေလႄႈ ၵႂႃႇၸုၵ်းတီႈႁိမ်းၸဝ်ႈၼၢင်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းမီးၺၢၼ်ႇ လႄႈ ပေႃးလႆႈႁၼ် ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၶဝ်ႈမႃး ႁဵတ်းၼၼ်ၸိုင် ႁူႉဝႃႈ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ပဵၼ်ၵူၼ်းၺၢၼ်ႇဢေႇၼႆယဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈထိုင်မႃးႁိမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈၶႂ်ႈၸၢမ်းတူၺ်းလႄႈဝႃႈ "ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ဢိူၺ်း ၶႃႈၼၢင်းၶႂ်ႈႁၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၸၢႆး လႄႈ ၶႅၼ်းတေႃႈ လႅၼ်ႈၵႂႃႇလႅၼ်ႈမႃး တီႈၸၢၼ်းႁေႃၼႆႉ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးလူး" ၼႆယဝ်ႉ။
ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႆႉတၢင်းႁၵ်ႉပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းၽိတ်းသင်၊ ၵူၺ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ "ၼင်ႇႁိုဝ်ၸဝ်ႈၼၢင်းတေထုၵ်ႇၸႂ်ၼၼ်ႉ တေလႅၼ်ႈၵွၼ်ႇ" ၼႆသေ ဢႅၼ်ႇပတ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈၼၢင်း လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ "ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ဢိူၺ်း လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈ တီႈၼႆႈသေ ဢႅၼ်ႇမႃးၸူးၵဝ်လူး၊ ႁႂ်ႈလႆႈတူၺ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ" ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူဝ်သိုၵ်းဢႅၼ်ႇၸိူင်ႉၼင်ႇၼၢင်းသႅင်ဝႃႈယဝ်ႈ။ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႁူဝ်သိုၵ်းသေ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ "ၵေႃႉၼႆႉၸမ်း ပေႃးၼင်ႇၵႃလမ်ယူႇတီႈလွႆၶမ်းသေ ႁွင်ႉဝႃႈ ၵႃၶမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵွမ်ႉၵွပ်ႈၸဝ်ႈပေႃႈ တၢင်ႇပဵၼ်ႁူဝ်သိုၵ်းလႄႈ တေႃႉတႄႉလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ ႁူဝ်သိုၵ်းၵူၺ်းယဝ်ႈ။ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်ထိင်းလႆႈ ႁၢင်ႈႁေႃဝၢၼ်ႈမိူင်းလီလီ" ၼႆ။ ပေႃးလႆႈႁူႉ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၸႂ်ၶိူင်ႇမၼ်ႈၼိမ်လီၵေႃႈ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ "ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ဢိူၺ်း လႆႈႁူႉၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၸၢႆး ၸဝ်ႈသိုၵ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ တေႁိူဝ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ၊ ယႃႇပေလႅၼ်ႈယဝ်ႉ။ မႃးၼင်ႈတီႈႁိမ်းၶႃႈၼၢင်းသေ မိပ်ႇၼူတ်ႈတိၼ်ၵဝ်ၶႃႈၼၢင်းလႄႈ" ၼႆ။ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၵေႃႈ ပႆလွႆးလွႆးသေ ၵႂႃႇၼင်ႈႁိမ်းတိၼ်ၼၢင်းသႅင်သေလႄႈ မိပ်ႇၼူတ်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၸဝ်ႈၼၢင်းပေႃးထုၵ်ႇၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႈ။
ၵမ်းၼၼ် ၼၢင်းသႅင်ဝူၼ်ႉဝႃႈ "ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇတဵမ်တဝ်ႈလူင်။ တေႃႈၵႃႈ ၵဝ်ၸႂ်ႉၶၼႆႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၵဝ်ၶႂ်ႈၸၢမ်းၵူၺ်းၼၼ်ႉ။ ၵိူဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ ၵဝ်ႁၵ်ႉပႅင်းမၼ်းၼႃႇသေ ႁဵတ်းၸွမ်းၵဝ်ႇဝႃႈလူင်ယူႇၵူႈယိူင်ႈ။ တေႃႈလဵဝ် တေလမ်းမၼ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈႁေႃၵေႃႈ ၵဝ်ၵူၺ်းမီးမူႇၼၢင်းယိင်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း။ တေဝႃႈႁိုတ်းလႃႇပၼ်ၼႆၵေႃႈ ၵွပ်ႈၸႂ်ႁၵ်ႈၶဝ်ႈမၼ်းဝႆႉလႄႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၸဵပ်းၸႂ်လႆႈ။ ၸိူင်ႉၼၢင်းၵဝ်ၵေႃႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇပႆႇႁူႉၵၢင်ၸႂ်ၵဝ်။ တေႃႈလဵဝ် ၵဝ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ် ပေႃးႁူႉၵႂႃႇသေၵွၼ်ႇ" ဝႃႈၼႆသေ ဢဝ်တိၼ်သေယဝ်ႈ (ထိုပ်ႇပၼ်) တီႈဢူၵ်းႁူဝ်သိုၵ်း လူမ်ႉပိၼ်ႈတၢၵ်ႇႁၢႆၵႂႃႇယဝ်ႈ။ ၼၢင်းသႅင်ၵေႃႈ ၸႂ်ႉၸိူင်ႉၼၢင်ႈမၼ်းဝႃႈ "ၸိူဝ်းသူ ၸၼ်ၶေႃးဢၢႆႈယွင်ႇၼႆႉသေ ပေႃႉႁႂ်ႈမၼ်းၸဵပ်းသေလႄႈ ဢဝ်လူင်းႁေႃၵႂႃႇလူး" ဝႃႈၼႆသေ မၼ်းၼၢင်းသႅင်တႄႉ ၶဝ်ႈႁွင်ႈလုၵ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႈ။ ၸိူင်ႉၼၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ လိုပ်ႈလူၺ်းႁူဝ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႈႁေႃၵႂႃႇ ၸိူင်ႇၼင်ႇၼၢင်းသႅင်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၽွင်းမိူင်းၶဝ် မေႃမိူင်းၶဝ် ၸိူဝ်းပႂ်ႉယူႇၼွၵ်ႈႁေႃၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈႁၼ်ၼႃႈတႃႁူဝ်သိုၵ်းဢမ်ႇလီဢမ်ႇငၢမ်းသေ ဢွၵ်ႇမႃးၸိုင် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ထၢမ်ဝႃႈ "ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႃႈ" ၼႆ။ ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ဢိူၺ်း ၵဝ်ထၢင်ႇဝႃႈ ၼၢင်းသႅင်ပဵၼ်ၵူၼ်းတႄႉဢိူဝ်ႈ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်း၊ ပဵၼ်ၽၢႆးဢိူဝ်ႈ" ၵူၺ်းဝႃႈ ၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉသေ သွင်ႉမိူင်းၵႂႃႇယဝ်ႈ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈလၢမ်းႁူႉဝႃႈ “ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်ၼႆႉ ၵူၺ်းၶႅၼ်ႇၽၢႆႇသိုၵ်းသေ ဢေမ်ႇၵႅင်ႇၽၢႆႇမႄႈယိင်းယူဝ်း“ ဝႃႈၼႆသေ ႁႃထႅင်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ ဢၼ်တေၵိုင်ႇထိူၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ဢွၼ်ၶႆႈၸႂ်ဝႃႈ "ၽွင်းမိူင်းၽၢႆႇယေးငိုၼ်းၼႆႉ မိုတ်ႈၵၼ်လီတင်း ၼၢင်းသႅင်ယူႇ။ ၼမ်ႉၵတ်ႉပၺ်ႇၺႃႇၵေႃႈတဵမ်ထူၼ်ႈယူႇ။ ႁဝ်းၸၢမ်းဢဝ်မၼ်းၶိုၼ်ႈၸၢမ်းလူ” ၼႆ။ တိူင်ႇပၢင်ႇႁဵတ်းၼၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်လိၵ်ႈၵႂႃႇသူင်ႇတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈယေးငိုၼ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇၵမ်းသူင်ႇၵႂႃႇတီႈ ႁူဝ်သိုၵ်းယဝ်ႈ။ မၼ်းၵေႃႈ တေႃႈမိူၼ်ၼင်ႇ ႁူဝ်သိုၵ်းယဝ်ႈ။ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းၼၢင်းသႅင် ၸႂ်ႉလိုပ်ႈလမ်းဢွၵ်ႇႁေႃၵႂႃႇယဝ်ႈ။
ၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ်ၵေႃႈႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈယေးငိုၼ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၶႅၼ်ႇၽၢႆႇထိင်းယေးငိုၼ်းၵူၺ်းသေ တေဢမ်ႇပေႃးၶႅၼ်ႇၽၢႆႇၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႁူႉ” ဝႃႈၼႆ။ ႁဵတ်းၼၼ် ၶဝ်သိုပ်ႇပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် သထေးလူင်၊ ၽွင်းမိူင်း ဢၼ်ၵင်ႈၸွင်ႈၸဝ်ႈၶုၼ်၊ ၽွင်းမိူင်း ဢၼ်ၵမ်လႅဝ်းၸဝ်ႈၶုၼ်ႈသေ ၸၢမ်းတူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇဢွင်ႇလႄႈ ၸိူဝ်းၶဝ်တင်းသဵင်ႈ လႆႈၶၢမ်ႇၼၢင်းသႅင်လမ်းပႅတ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇႁူဝ်သိုၵ်းလူင်လႄႈ ၽွင်းမိူင်းထိင်းယေးငိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၽႂ်ဢမ်ႇဢွင်ႇမႃးသေၵေႃႉလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလီၸႂ်လဵၵ်ႉဝႃႈ "ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ဢိူၺ်း ၸွမ်းၼင်ႇၸဝ်ႈၶုၼ်ႁဝ်းသင်ႇမႃးၼၼ်ႉ ယႃႇဝႃႈတေႁႃလႆႈ ၵေႃႉတဵမ်ထူၼ်ႈႁႅင်းသၢမ်ယိူင်ႈၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ တေႃႈၵႃႈ ၵေႃႉဢၼ်ၼၢင်းသႅင်ႁဝ်းတေႁၵ်ႉလႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းႁႃယင်းဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ၊ ယင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်။ တေဝႃႈၸႂ်ႉၽွင်းမိူင်းၶဝ်ပႂ်ႉထိင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈ။ ႁဝ်းတေၶိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼေႃး” ၼႆ ဝူၼ်ႉပေႃးၵႂင်ၵႂႃႇယဝ်ႈ။