ပိုၼ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမ/တွၼ်ႈ 9/ၵၼ်သွင်

ၵျွင်းၶမ်းၸေႇတဝၼ်ႇ ဢိၵ်ႇသၢႆၶမ်းသႃႇသၼႃႇ

တေႇဢဝ် မိူဝ်ႈပဵၼ်ၽြႃးမႃး တေႃႇပေႃးႁွတ်ႈထိုင် 20 ဝႃႇၼႆႉၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇတွၼ်ႉဢဝ်ဝႃႇ တီႈလဵဝ်သေႇသေႇ။ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႆ ပႆၶၢဝ်းတၢင်းယၢဝ်း ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် ပွင်ၶိုင် ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ႁေႃးတြႃး ထမ်ႇမႃႇ ၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ် ထိုင်တီႈလႂ် သုၼ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ဝႃႇတီႈၼၼ်ႈ ၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တေႇဢဝ် 21 ဝႃႇတေႃႇ ထိုင် 44 ဝႃႇ၊ ၸူဝ်ႈ 23 ဝႃႇ လုမ်းလုမ်းၼႆႉ ၵူၺ်းဢဝ်ဝႃႇ တီႈၵျွင်းၶမ်းၸေႇတဝၼ်ႇ တီႈဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိ ၼႆႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။

တီႈတေသူဝ်ႇဝႃႇ ဝႆႉဝၢင်းတီႈလဵဝ် ၼင်ႇၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇယူႇသဝ်းထင် တီႈလင်ၵျွင်း ၸေႇတဝၼ်ႇၼႆႉသေႇသေႇ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပဵၼ်ၼႂ်းဝႃႇသေတႃႉ ပေႃးဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈၵႂႃႇႁေႃးတြႃးၼႆၸိုင် ယေႃးၶိင်းၵႂႃႇႁေႃးတြႃး ဝၼ်းလဵဝ်သေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃး ႁဵတ်းၼႆယူႇ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်မႃး ဢွၵ်ႇဝႃႇၼႆၵေႃႈ သိုပ်ႇၶိုင်ပွင် ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၶိုင်သၢင်ႈပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼမ်ပရႁိတ။ တႄႇဢဝ်တီႈ ၼႆႈၵႂႃႇ လွင်ႈဢဝ်ဝႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ၶပ်ႉမၢႆမၼ်း တေဢမ်ႇတႅမ်ႈၼႄ သေယဝ်ႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 23 ဝႃႇၼႆႉ ပၢၼ်ၽဝမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ႁိုဝ်မီးႁိုဝ် မႃးၼၼ်ႉ တေသိုပ်ႇတႅမ်ႈၼႄၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးႁၼ်ၸႅင်ႈ ထႅင်ႈၼၼ်ႉယူႇ။

ၽူတ်ႇဢဝ်ၶဝ် ၼၢင်းသၢဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႈ

ဢဝ်ၺၢၼ်ႇၶမ်းလႅင် သႅင်လဝ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယၵ်ႉမုင်ႈတူၺ်းၵႂႃႇၼႆ ႁၼ်ထိုင် လွင်ႈတၢင်း ၼၢင်းပုၼ်ႇၼႃးႁႃႈပၢၵ်ႇ တေလႆႈတြႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇတုင်းသွမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပုၼ်ႇၼႃး ပၼ်ႇၸသႃႇလၼၼ်ႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇမႃး လူႇလွင်းသွမ်းလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၶိုၼ်း ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈမႃး။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်းပုၼ်ႇၼႃးၶဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႇ ၸင်ႇပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း မီးၸႂ် ဢိတ်းလူ ၼိူဝ်မုၼ်ၶမ်းမႃးတႄႉတႄႉ။

“ၽႂ်ၶႂ်လႆႈၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵေႃႈယႃႇ ႁဝ်းတေ ၸွမ်းၵႂႃႇလူႇ”ဝႃႈၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ် ၸွမ်းလင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃး။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင် လွၵ်းလၢႆးၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇလိုဝ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း ပႂ်ႉဝႆႉ တီႈၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၼၢင်းပုၼ်ႇၼႃးဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး တီႈမုၼ်ၶမ်း ၽြႃးယဝ်ႉၼႆ -

“ၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၶဝ်ၵမ်ၵႃႈၶၼ်ၼႃႇၶႃႈ၊ ႁိၵ်ႈဝႃႈ ၶိူဝ်းပုၼ်ႇ ၼႃး ႁဝ်းၼႆႉ မျၢတ်ႈၼႃႇၼႆသေ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈလူႁၼ်ထိုင် ၽႂ်ၶႃႈ၊ လွင်ႈထီႇ ၼဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ယႂ်ႇထူၼ်ႈပူၼ်ႉလိူဝ်တီႈၶႃႈယဝ်ႉ” ၶဝ်ၸင်ႇ လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးတြႃးပၼ်ၶဝ်ၼႆ ၶဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႇ ပဵၼ် သေႃးတႃႇပၼ်ႇၵႂႃႇ တင်းသဵင်ႈ။

သင်ႇသွၼ်ၵူၼ်းႁၢႆႉလိူင်း ဢဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ်

ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တီႈဝိႁၢၼ်ႇၵၢၼ်ႇၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢင်ႇၵုလိမႃႇလလႄႈ ၵူၼ်းသူၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် လႆႈ တိုၼ်ႇယၢၼ်ႈ ၵူဝ်ႁေတႄႉတႄႉ။ ဢင်ႇၵုလိမႃႇလၼႆႉ ပေႃးႁၼ်ၵူၼ်းၼႆ ဢဝ်တၢႆသေ တႅပ်းဢဝ်ၼိဝ်ႉမိုဝ်းပိူၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽေးၶဵၼ် ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယႂ်ႇဝႆႉလႄႈ ပၼ်ႁႃမၼ်း ႁွတ်ႈထိုင် တီႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း သေ ထိုင်တီႈ လႆႈပူင်တပ်ႉသိုၵ်း လူဝ်ႇလႆႈလိုပ်ႈတိုၵ်းဢဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢင်ႇၵုလိမႃႇလ လူဝ်ႇလႆႈ ၼိဝ်ႉမိုဝ်းႁဵင်ၼိုင်ႈ။ ႁၼ်ၽႂ်ၵေႃႈ တိုၼ်းဢဝ်တၢႆ တိၵ်းတိၵ်း။ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းမၼ်းလူဝ်ႇထႅင်ႈ ၼိဝ်ႉမိုဝ်းၼိဝ်ႉလဵဝ်ၼႂ်းၸႂ် မၼ်းဝႃႈ ႁၼ်ႈၽႂ်ၵေႃႈ တေဢဝ်တၢႆသေ တႅပ်းဢဝ်ၼိဝ်ႉမိုဝ်းမၼ်းယဝ်ႉ တေမိူဝ်းၸူး ၶူးသွၼ်မၼ်း မိူင်းတၵ်ႉၵသူဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶူးသွၼ်လူင်မၼ်း ထၢင်ႇၽိတ်းမၼ်းလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းတၢႆသေ ၸင်ႇလႅၼ်ဝႃႈ တႃႇတေသွၼ် ပၼ်မႂ်း တၢင်းမေႃလိုၵ်ႉလမ်ႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်မႃး ၼိဝ်ႉမိုဝ်းၵူၼ်း ႁဵင် ၼိဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈႁၼ် မႄႈထဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း ထိူၼ်ႇတီႈမၼ်းယူႇဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ မၼ်းတႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေဢဝ်တၢႆမႄႈ ထဝ်ႈၼႆႉ၊ တေတႅပ်းဢဝ်ၼိဝ်ႉမိုဝ်းမၼ်းၼႆယူႇ။ မႄႈထဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႄႈ မၼ်းၸၢႆး။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးႁၼ်ထိုင် ပႃႇရမီႇ ဢင်ႇၵုလိမႃႇလလႄႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵူဝ်မၼ်း ၽိတ်းၺႃး ၵၢမ်ႇႁၢႆႉၼၵ်းလူင် ဢၼ်ဢဝ်တၢႆမႄႈၼၼ်ႉလႄႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ၸင်ႇတင်ႈၸႂ် လတ်းၵႂႃႇၼႂ်းၵႄႈ ၶႃသွင်ၵေႃႉမႄႈလုၵ်ႈယဝ်ႉ။

ဢင်ႇၵုလိမႃႇလ ၸင်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၸႂ်မၼ်း တေဢမ်ႇၽၼ်းမႄႈမၼ်း၊ ၸင်ႇၵႂႃႇလမ်းၽၼ်း ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇႁူႉ ဝႃႈ ပဵၼ်ၽြႃး။ ယွၼ်ႉၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းၽြႃးလႄႈ မၼ်းလမ်းဢမ်ႇၶိုတ်း။ မၼ်းၸင်ႇဝႃႈ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉၵိုတ်းၵမ်းၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးတြႃးဝႃႈ-

“ၵဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်ဢၵုသူဝ်ႇယဝ်ႉလႄႈ ၵဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်း ၵိုတ်း။ မႂ်းသမ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၵုသူဝ်ႇလႄႈ မႂ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလႅၼ်ႈ”ၼႆ ႁေႃး တြႃးပၼ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇလႆႈမႃး ထွမ်ႇငိၼ်းတြႃး ၽြႃး ပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၶၢမ်ႇပဵၼ်တပႄးၽြႃး ႁဵတ်းပဵၼ်ပိူင်ရႁၢၼ်း ၼုင်ႈလိူင် မႆသၢင်ႇၵၢၼ်း တမ်ႈ တီႈၽြႃးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။

တႃႇတေၵႂႃႇ လိုပ်ႈတိုၵ်းဢဝ် ဢင်ႇၵုလိမႃႇလၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ၵေႃးသလ ဢဝ်တင်းတပ်ႉသိုၵ်းသေ ၽႅဝ်မႃး တီႈၵျွင်း မႃးၵၼ်ႇတေႃးၽြႃး လႆႈမႃးထူပ်းႁၼ် ဢင်ႇၵုလိမႃႇလလႄႈ ၶဝ်ပဵၼ်ဢၼ် တူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇ ၸိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ ပေႃးသၼ်ႇတိုၼ်းတိုၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဝႃႈ “ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇၵူဝ် ၽေးဢင်ႇၵုလိမႃႇလ သင်ယဝ်ႉ၊ ၵဝ်ၽြႃး သင်ႇ သွၼ် ဢွၼ်ဢဝ်မၼ်း ယဵၼ်ႇငႄႈယဝ်ႉယဝ်ႈ” ၼႆသေ ၽေးၶဵၼ်ဢင်ႇ ၵုလိမႃႇလ ၸင်ႇယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ။

တၢင်းလူႇလူင် ဢၼ်ၽႂ်ဢမ်ႇလူႇလႆႈ

ထိုင်မႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁေႃၶမ်းလူင် ၵေႃးသလလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၸႂ်ယုမ်ႇ ယမ် သထႃႇယႂ်ႇၼမ်လႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇၶႄႉၶဵင်ႇ တၢင်းလူႇၵၼ်။ ႁေႃၶမ်းၵေႃးသ လၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးမေႃၶိုင်ပွင် ႁႂ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉသေၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ် လီၶႂ်ႈဢၢႆဝႆႉယူႇ။ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းလူင်မၼ်ႇလိၵႃႇ ၸင်ႇႁူႉထိုင် လွင်ႈၼႆႉလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇဝႃႈ -

“ၸဝ်ႈႁဝ်း ယႃႇပေမႆႈၸႂ်သင်ၶႃႈ၊ ၶႃႈၼွင်ႉၼၢင်း တေၶိုင်ပွင်တၢင်းလူႇ ဢၼ်ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇယိူင်ႈလႆႈၼၼ်ႉၶႃႈလႆ”ၼႆ လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၼင်ႇၼႆ။

ပလၢင်ႇႁႃႈပၢၵ်ႇ ပုၼ်ႈတႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ၼင်ႈ ၼၼ်ႉ ဢဝ်လွၼ်ႉမႆႉၼၢမ်ႇသႃႇသေ ႁဵတ်းဢဝ်ယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းၼိုင်ႈပႃး ႁႂ်ႈၸၢင်ႉၼိုင်ႈတူဝ် ဢဝ်ငူင်းၶဝ် ယိပ်းၵၼ်းၸွင်ႈၽိူၵ်ႇသေ ဢဝ်ၸွင်ႈမုင်းၵင်ႈ ပၼ် ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၵႄႈၵၢင်ရႁၢၼ်းသွင်ၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈယိင်းသၢဝ် ၼိုင်ႈ ၵေႃႉ ယိပ်းဝီးသေ ဝီးပၼ် ရႁၢၼ်းၼိုင်ႈပႃးယူႇ။ ပုၼ်ႈတႃႇ ပွႆးလူႇတၢၼ်းၼႆႉ ၸၢင်ႉငႄႈၵူၺ်း မီး 449 တူဝ်ၵူၺ်းလႄႈ လူဝ်ႇထႅင်ႈ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼိုင်ႈ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸိသင်ႇၶဝ် ၸင်ႇဢဝ်ၸွင်ႈၽိူၵ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ သႂ်ႇပၼ် တီႈငူင်းၸၢင်ႉႁၢႆႉတူဝ်ၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈဢဝ်မုင်းၵင်ႈပၼ် တီႈ ၼိူဝ် ရႁၢၼ်းဢင်ႇၵုလိမႃႇလယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းတူင်ႉ ၼိုင် ၶူပ်ႉၶဝ်ႇမူပ်ႇဝႆႉ ဢဝ်ၸွင်ႈ မုင်းၵင်ႈပၼ် ၸဝ်ႈဢင်ႇၵုလိမႃႇလယူႇ။

ပေႃးဝႃႈ ၼၢင်းမၼ်ႇလိၵႃႇ မႃးၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၼင်ႇၼႆၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ် သုမ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ တၢင်းလူႇလူင် ဢၼ်ၽႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်လႆႈၼႆႉ ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်း လူင်ၵႃႇလ လွမ်သႄႉသွမ်း တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်း ၼႂ်းၸႂ်မၼ်းယူႇ။ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး ႁူႉႁၼ်ၸႂ် ၶုၼ်ၽွင်းမိူင်းၵႃႇလၼၼ်ႉလႄႈ ပေႃးႁေႃးတြႃးယၢဝ်း ၵူဝ်ၾႃႉ ၽႃႇ ႁူဝ်မၼ်းၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးတြႃး ပွတ်းပွတ်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶုၼ်ၽွင်း မိူင်းၵႃႇလလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၼႆမႃးၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း လူင် ႁူႉထိုင်ၼင်ႇၼႆၸိုင် ႁေႃၶမ်းလူင်ၸင်ႇဝႃႈ “ၵဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ် လူႇ လူင် ၵဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းလူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁိုဝ် သမ်ႉဢမ်ႇ မႅၼ်ႈၸႂ်မႂ်း”ၼႆသေ ပူတ်းပႅတ်ႈ ၸၼ်ႉၽွင်းမိူင်းယုတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢဝ်သြႃႇၶဝ်ၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်

ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိ ဢူၺ်းၵေႃႉၵၼ်သွင်ၵေႃႉ ၶႄႉၶဵင်ႇသြႃႇ ၵၼ် ၼင်ႇၼႆယူႇ-

“သြႃႇၵဝ် တၵ်ႉၵတွၼ်းၼႆႉ ဢတိတ်ႈ၊ ဢၼႃႇၵၢတ်ႈ၊ ပတ်ႉၸုပၢၼ်ႇ ႁူႉလႆႈ မူတ်းမူတ်းသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ မႂ်းယႃႇပေ ယုမ်ႇယမ် ပိုင်ႈဢိင် ရႁၢၼ်း ၵေႃးတမယူႇလႃႈ၊ ယုမ်ယမ်ပိုင်ႈဢိင် သြႃႇတၵ်ႉၵတွၼ်းၵဝ်လႄႈ” ၵရႁ တိၼ်ႇၼ တိုၵ်းသူၼ်း တႆးၵေႃႉမၼ်းၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

“တႄႉႁႃႉ ဢူၺ်းၵေႃႉ ပေႃးပဵၼ်တႄႉၼႆၸိုင် ၵဝ်တေၶိုင် လူႇသွမ်း သြႃႇမႂ်းဢိူဝ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ႁႂ်ႈမႃးၵိၼ်သွမ်း တီႈႁိူၼ်းၵဝ်လႄႈ”သီႇရိၵုတ်ႉတ ဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ သီႇရိၵုတ်ႉတ ၶုတ်းႁူးလိၼ် ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းမၼ်း ဢဝ်ၶီႈ သႂ်ႇဝႆႉတဵမ်တဵမ်၊ ၼိူဝ်မၼ်းသမ်ႉ ဢဝ်သၢတ်ႇႁူမ်ႇဝႆႉသေ ၶိုင်ႁဵတ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တီႈၵိၼ်သွမ်းယဝ်ႉ။ ဢုမ်လူင်တင်းၼမ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းၼိူၺ်း (ထေႃး ပၢတ်ႈ) တႃးဝႆႉ ၼွၵ်ႈမၼ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း။

