ၸၢတ်ႈၸဝ်ႈမႁႃႇၸၼၵ/ၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈၼေႃႇလွင်းၸဝ်ႈ

ပေႃးဝႃႈၼၢႆးသြႃႇ လႆႈငိၼ်းလွင်ႈတၢင်း ၸဝ်ႈၽူဝ်သင်ႇမႃးၼၼ်ႉၸိုင် ယိၼ်းၸူမ်းဝႃႈ "ၵဝ်တေလႆႈႁၼ်ၼွင်ႉယိင်းၵဝ်ယဝ်ႉ" ၼႆသေ မီးတၢင်းႁူမ်ၸူမ်းၼႃႇသေ ႁပ်ႉတွၼ်ႈယဝ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉႁွမ်ၼၢမ်ႇသႃႇပၼ်၊ ႁႅၼ်းပၼ်တီႈၼွၼ်ႉၶႅမ်ႉၶႅမ်ႉလႅပ်ႈလႅပ်ႈသေ လဵင်ႉလူလုမ်းလႃးဝႆႉထႃႈယူႇယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ သြႃႇပႃႇမွၵ်ႉၶ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉၵေႃႈ တင်းၸၢႆးမၢဝ်ႇတင်းၼမ် လွမ်ႉၶႅပ်ႇၶၢင်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းမႃးတီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈမႃး မင်ႇၸင်ႇဝႃႈ "ၵဝ်တေၵိၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းၼွင်ႉယိင်းၵဝ်ၵွၼ်ႇ၊ သူၵႂႃႇႁွင်ႉမႃးလူး" ၼႆသေ ၸင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၸႂ်ႉမၼ်း ၵႂႃႇႁွင်ႉၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် မႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ သြႃႇလူင်ၻိသႃႇပႃႇမွၵ်ႉၶၼႆႉ ႁၵ်ႉၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် မိူၼ်ၼင်ႇၼွင်ႉယိင်းဢွၵ်ႇမၼ်းသေ လဵင်ႉလူလုမ်းလႃးလီလီ ဝႆႉႁႂ်ႈယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၼၼ် ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် ၽႅဝ်မႃးတီႈႁိူၼ်း သြႃႇလူင်ၻိသႃႇပႃႇမွၵ်ႉၶၶဝ်ပႆႇပေႃးႁိုင်သင် ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇႁၼ်ၼႃႈမႃး ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈႁဝ်း ဢၼ်ႁၢင်ႈလီႁၢင်ႈငၢမ်း သမ်ႉပေႃးမိူၼ်ၼင်ႇ သီၶမ်းသေ ပဵၼ်ဢၼ်လီယဵမ်ႈလီတူၺ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတေတၢင်ႇၸိုဝ်ႈပၼ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် ဢမ်ႇၶႆႈတၢင်ႇပၼ် ၸိုဝ်ႈသဵင်တၢင်ႇမဵဝ်းလႄႈ ၸင်ႇတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈပူႇ (ဢမ်ႇၼၼ် လူင်ၸဝ်ႈၶဝ်) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးမႁႃႇၸၼၵ ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၸၢႆးမႁႃႇၸၼၵၼႆႉ ယႂ်ႇမႃႈၵႃႈသုင်လၵ်းလႅမ်သႅမ်းၵႃႈသေ မိူဝ်ႈထိုင်ပၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇလဵၼ်ႈၵေႃႉၸွမ်း ၸၢႆးဢွၼ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈယၢမ်းလဵၼ်ၵေႃႉၵၼ် မိူဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်း ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸႂ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈလႂ်၊ တေႃႇတၢင်းလဵၼ်ႈမၼ်းသႃႇသေၶဝ်လႂ် ၸွမ်းၼင်ႇၽိင်ႈထုင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်မီးၸႂ်သူၺ်ႈ၊ ပႅင်းၸင်း၊ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈတီႈၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈယူႇယဝ်ႉ။

ၼေႃႈၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်လႄႈ ပေႃးဢဝ်ၽၢႆႇၶိူဝ်းဝႃႈလႂ်၊ ဢဝ်ႁႅင်းတူဝ်ႁႅင်းၸႂ်ဝႃႈလႂ် မႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၸိုင် တိုၼ်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇတွၼ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိူၼ်ႈ မႃးႁဵတ်းႁၢႆႉပူၼ်ႉပႅၼ်တီႈမၼ်းၸိုင် တိုၼ်းဢမ်ႇယိူၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းတွပ်ႇ၊ ၵၼ်ႉ၊ ပေႃႉထုပ်ႉ တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇႁတ်းတွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ၵေႃႈတေႃႈၵႃႈၵႂၢမ်းလႃႇ၊ ၵႂၢမ်းပွင်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇသူပ်းသေ ဢၼ်ၵၼ်ႁႆႈယူႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းပေႃႈမႄႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈလႆႈငိၼ်းသဵင်လုၵ်ႈၸၢႆးၶဝ်သႅၼ်ႇႁႆႈ ပေႃးၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးထၢမ်ဝႃႈ "ပဵၼ်ၽႂ်လႂ်ထုပ်ႉပေႃႉႁႅမ်ၸၢႆး" ၼႆ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇပိုင်ႈဢိင်ပေႃႈမႄႈၶဝ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်မွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ "လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ထုပ်ႉပေႃႉႁဝ်းဢေႃႈ" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ "လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈ" ၼႆၸိုင် မၼ်းၸၼ်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ "ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈႁင်းၵဝ် ပဵၼ်လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈလူင်ယူႇ၊ ၵဝ်ပဵၼ်လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈတႄႉႁႃႉၼႆႉ ၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၵဝ်တေထၢမ်မႄႈၵဝ်ၵွၼ်ႇ" ဝူၼ်ႉၼင်ႇၼႆသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸင်ႇထၢမ်တူၺ်း တီႈမႄႈမၼ်းဝႃႈ "မႄႈဢိူၺ်း ဢူႈၵဝ်ၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽႂ်ၶႃႈ" ၼႆယူႇ။

မႄးမၼ်းၵေႃႈ ၵူဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈဢၼ်တႄႉမၼ်း။ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ "လုၵ်ႉႁၵ်ႉဢိူၺ်း ဢူႈလုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ် ပဵၼ်သြႃႇလူင် ၻိသႃႇပႃႇမွၵ်ႉၶၼႆႉယဝ်ႉဢိူဝ်ႈ" ၼႆယူႇ။ ၼေႃႈၶမ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ၵႂၢမ်းမႄႈမၼ်းလၢတ်ႈၼႄၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၼေႃႈၶမ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်းလဵၼ်ၵေႃႉၵၼ် တင်း ၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၽိတ်းၵၼ်ထႅင်ႈယဝ်ႈ။ ၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝႃႈၸိူင်ႉၼင်ႇလၢႆးၵဝ်ႇဝႃႈ "လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈလူင်" ၼႆထႅင်ႈလႄႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၽိတ်းၸႂ်ၼႃႇသေ ထၢမ်းၶိုၼ်းၶဝ်ဝႃႈ "ႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈ သူဝႃႈႁင်းၵဝ်ႇ ပဵၼ်လုၵ်ႈမႄႈမၢႆႈၼႆလႃႇ၊ ၽူႈမၢၵ်ႈလူင်ပုၼ်ႇၼႃးၼႆႉ ပဵၼ်ပေႃႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ" ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

ၸၢႆးဢွၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃး ၶိုၼ်းဝႃႈတီႈမၼ်းဝႃႈ "ၶိူဝ်သွင်ၵေႃႉမႄႈလုၵ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်ႇဝၢၼ်ႇတၢင်ႇမိူင်းသေ ၽႅဝ်မႃး တီႈမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈဝႃႈ ၽူႈမၢၵ်ႈပုၼ်ႇၼႃးၼႆႉ တေပဵၼ်လႆႈပေႃႈမႂ်း" ၼႆယူႇယဝ်ႈ။