ပေႃးဝႃႈ တၵ်ႉၵတွၼ်းၶဝ် ယေႃးၶိင်း မႃးဢဝ်သွမ်းယဝ်ႉၼႆ သီႇရိၵုတ်ႉ တ ၸင်ႇဝႃႈၼႂ်းၸႂ်မၼ်း -

“ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉႁၼ် ဢတိတ်ႈ၊ ဢၼႃႇၵတ်ႈ၊ ပတ်ႉၸုပၢၼ်ႇ ၼႆၸိုင် ယႃႇပေၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁိူၼ်းၵဝ်သေၵမ်း”ၼႆယဝ်ႉ။ တၵ်ႉၵတွၼ်းၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉ၊ ဢၼ်ပိူၼ်ႈ ၶိုင်သၢင်ႈႁင်ႈပွင်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢမ်းႁူႉထိုင်လႄႈ ပေႃးဝႃႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼင်ႈ တီႈၵိၼ် သွမ်းၼၼ်ႉၸိုင် ဢွၼ်ၵၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းလုၵ်းထၢင်ၶီႈ မူတ်းမူတ်း။ ၸိူဝ်းဢၼ် ၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈ ဢွၵ်ႇထၢင်မႃးၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းသီႇရိၵုတ်ႉတၶဝ် ဢဝ် ၶွၼ်ႉႁႅမ်လိုပ်ႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၵရႁတိၼ်ႇၼ ၸင်ႇမၢပ်ႇမႂ်တြႃးတေႃႇ သီႇရိၵုတ်ႉတ ယဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၵႂၢမ်းမၼ်း ၶိုၼ်းၵွင်ႉၶေႃးမၼ်း ယွၼ်ႉမၼ်း လႆႈလၢတ်ႈဝႃႈ သြႃႇမၼ်း ႁူႇထိုင်ၵူႈပိူင်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉတႄႉလႄႈ ၸင်ႇ ပဵၼ်ၼႆၵႂႃႇၼႆသေ ၵရႁတိၼ်ႇၼ လႆႈသုမ်းၵႂႃႇ။

ၵရႁတိၼ်ႇၼၵေႃႈ ဢဝ်တၢင်းလၵ်းလႅမ်သေ ၶိုၼ်းႁဵတ်းၵေႃႉ သီႇရိ ၵုတ်ႉတယူႇ။ ယူႇမႃးၶၢဝ်းႁိုင် ထိုင်တီႈတၢၼ်ႇလိုမ်းမႃး သီႇရိၵုတ်ႉတၵေႃႈ သမ်ႉတိုၵ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵရႁတိၼ်ႇၼ ယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီၽြႃး ၼႆလႄႈ ဢဝ် သုၼ်ႇၼႆႉသေ ၵရႁတိၼ်ႇၼ ၸင်ႇပၢင်းၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ မိူဝ်းၵၢပ်ႈ သွမ်း တီႈႁိူၼ်းမၼ်းယူႇ။

ၵရႁတိၼ်ႇၼ ၶုတ်းႁူးလိၼ် ထၢင်လိၼ် ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းမၼ်း ဢဝ် ထၢၼ်ႇၽႆးလႅင် သႂ်ႇဝႆႉတဵမ်တဵမ်၊ ၼိူဝ်မၼ်း သိူဝ်ႇတီႈယူႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၶႅမ်ႉ ၶႅမ်ႉ။ တီႈဢုမ်ၼႆၵေႃႈ ဢဝ်ထေႃႈပၢတ်ႈ တႃႈဝႆႉၸွမ်းၼွၵ်ႈမၼ်း လၢႆလၢႆ ၵူၺ်း။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇသပ်ႉပိင်ႇၺုသေ ႁူႉႁၼ် ထိုင် သဵင်ႈသဵင်ႈယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပေႃးလႆႈၵႂႃႇႁေႃးတြႃး တီႈႁိူၼ်း ၵရႁတိၼ်ႇၼၼႆၸိုင် သတ်ႉတဝႃႇတင်းၼမ် တေယုမ်ႇယမ် ၶဝ်ႈပဵၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇမႃးၼႆၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်လႄႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းႁပ်ႉ ၶၢမ်ႇ တႃႇတေၵႂႃႇဢဝ်သွမ်း တီႈႁိူၼ်း ၵရႁတိၼ်ႇၼ။

ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ပၢင်းၽြႃးၼႆ ၶဝ်တိုၼ်း သၢၼ်ႈၽိုၼ်းၽိုၼ်း ၶွၼ်ႈၵိုၼ်းဢိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉဝႆႉယူႇ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇ သႃႇၵေႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေၼႄၽုင်းတၼ်းၶူဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆ ၸုလုမ်းၵၼ် သေ မႃးပႂ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၼၼ်ႉ ၽြႃးၵေႃးတမ တေလႆႈ တၢင်းဢၢႆၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶႂ်ႈႁၼ်လႄႈ မႃးပႂ်ႉတူၺ်းယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၸင်ႇၵိုၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽႅဝ်မႃးတီႈႁိူၼ်း ၵရႁတိၼ်ႇၼၼႆ ၽုင်ၵူၼ်းပရိသၢတ်ႈလူင်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၸွမ်းယူႇ။

ၵရႁတိၼ်ႇၼ ၸင်ႇဝူၼ်ႉၼႂ်းၸႂ်မၼ်း-

“ရႁၢၼ်းၵေႃးတမၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် ၽူႈႁူႉႁၼ် တင်းမူတ်းတင်း သဵင်ႈၼႆ ယႃႇပေႁႂ်ႈမၼ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းၵဝ်သေၵမ်း”ၼႆယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ၸႂ် ၵရႁတိၼ်ႇၼယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုပ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈၼိူဝ်ထၢင်ႇၽႆး ဢၼ်ႁဵတ်းႁၢင်ႈ လႃႈလီႈသိူဝ်ႇဝႆႉ ၼၼ်ႉၼႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈမွၵ်ႇမူဝ်ပတုင်ႇမႃႇ မႃးလွင်ႁွင်းပၼ် တီႈတိၼ် ၸဝ်ႈ ဢၼ်ယဵပ်ႇဝႆႉယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယဵပ်ႇၼိူဝ်ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇၵႂႃႇၼင်ႈ ဝႆႉ တီႈၼင်ႈ ဢၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ယဵပ်ႇၼိူဝ် မွၵ်ႇမူဝ်ၼၼ်ႉသေ ၵႂႃႇၼင်ႈ ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉ ၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။

ၵမ်းၼႆႉ ၵရႁတိၼ်ႇၼ ဢၢမ်းလူင်ဢၢမ်ႈလၢင်သေ -

“ယၢပ်ႇယဝ်ႉ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ၊ တႃႇတေၵၢပ်ႈသွမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်၊ ၼႂ်းဢုမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းဢမ်ႇသႂ်ႇသင်ဝႆႉလူင်”ၼႆ ၵႂႃႇလၢတ်ႈထိုင် တီႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း သီႇရိၵုတ်ႉတယဝ်ႉ။ သီႇရိၵုတ်ႉတ ၸင်ႇဝႃႈ -

“ၵႂႃႇလွမ်တူၺ်း ၼႂ်းဢုမ်ၼၼ်ႉ ၵွၼ်ႇလူး ၵုသူဝ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယႂ်ႇၼမ် တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယဝ်ႉ”ၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈ ၵႂႃႇတူၺ်းၼႆၸိုင် ၼႂ်းဢုမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ၽေႃးၸိၼ်ႇတဵမ်ပိၵ်းဝႆႉ၊ မၼ်းဢၢမ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ ၵရႁတိၼ်ႇၼ ဢၢမ်းလူင်လူင်လၢင်လၢင် ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ် မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သေ ၵၢပ်ႈသွမ်း၊ ထွမ်ႇဢဝ်တြႃးယဝ်ႈ။ ၵရႁ တိၼ်ႇၼလႄႈ ၵူၼ်းမၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပဵၼ်ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ဢရိယႃႇမႃးတင်းၼမ်။

သင်ႇသွၼ်ဢွၼ်လီ ၼၵႃးလူင်

ထိုင်မႃးဝၼ်းၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းၺၢၼ်ႇၶမ်းၸဝ်ႈ ႁၼ်ၼၵႃး ၼၼ်ႇတေႃး ပၼၼ်ႇတ ၶဝ်ႈမႃးယူႇ။ ပိူၼ်ႈၼၼ် ထိုင်မႃး ၶၢဝ်းၼၵႃးၽီၶဝ် ႁဵတ်းပွႆးမူၼ်ႈ ၵျေႃႇၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢွၼ်ဢဝ် ရႁၢၼ်းႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ယေႃးၶိင်းမိူဝ်း မိူင်းၽီ တႃႇဝတဵင်ႇသႃႇ။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ၵႆႉၵႆႉမိၼ်ၶၢမ်ႈႁူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၼၵႃးလူင် ပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်လမ်သေ ၸင်ႇလမ်းၸွမ်းမိူဝ်း မိူင်းၽီတႃႇဝတိင်ႇသႃႇ။ ဢဝ် ယၢပ်ႇၶေႃးမၼ်း ၽၢၼ်ႇႁဵတ်းယႂ်ႇယႂ်ႇသေ မုင်းသုမ်ႇတပ်ႉ လပ်ႉဝႆႉမိူင်းၽီ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ တႃႇတေသင်ႇသွၼ် ၼၵႃးလူင်ၼၼ်ႉယူႇ။

ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇၵေႃႈ ၽၢၼ်ႇႁဵတ်းၼၵႃးယႂ်ႇလိူဝ် ၼၼ်ႇတေႃးပ ၼၼ်ႇတ သွင်ပုၼ်ႈသေ ၶဵၼ်းၵဵဝ်ႈၼၵႃးလူင်ၼၼ်ႉ ႁတ်ႉႁုတ်ႉၸပ်းလွႆ သဝ်ၾႃႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းတွင်ႉၼၵႃးသေ ပႆၵႂႃႇၵႂႃႇၶိုၼ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ႁဵတ်း ၼႄ။ ပေႃးဝႃႈ ၼၵႃး ၽူႇလူမ်း တၢင်းၶူႈလင် သႂ်ႇၼႆ ၸဝ်ႈၶဝ်ႈသၢၼ်ႇၸ ထုတ်ႉထသေ ၸင်ႈၶၢမ်ႇ။ ပေႃးၼၵႃးလူင် ဢႅၼ်ႇပၢႆႈၼႆ ၽၢၼ်ႇႁဵတ်းၵႃ လူၼ်ႇသေလမ်း။ ၵမ်းလိုၼ်း ၼၵႃးလူင်သုမ်းၵႂႃႇလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉမႃး တီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးတြႃးပၼ်ၼႆ ၼၵႃးလူင် ၼၼ်ႇ တေႃးပၼၼ်ႇတ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇ သရၼၵုင်ႇသေ ပဵၼ်ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၵႂႃႇ။

ဝႃႇတၶဵင်ႇၶႄႉ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈပႄႉ

ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်းတမ်ႈ ဝဵင်းဢုၵ်ႉၵထ တီႈထိူၼ်ႇပဝ်း သုၽၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်သၢင်လူင်ပၵပြမ်ႇမႃႇ ဢၼ်ယူႇသဝ်း မိူင်းသၢင်ပထမသၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ယိပ်းတိုဝ်းဝႃႇတၽိတ်းဝႆႉယူႇ။ ဢီႈသင်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ မၼ်းဝႃႈ မၼ်ႈၵိုမ်း ၵူႈဢၼ် ဢဝ်ဝႃႇတၼင်ႇၼႆသေ ဢမ်ႇၵႃး ပိူၼ်ႈထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် ၽူႈမေႃၽၢၼ်ႇသၢင်းၼႆၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းလေႃးၵၶဝ် ဢဝ်ဝႃတ ၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ်တင်းၼမ်။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ပုၼ်ႈပၢင်ႈ ၵူၼ်းလေႃႈၵၶဝ်သေ ၸင်ႇ ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းသင်ႇသွၼ်ႇ ၶုၼ်သၢင်ပၵယူႇ။ မိူဝ်းလၼ်ႇၶၼ် သႄႉသွမ်းဝႃႇတ မၼ်ႈၵိုမ်း ၶုၼ်သၢင်ၼၼ်ႉ တူၵ်းလွၵ်းလီလီသေ ဢဝ်တိုၼ်းသၽႃႇဝ ဢၼိတ်ႉၸ ႁေႃးၼႄၵႂႃႇယူႇ။ တီႈပၢင်ပွႆး ဢၼ်ဢဝ်ယုတ်ႉတိၿေႇတသေ ၶႄႉၶဵင်ႇၵၼ်ၼႆႉ ၶုၼ်သၢင်လူင် တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇ ႁၢင်ႈႁၢႆႉတႄႉတႄႉ။

ၶုၼ်သူင်လူင်မႃႇၼၢတ်ႈၵေႃႈ မႃးၸွႆႈထႅမ် ၽၢႆႇၶုၼ်သၢင်ပၵ ၼင်ႇၼႆ။

“ၶုၼ်သၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈၵေႃႇငဝ်ႈ ၽၢၼ်ႇပဵၼ် လေႃးၵလူင်ၼႆႉ သေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇလႆႈ ၵူႈလွင်ႈၵူႈဢၼ်ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ရႁၢၼ်းၵေႃးတမ လူဝ်ႇ လႆႈ ႁပ်ႉဢဝ် ဝႃႇတၶုၼ်သၢင်လူင်ၼႆႉဢိူဝ်ႈ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ထိုင် လွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶုၼ်သူင်လူင်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလမ်းၶုၼ်သူင်လူင်ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။

ၶဵင်ႇၶႄႉဝႃႇတၵၼ် ဢမ်ႇပေႉလႆႈလႄႈ ၶုၼ်သၢင်လူင်ၶတ်းၸႂ် ဢၢင်ႈ ၽၢၼ်ႇဢဝ် တူဝ်မၼ်းႁၢႆသေ ဢၢင်ႈပၢႆႈၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၼ်းၵၼ်းသေမၼ်းလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းပေႃးတေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ် တူဝ်ႁၢႆၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်တၼ်းၶူဝ်းၸဝ်ႈ ႁႄႉတပ်ႉဝႆႉယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈႁူႉႁၼ် ၶုၼ်သၢင်လူင်ပၵ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ဢဝ်တူဝ်ႁၢႆၼႆၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ၵဝ်ၽြႃး တေဢဝ်တူဝ်ႁၢႆၼႄ”ၼႆသေ ဢဝ်တူဝ် ၸဝ်ႈ ႁၢႆၵႂႃႇ ၶုၼ်သၢင်ၶုၼ်ၽီၶဝ် ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်လႆႈ။ လွင်ႈဝႃႈ ၵဝ်ၽြႃး မီးဝႆႉယူႇ တီႈၼႆႈ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈႁူႉၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁေႃးဢွၵ်ႇ သဵင်တြႃးယူႇ။

ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းထွမ်ႇတြႃးၼႆ ၶုၼ်ၽီၶုၼ်သၢင်ၶဝ် တင်းၼမ် လႆႈ ထူပ်းႁၼ်တြႃးၵႂႃႇ။ ၶုၼ်သၢင်လူင်ပၵပြမ်ႇမႃႇ သုမ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ ၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢွင်ႇပႄႉမၼ်း။

ၽႃႇသႃႇပႅၵ်ႇၵၼ်ႇ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်

ဝဵင်းဢုၵ်ႉၵႃႇ လႄႈ ဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိၼႆႉ ၵႆယၢၼ်ၵၼ် 120 ယူႇၸၼႃႇ။ဝၼ်းၼိုင်ႈ သထေးဝဵင်းဢုၵ်ႉၵႃႇ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈမႃးလႄႇ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း သ ထေးဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ မိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိ လႄႈ သထေးလူင် ဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸႂ်ႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈယိင်းမၼ်း ၸူႇလသုၽတ်ႉတႃႇ လူႁၼ် လုမ်းလႃး ၶႅၵ်ႇယဝ်ႉ။

ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇၼႆႉ ၵဝ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းသထေးဢိူဝ်ႈၼၢႆ။ ဢမ်ႇယူႇ မဝ်ၵိၼ်မၢင်၊ ဢမ်ႇယူႇလွၵ်ႇယူလၢႆ၊ လွင်ႈမိုဝ်ႉမိုဝ်ႉႁုင်ႁုင် ၵၢၼ်ႁိူၼ်း ၵၢၼ် ယေးၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၽိုၵ်းႁဵၼ်း ၵတ်ႉၶႅၼ်ဝႆႉၵူႈပိူင်။ ပိူဝ်ႈၼႆ တႄႇဢဝ် သိူဝ်ႇတီႈၼင်ႈတီႈယူႇပၼ် သထေးဢုၵ်ႉၵႃႇ လွင်ႈတူမ်ႈႁုင်မိုဝ်ႉၵႅင်ၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်း လႆႈၶိုင်ပွင်ပၼ်ၵူူႈၸိူဝ်ႉယူႇ။

ၵွပ်ႈလႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼႆ သထေးလူင်ဢုၵ်ႉၵႃႇ လႆႈႁၼ်ၼမ်ႉတိၼ်ၼမ်ႉ မိုဝ်း တၢင်းမေႃ ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃၼႆႉ မၼ်းလႆႈၸႂ်တႄႉတႄႉလႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇ ယွၼ်း တီႈသထေးလူင်ဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ တႃတေဢဝ်ႁဵတ်း လုၵ်ႈပႂ်ႉမၼ်း ၼၼ်ႉယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ သထေးဢုၵ်ႉၵႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇလႄႈ သထေးလူင် ဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ တေဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပၼ်ၵူၼ်းၽႃႇ သႃႇ တၢင်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်။ တႃတေႁႂ်ႈၽႃႇသႃႇ လူႉလႅဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်။ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႆၵေႃႈယဝ်ႉ ဢၼႃႇ ထပဵၼ်ႇဝူၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ-

ပေႃးပႃးမႃးၽၢႆႇႁဝ်းၵေႃႈတေႃႈဢဝ်

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉထိုင်ဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ဢၼ် ဢမ်ႇႁူႉထိုင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသေဢၼ်။ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉႁၼ် လိူဝ်သေႁဝ်း ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶိူဝ်း မင်ႇၵလႃႇလုၵ်ႈယိင်းၵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးထၢမ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ၶိုင်ပွင်ၼႆၸိုင် ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈၽိတ်းလႆႈ။ ဝူၼ်ႉႁၼ် ၼင်ႇၼႆ သေ ၸင်ႇတေဢဝ် လွင်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးလုၵ်ႈယိင်းမၼ်း လဝ်ႈလၢတ်ႈၼႄ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ယွၼ်းတၢင်းၶႂ်ႈၸႂ်ယူႇယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇ ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးသထေးဢုၵ်ႉၵႃႇ ၼႆၸိုင် မၼ်းၼၢင်း တေဢမ်ႇပႃးၵႂႃႇ ၼႂ်းၽႃႇသႃႇၶဝ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းလၵ်းလႅမ် မၼ်းၼၢင်းလႄႈ သထေးဢုၵ်ႉၵႃႇၶဝ် ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ တေၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၵွၼ်ႇ။ ႁၼ်ထိုင်ၼင်ၼႆလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇႁၢမ်ႈသီး။

သထေးလူင်ဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ ႁူႉႁၼ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ် ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၸူမ်းၸူမ်းသိူဝ်းသိူဝ်း ပွၵ်ႈမႃးမိူဝ်းသေ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် တႃႇတေဢဝ် လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း သႂ်ႇပၼ်မိူဝ်းၸွမ်း သထေးဢုၵ်ႉၵႃႇၼၼ်ႉ ယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်း လုၵ်ႈပႂ်ႉ သိပ်းပိူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်သွၼ် ပၼ် လုၵ်ႈယိင်းမၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ဢဝ်တၢင်းလၵ်းလႅမ် သဝ်းၵႅမ်ၶိုင်ဢွင်ႇ

“လုၵ်ႈယိင်း... ပုၼ်ႈတႃႇတေလီသေဢွၼ် တွၼ်းသေၵဝ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ်ၸွမ်း ဝူတ်ႈသိပ်းပိူင်ၼႆႉတႃႉ။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေး ယူႇတိူဝ်းသိူဝ်းသႃႇယဝ်ႉ။

ပုၼ်ႈၽွၼ်း လုၵ်ႈပႂ်ႉ သိပ်းပိူင်

1. ၽႆးတၢင်းၼႂ်း ယႃႇဢဝ်ဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ။

   (ၶိူဝ်းလွင်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်း ယႃႇပေဢဝ်လၢတ်ႈထိုင်ပိူၼ်ႈ)

2. ၽႆးတၢင်းၼွၵ်ႈ ယႃႇဢဝ်ၶဝ်ႈတၢင်းၼႂ်း။

   (ပေႃးဝႃႈ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈဢမ်ႇလီ တီႈၼိူဝ် ပေႃႈၸဝ်ႈမႄႈၸဝ်ႈႁဝ်း တီႈၼိူဝ်ၽူဝ်ႁဝ်း ၼႆၸိုင် ပေႃးႁၼ်ထိုင် မၼ်းတေပဵၼ် တၢင်းလူႉ သုမ်းၼႆ ယႃႇပေလၢတ်ႈထိုင်။ ပေႃးလၢတ်ႈမွၵ်ႇ ဢွၵ်ႇထိုင်ႁူၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈၶိုင်ၽိတ်းၵၼ်)

3. ၽူႈဢၼ်ၶိုၼ်းပၼ်ၼၼ်ႉ ပၼ်လႄႈ။

   (ၵူၼ်းၽူႈဢၼ်မႃးယိမ် မႃးၵူႈ ၶူဝ်းၶွင် တီႈႁဝ်းသေ ၶိုၼ်းမေႃမႃးပၼ် ယူႇ သေႇသေႇၼၼ်ႉသိုပ်ႇ ၵူႈယိမ်ပၼ်ၶဝ် ထႅင်ႈတႃႉ)

4. ၽူႈဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းပၼ်ၼၼ်ႉ ယႃႇပေပၼ်။

   (ၽူႈဢၼ်မႃး ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းၶမ်း ၶူဝ်းၶွင်တီႈႁဝ်းသေ ဢမ်ႇမေႃၶိုၼ်း ပၼ်ၼၼ်ႉ ယႃႇပေပၼ်ၶဝ် ၵူႈယိမ်ထႅင်ႈ)

5. ၶိုၼ်းပၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇပၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ။ ပၼ်လႄႈ။

   (ၵူၼ်းယွၼ်း ၵူၼ်းၽၢၼ်လႄႈသင်၊ ပီႈၼွင်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းလႄႈသင်၊ ၶဝ်ဢမ်ႇ ၶိုၼ်းပၼ်ႁဝ်းၵေႃႈယႃႇ၊ ပၼ်ၶိုၼ်းၵေႃႈယႃႇ၊ ပႅင်ႈၼင်ႁဝ်း ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၵမ်ႉၵႅမ် ထႅမ်ပၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇတႃႉ)

6. ၼင်ႈလူမ်ၸႂ် လူမ်ၶေႃး။

   (ပေႃးဝႃႈ ႁၼ်ပေႃႈၸဝ်ႈ၊ မႄႈၸဝ်ႈ၊ ၽူဝ်ႁဝ်းၼႆၸိုင် ႁဝ်းၼင်ႈဝႆႉ သေတႃႉ လုၵ်ႉႁပ်ႉတွၼ်ႈၶဝ်တႃႉ။ ႁၼ်ၶဝ်ယူႇသေ ဢမ်ႇလုၵ်ႉႁပ်ႉ တွၼ်ႈၼၼ်ႉ ယႃႇပေႁဵတ်း)

7. ၵိၼ်လူမ်ၸႂ် လူမ်ၶေႃး။

   (ယႃႇပေၵိၼ် ဢွၼ်တၢင်းပေႃႈၸဝ်ႈ၊ မႄႈၸဝ်ႈလႄႈၽူဝ်ႁဝ်း။ မႅင်ႇဝႆႉ ၶဝ်ႈႁူဝ်၊ ၽၵ်းႁူဝ်သေ ၸင်ႇၵိၼ်တႃႉ)

8. ၼွၼ်းလူမ်ၸႂ် လူမ်ၶေႃး။

   (ယႃႇပေပၢႆႈၵႂႃႇၼွၼ်း ဢွၼ်တၢင်းပေႃႈၸဝ်ႈ၊ မႄႈၸဝ်ႈလႄႈ ၽူဝ် ႁဝ်း)

9. ႁႂ်ႈၵူဝ်ယမ်လဵင်ႉလူၾႆးတႃႉ။

   (ဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇယမ် ပေႃႈၸဝ်ႈ၊ မႄႈၸဝ်ႈ လႄႈၽူဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ယႃႇပေႁဵတ်း။ ႁႂ်ႈၼပ်ႉယမ်ၶဝ် မိူၼ်ၼင်ႇၾႆးတႃႉ။)

10. ၼပ်ႉယမ်ၽီၼႂ်းႁိူၼ်းတႃႉ။

    (ၼပ်ႉယမ် ပေႃႈၸဝ်ႈ၊ မႄႈၸဝ်ႈ၊ ၽူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႃႉ)

“ပေႃးဝႃႈ တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်သိပ်းပိူင်ၼႆႉ တႅမ်ထူၼ်ႈၸိုင် ၽူဝ်လုၵ်ႈယိင်း ၵေႃႈ တေႁၵ်ႉလုၵ်ႈယိင်း၊ တေၸူမ်းတွၼ်ႈလုၵ်ႈယိင်း တေႃႇၸူဝ်ႈယူႇ။ တေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇပၢၼ် တေဢမ်ၽၢတ်ႇယၢၼ်လႆႈသေ တေႁႃလဵင်ႉၵႂႃႇယူႇ။ ပေႃးထူပ်း ၽေးၶဵၼ်မႃးၼႆၵေႃႈ တေဢဝ်တူဝ်ၸႂ်ၶဝ်သေ ပႂ်ႉပႃးလူႁၼ်ယူႇ။ ပေႃးၸဝ်ႈ မႄႈၸဝ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႈ တေႃႈတေဝႃႈ ပဵၼ််လုၵ်ႈပႂ်ႉသႅင်ဢေ သေ တေႁၵ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈငဝ်ႈဢူၵ်းငဝ်ႈၸႂ်ၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ”

သထေးလူင်ဢၼႃႇထပဵၼ်ႇ သင်ႇသွၼ်လုၵ်ႈယိင်းမၼ်း ၼင်ႇၼႆ ယဝ်ႉ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ဢုတ်ႉၸႃႇရတၼႃႇ ၵႅဝ်ႈသႅင်ငိုၼ်းၶမ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ၶွင် ၽၢၵ်ႇ ဢၢပ်ႈထိုင်ပၼ် လုၵ်ႈယိင်းမၼ်းသေ ဢမ်ႇၵႃး ပေႃးပဵၼ်မႃး လွင်ႈၶွင်ႈ ၶမ်သေဢၼ်ဢၼ်ၸိုင် ၼင်ႉႁိုဝ် ပေႃးတေၸွႆႈထႅမ်လႆႈ ၽၢႆႇလုၵ်ႈယိင်း ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၽူမီးပၺ်ႇၺႃႇ သိပ်းၵေႃႉ သႂ်ႇပၼ်ၸွမ်းလူးၵွၼ်ႇ။

ပေႃးဝႃႈလႆႈၶၢမ်ႇ တၢင်းတဵၵ်းၼဵၵ်း ၽၢႆႇၽႃႇသႃႇၼႆ

ပေႃးဝႃႈ ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇ ၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈဝဵင်းဢုၵ်ႉၵႃႇၼႆၸိုင် လႆႈၶၢမ်ႇ တၢင်းတဵၵ်းၼဵၵ်း လွင်ႈၽၢႆႇၽႃႇသႃႇယူႇ။ သထေးလူင် ဢုၵ်ႉၵႃႇ ႁွင်ႉဢဝ် ႁႂ်ႈၼၢင်းသုၽတ်တႃႇ မႃးၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းဝႆႈ သြႃႇတၵ်ႉၵတွၼ်းၶဝ် ဢၼ်ဢမ်ႇ ၼုင်ႈၶူဝ်းလဵင်းသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇ ဢမ်ႇႁတ်း တူၺ်း လႄႈ မၼ်းဢမ်ႇဢွၵ်ႇမႃးလႃးလႃး။

မၼ်းၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇ ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇ ယုမ်ႇယမ် ၵိူဝ်းလီလႆႈ ၵူၼ်းမႅဝ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းဢၢႆၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ လွင်ႈဢၼ်မၼ်း ယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉလႄႈသင် မီးဝႆႉယူႇ။ ဢဝ်ၽူႈဢၼ် ယုမ်ႇယမ် ၵိူဝ်းလီၼင်ႇၵၼ် မႃးတႅၵ်ႈတူၺ်းၵၼ်သေ ပေႃးဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼႆ ၸိုင် ထုၵ်ႇလီလႆႈပဵၼ် ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းတြႃးၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းသု ၽတ်ႉတႃႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆလႄႈ သထေးလူင်ဢုၵ်ႉၵႃႇ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃး ပဵၼ်ၼႆ ပၢင်းဢဝ် ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢၼ်မႂ်းၵိူဝ်းလီၼၼ်ႉတႃႉၼႆယဝ်ႉ။

ၼၢင်းသုၽတ်ႉတႃႇၵေႃႈ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ၊ လၢႆႈၶူဝ်းလဵင်း ယူႇသဝ်း တီႈၼိူဝ် ပြသၢတ်ႈ ႁွမ်းမိုဝ်းဝႆႈမိူဝ်း တၢင်းၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉသေ -

“ၼႂ်ၽုၵ်ႈ ဢွၼ်ဢဝ်သင်ႇၶႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁႃႈပၢၵ်ႇသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶႅၼ်းတေႃႈ ယေႃးၶိင်းမႃး ဝဵင်းဢုၵ်ႉၵႃႇၼႆႉ သေၵမ်းတီၶႃႈ” ဢဝ်ၸႂ်ဢဝ်သူပ်း မၼ်း ပၢင်းထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးပၢင်းယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းမႃး ၶိုင်ပွင်မိုဝ်ႉၵႅင်ဝႆႉ ၵူႈသမ်ႇ ၵူႈပိူင်လႄႈ သထေးလူင်ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းမၼ်း ဢမ်ႇႁူႉပွင်ႇ တၢင်းႁဵတ်းမၼ်းၼၢင်း။ ၵႆယၢၼ်ၵၼ်ပဵၼ် 120 ယူႇၸၼႃႇ တူဝ်မၼ်း ၼၢင်း ယင်းဢမ်ႇၵႂႃႇပၢင်း တီႈသႃႇဝတ်ႉထိ၊ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ပၢင်းၽြႃးလႆႈ ၶဝ်ထၢင်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆယူႇ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၸႂ်ဢၽီႇၺၢၼ်ႇ ႁူႉႁၼ် လွင်ႈဢၼ်ၼၢင်း သု ၽတ်ႉတႃႇ ၽိတ်ႈပၢင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ တေၵႂႃႇၽူတ်ႇဢဝ် ၸိူဝ်း ၶဝ် မိတ်ႉသႃႇတိတ်ႉထိလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇၵႂႃႇယူဝ်းယူဝ်း။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႄႈ ရႁၢၼ်းၶဝ် ၶီႇၼိူဝ်ပြသၢတ်ႈမိၼ် ၽႂ်မၼ်းသေ ယေႃးၶိင်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၵၢပ်ႈသွမ်း ထွမ်ႇတြႃးမုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉၼႆ သထေးလူင်ဢုၵ်ႉ ၵႃႇၶဝ် ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈတင်းႁိူၼ်း ၶဝ်ႈပဵၼ်ပုတ်ႉထႃႇၽႃႇသႃႇယဝ်ႉ။

မိုတ်ႈၵိုဝ်းၸဝ်ႈၼႃးသေ ၽႄသႃႇသၼႃႇၵႂႃႇ

တီႈၽၢင်ႇၼမ်ႉဢၸီႇရဝတီႇၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁဵတ်းၼႃး မၼ်းယူႇ။ ပိုင်ႈဢိင် မၢၼ်ႇမႃႇၼ ၸႃႇတိၶဝ်သေ ပုၼ်ႇၼႃးၶဝ် ဢမ်ႇသူႈၵႂႃႇ တီႈၽြႃး။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ထိုင် ပႃႇရမီႇပုၼ်ႇၼႃးၼၼ်ႉလႄႈ ၶႂ်ႈၵႂႃႇ ႁေႃးတြႃးပၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပုၼ်ႇၼႃးၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇမိုတ်ႈၽြႃး။ ၵူၼ်းပႆႇ မိုတ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈလွင်ႈလီၼႄၵၼ် တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈ တေႃႈတေပႆႇ ၶဝ်ႈၸႂ်လႆႈၵွၼ်ႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၸိတ်ႉတၿေတသေ သွၼ်ႇႁူႉႁၼ် ထိုင်ဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေႁေႃးတြႃးလႆႈၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇ ၶတ်းၸႂ် ၵႂႃႇသိုပ်ႇမိုတ်ႈ ပုၼ်ႇၼႃးၼၼ်ႉယူႇ။

ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းမိူဝ်ႈပုၼ်ႇၼႃးလူင် ၵႂႃႇၽဵဝ်ႈၼႃးမၼ်းၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လုၵ်ႉတီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ ယေႃးၶိင်း ၵႂႃႇတီႈပုင်ႈၼႃးၼၼ်ႉ ပႃးလဵဝ်သေ “ပုင်ႇၼႃးလူင် ၽဵဝ်ႈၼႃးယူႇႁႃႉ?”ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းမၼ်း ထႆၼႃးၼႆၵေႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးလူင်ထႆၼႃးႁႃႉ?”၊ ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်း ဝၢၼ်ႇၵႃႈၵေႃႈ“ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ဝၢၼ်ႇၵႃႈႁႃႉ?”၊ ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းသွမ်ႈၼႃး ၼႆၵေႃႈ “ပုၼ်ႇၼႃးလူင် သွမ်ႈၼႃးႁႃႉ?”ၼႆ တွင်ႈထၢမ် သိုပ်ႇမိုတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၽႅဝ်မႃး သီႇႁႃႈပွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ ၼႂ်းၸႂ်ပုၼ်ႇၼႃး ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ -

“ဢိုဝ်း... ရႁၢၼ်း ၵေႃးတမၼႆႉ မေႃမႃးမိုတ်ႈၵဝ်တႄႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃး ၽၢၼ်လူင်ၼႆလႄႈ ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇမႃးႁဵတ်းၵေႃႉၵဝ်၊ ရႁၢၼ်းၼႆႉ တႄႉ ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်ၵဝ် မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ မၼ်းမႃးတွင်ႈမႃးထၢမ် ယူႇသေႇသေႇ။ ပေႃးဝႃႈ တမ်ၶဝ်ႈလႆႈၶဝ်ႈယဝ်ႉၼႆ ၵဝ်တေလူႇပၼ် ရႁၢၼ်း ၵေႃးတမ ၼႆႉၽွင်ႈၵွၼ်ႇ”ၼႂ်းၸႂ်ပုၼ်ႇၼႃး မိုတ်ႈၽြႃးမႃးၼင်ႇၼႆ။

ထိုင်းၶၢဝ်း မဵတ်ႉၶဝ်ႈလိူင်မႃး ဢမ်ႇမုင်ႈဢမ်ႇမွင်း ၽူၼ်တူၵ်း ႁႃႇယႂ်ႇႁႃႇ လူင် တူင်ႁူၺ်ႈတူင်လွႆလႄႈ ၼပ်ႉလုပ်ႇၼွင်းမႃး ထွင်းလႆ တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၶိင်းပုၼ်ႇၼႃးလူင်ၼၼ်ႉ ပႃးၵႂႃႇမူတ်းလႄႈ ၼႃးမၼ်းၵဵင်ႈႁိုၼ်ႈႁိုၼ်ႈပႅတ်ႈ ယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ပဵၼ်တၢင်းၶီ တၢင်းၸႂ်ဢမ်ႇလီသေ ၼွၼ်းၶူတ်းမူၵ်း ယူႇ တီႈၸၢၼ်းႁိူၼ်းမၼ်း။

ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇမႃးၵိုတ်း တီႈၼႃႈႁိူၼ်းပုၼ်ႇၼႃးလႄႈ ပေႃးလႆႈႁူႉငိၼ်းဝႃႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ရႁၢၼ်းၵေႃးတမ မႃးၼႆၸိုင် မၼ်း ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ႁႂ်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်း။ ပေႃးဝႃႈ ၽြႃးၽႅဝ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႆ မၼ်းၸင်ႇ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈၼႃးမၼ်း လွင်ႈမၼ်းလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇၼၼ်ႉ သဵင်ႈသဵင်ႈ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ -

“ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင် လႆႈမႆႈၸႂ် ၶၢၼ်ၸႂ်ၼင်ႇၼႆ၊ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ တၢင်းမႆႈၸႂ်ၶၢၼ်ၸႂ် ၼႆႉ ပဵၼ်ၸႂ်ၸပ်းပႅၼ်း ၸႂ်တၼ်ႇႁႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ပေႃးလႆႈငိၼ်း မုၼ် ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးတြႃးၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၵႂႃႇ တႄႉတႄႉသေ လႆႈတြႃးလီ ဢၼ်ဢွၵ်ႇလွတ်ႈ တၢင်းၶီၼၼ်ႉၵႂႃႇ။ တႄႇ ဢဝ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ႁူဝ်ၸႂ်ယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပုၼ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇပႃး တူၺ်းႁၼ်ထိုင် ပုၼ်ႈပိူၼ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။

ၸၼ်ႇတႃႇၽ လႆႈတြႃးၵႂႃႇ

တီႈဝဵင်းရၸၵျူဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈသၢႆလီမၼ်း ဢွၵ်ႇ ငဝ်းလိူၼ်ဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၼ်ႇတႃႇၽ။ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး လူင်ဝႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်မၼ်း ၵႂႃႇၼႄၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း၊ ၵူႈတိူင်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉမၼ်း မီးမႃး တၢင်းၶဝ်ႈငိုၼ်းပိူင်ၼိုင်ႈယူႇ။

ထိုင်မႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၶဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ် တီႈဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိသေ မႃးႁဵတ်းသုမ်ႉ ပွႆး ၼႄၵူၼ်းလၢၵ်ႇလၢႆး တီႈႁိမ်းတၢင်းၵႂႃႇၵျွင်းၽြႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ် ၵႂႃႇဝႆႈၽြႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇတူၺ်း ၸၼ်ႇတႃႇၽ ၶဝ်သိုပ်ႇပူၼ်ႉ ၵႂႃႇ တီႈၵျွင်းၽြႃးတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈပွႆးၶဝ် မႃးႁွင်ႉၼႆၸိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်တေၵႂႃႇဝႆႈၽြႃးၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ -

“ႁဝ်းတေၵႂႃႇဝႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်သပ်ႉပၢႆႇ သေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ၊ ပိူဝ်ႈၼႆ တႃႇတေၶၢမ်ႇသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းသေ တူၺ်းၸၼ်ႇတႃႇၽၼၼ်ႉ ႁဝ်း တေတူၺ်း ပွင်ႇသင်” ဝႃႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးဝႃႈ ၸၼ်ႇတႃႇၽ လႆႈငိၼ်းၵႂႃႇၼင်ႇၼၼ် ပဵၼ်ဢၼ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈ ၶၢမ်ႇလႄႈ “ၽြႃးၼႆႉ မၼ်းပႄႉႁၢင်ႈလီတၢၼ်ႇႁိုဝ်ႁႃႈ”ၼႆ တူဝ်မၼ်း ၸွမ်း ပိူၼ်ႈ ၵႂႃႇဝႆႈ ၽြႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ ႁိမ်းၽြႃးၼႆ သၢႆလိူၼ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈသၢႆလီမၼ်းၼၼ်ႉ ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇ တိုၼ်းဢမ်ႇဢွၵ်ႇငဝ်း သေ ဢိတ်းယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ-

“ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်း ဢွၵ်ႇငဝ်းယူႇသေႇသေႇၼႆၸိုင် မႃးသွၼ်ဢဝ် ၵႃႇထႃႇ မၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ တီႈၵဝ်လႄႈ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ၊ ပေႃးမၼ်းဝႃႈ “တေသွၼ်ဢဝ်ယူႇၶႃႈ”ၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးၼုင်ႈရႁၢၼ်း ၸင်ႇတေသွၼ်ပၼ်လႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၸၼ်ႇတႃႇၽ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႄႉသီးႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဝႃႈ “ယႃႇပေႁဵတ်း ရႁၢၼ်း”ၼႆယူႇ။ ၸၼ်ႇတႃႇၽ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးၵဝ် မေႃၵႃႇထႃႇမၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ယဝ်ႉ ၵဝ်တေၶိုၼ်းထၢၵ်ႈယူႇၼႆသေ ၼုင်ႈရႁၢၼ်းၵႂႃႇ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး သွၼ် ပၼ်ၵႃႇထႃႇမၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ ၵမ်ႇမထၢၼ်းၼႆ ဢိင်ပိုင်ႈၼိူဝ် ပႃႇရမီႇ ဝၼ်းလင် ဢၼ်သဝ်းထင် မီးမႃးယႂ်ႇၼမ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸၼ်ႇတႃႇၽ ပဵၼ် ရႁၢၼ်းတႃႇ ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၸွင်ႇၸႂ်ႈၽြႃး မႃးၸွပ်ႇတူၺ်း

ၽွင်းမိူဝ်ႈၼွၵ်ႈဝႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉမႃးယူႇသဝ်း တီႈ ဢိတ်ႉသႃႇၼင်ႇ ၵလၸၼပုတ်ႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယူႇ။ ၵိၼ်မိူင်းလူင် ပွၵ်ႉၶရသႃႇတိ ဢၼ်ယူႇသဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃး ၸဵမ်လႂ်လႂ်လႄႈ ၵႄႈၵၢင် ၼႂ်းၸႂ်မၼ်း ၸင်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇၸွပ်ႇ ၵႂႃႇသွပ်ႇတူၺ်းၼႆယူႇ။ ပိူဝ်ႈၼႆ ၸင်ႇၸႂ်ႈႁႂ်ႈ တပႄးလူင်မၼ်း ၸၢႆးဢမ်ႇပတ်ႉထ ၵႂႃႇၸွပ်ႇတူၺ်း ဢွၼ်တၢင်း။

ၸၢႆးဢမ်ႇပတ်ႉထ ပုၼ်ႇၼႃးဢွၼ်ႇၼႆႉ မႃႇၼ ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆ ႁၼ်ၽြႃးၵေႃႈ မၼ်းတေႃႈဢမ်ႇပၼ် တၢင်းၼပ်ႉယမ်၊ ၼင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇသိူဝ်းၼင်ႈ၊ ပႆၵႂႃႇပႆမႃးသိုဝ်ႈၼႃႈ ၽြႃးသေ ယၵ်ႉတူၺ်းၽြႃးယူႇ ႁဵတ်း ဢမ်ႇသႂၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ “ၵူၼ်းႁူဝ်ၵဵင်ႈႁူဝ်လွမ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပွင်ႇလွင်ႈ သင်၊ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းယုတ်ႈၺၢမ်ႉ”ၼႆ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ ႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇၽြႃးယူႇ။

မၼ်းမႃးလွင်ႈသင်ၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ထိုင်ယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မုၼ် ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇပၼ်သတိမၼ်းဝႃႈ “ဢမ်ႇပတ်ႉထ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၵၢၼ် ၵိတ်ႉၸ ဢၼ်မႂ်းမႃးၼၼ်ႉတႃႉ၊ တၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇမဵဝ်း မႂ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇ လၢတ်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပတ်ႉထ ႁဵတ်းႁၢင်ႈဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် မိူၼ်ၵဝ်ႇ ယူႇ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ် ၶမ်းၽြႃးၸင်ဝႃႈ -

“ဢမ်ႇပတ်ႉထ ပေႃးမႂ်း ထူပ်းႁၼ်သြႃႇသူၼႆ မႂ်းႁဵတ်းႁိုဝ်ထူပ်းႁၼ် ပေႃးဝႃႈ သြႃႇၼင်ႈယူႇၼႆ ၸိူဝ်းသူပဵၼ်တပႄး လႆႈပႆၵႂႃႇပႆၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ ႁႃႉ?” ထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆသေ ထူၵ်းဢွၵ်ႇၸူၵ်းထွၵ်ႇ တၢင်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈ တၢင်း ၸုတ်ႈယွမ်းမၼ်းယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ “မႂ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းၶႃႈသႃႇၵီႇ ဢၼ်သိုပ်ႇ လူင်းမႃးၸွမ်း ၶိူဝ်းၵၼႃႇယၼၼၼ်ႉယဝ်ႉ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈၼႄ ငိူၼ်ႈၶိူဝ်းမၼ်းၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။

ဢမ်ႇပတ်ႉထ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်မီး မၢၼ်ႇမႃႇၼ တီႈၼိူဝ်ၶိူဝ်းလႄႈ ၽိူဝ်ႇ လႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼႆ မၼ်းပေႃးသၼ်ႇဝႆ ၸဵပ်းၸႂ်ၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်မႃးၸွမ်းမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇဝႃႈ “ဢမ်ႇပတ်ႉထၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်း ၶႃႈ ပဵၼ်ၶိူဝ်းမျၢတ်ႈဢိူဝ်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇတဵင်ၼဵၵ်းၵႂၢမ်းဝႆႉ ၽူႈဢမ်ႇၵပ်းၵၢႆႇ ယႃႇပေႁႂ်ႈၸၢင်ႈၶဝ်ႈလၢတ်ႈလႆႈသေ ၸင်ႇယွၼ်းၶေႃႈတွပ်ႇ တီႈဢမ်ႇပတ်ႉထလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်း ဢမ်ႇပတ်ႉထၵေႃႈ တေႃႈလႆႈယိုၼ်ၶိုၼ်း ၵႂႃႇယူႇ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သႄႉၼႄးဝႃႈ “ဢမ်ႇပတ်ႉထၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းၶႃႈဝႃႇႁေႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ -

“သူယႃႇပေဝႃႈၼင်ႇၼၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ဢမ်ႇပတ်ႉထၶဝ် ၵၼႃႇယၼၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈမီး ၽုင်းတၢၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇသေ ဢဝ်ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ ၼၢင်းသႃႇၵီႇၵွၼ်ႇ”ၼႆ ယူႇၽၢႆႇ ဢမ်ႇပတ်ႉထသေ လၢတ်ႈၵႅတ်ႇၵႂႃႇ ၼင်ႇ ၼႆ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ မၢၼ်ႇမႃႇၼ ဢမ်ႇပတ်ႉထ ၸင်ႇတူၵ်းၵႂႃႇသေ ၸင်ႇတေ ႁဵတ်းသၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၵၢၼ်မၼ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း လၵ်ႉၶၼႃႇဢွၼ်ႇ လၵ်ႉ ၶၼႃႇလူင်ၽြႃးယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃး ၵူႈၽၢႆႇၵူႈဢၼ် ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းမႃး မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄပၼ် သြႃႇလူင်မၼ်း ပွၵ်ႉၶရသႃႇတိ။

သြႃႇလူင်ၶဝ် ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးဝႃႈပဵၼ် ၽူႈဢၼ်ႁၢင်ႈၽၢင်လၵ်ႉၶၼႃႇ ပဵၼ်ၼႆၼႆႉ ပဵၼ်သပ်ႉပၺ်ႇၺု မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်မၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းသင် မႂ်းသမ်ႉၵႂႃႇႁႃတၢင်းၽိတ်း တီႈၽြႃးလႃႇ”ၼႆ တၢင်ႇတၢင်းၽိတ်း တီႈတပႄး မၼ်း ဢမ်ႇပတ်ႉထၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁႅၼ်းဢဝ် ၶိူင်ႈလူႇတၢၼ်းသေ ၶိုင်ပွင် တႃႇတေ ၵႂႃႇတီႈၽြႃး။ ၸိူဝ်းၶဝ် မိတ်ႉသႃႇတိၵ်ႉထိ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ႁႄႉ ၵင်ႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈ ပွၵ်ႉၶရသႃႇတိ ၵႂႃႇတီႈၽြႃး ၼႆၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁပ်ႉ ၶၢမ်ႇ တူဝ်မၼ်း ပွၵ်ႉၶရသႃႇတိ ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။

ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် တီႈၽြႃး တူဝ်မၼ်း ၸင်ႇၶိုၼ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း တူၺ်း လၵ်ႉၶၼႃႇလူင် လၵ်ႉၶၼႃႇဢွၼ်ႇ ပုတ်ႉထထႅင်ႈယဝ်ႉ။ လႆႈႁၼ်လၵ်ႉၶ ၼႃႇလူင် 32 ပိူင် လၵ်ႉၶၼႃႇဢွၼ်ႇ 80 တဵမ်ထူၼ်ႈဝႆႉ ၵူႈပိူင်လႄႈ မၼ်း ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ “ပေႃးဝႃႈ ႁၢင်ႈၽၢင်လၵ်ႉၶၼႃႇ မဵဝ်းၼႆႉ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၸိုင် ပေႃးပဵၼ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶုၼ်ၸၵျႃႇဝတေး၊ ပေႃးပဵၼ်ရႁၢၼ်း ၼႆၵေႃႈ တေႃႈပဵၼ် သပ်ႉပၺ်ႇၺု မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ”

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇထွမ်ႇဢဝ်တြႃး တမ်ႈတီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ပဵၼ်ၽူႈ ယုမ်ႇယမ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်မႃး ၸၢဝ်းပုတ်ႉလီ ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

တပႄး ပုၼ်ႇၼႃးလူင် ပြမ်ႇမႃႇယုဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးဢုတ်ႉတလ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇၸွမ်း ၽၢႆႇလင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေႇသေႇသေ လွင်ႈဝႃႈ ၸႂ်ႈ ၽြႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽြႃးၼၼ်ႉ လဵပ်ႈႁဵၼ်း လႆႈမႃး ၸဵတ်းလိူၼ်လုမ်းလုမ်း။ လဵပ်ႈႁဵၼ်းမႃး ၸဵတ်းလိူၼ်သေ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၼ်ထိုင် ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်းလဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် တီႈသြႃႇလူင်ၶဝ်။ သြႃႇလူင်ၶဝ် ပြမ်ႇမႃႇယုၵေႃႈ ၵႂႃႇႁွတ်ႈထိုင် တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ တူဝ်မၼ်း ၶိုၼ်းၵႂႃႇလဵပ်ႈ ႁဵၼ်းတူၺ်းထႅင်ႈလႄႈ လႆႈႁၼ် လၵ်ႉၶၼႃႇလူင်ဢွၼ်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇ ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင်၊ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်သပ်ႉပၺ်ႇၺုၽြႃး ၸႅတ်ႈၸႅတ်ႈယဝ်ႉၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼမ်ႉထိုဝ် ၶၢမ်ႇပဵၼ် တပႄးၽြႃး ၵႂႃႇယူႇ။

ၵျွင်းပုပ်ႉပႃႇရုမ်ႇ

ၼၢႆးသထေးလူင် ပုၺ်ႇၺဝတ်ႉတၼ ၼၢင်းဝိသႃႇၶႃႇၼႆႉ ပဵၼ် သေႃး တႃႇပၼ်ႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်း လႆႈၸဵတ်းၶူပ်ႇၼၼ်ႉ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းမိူ်ဝ်ႈ ၵႂႃႇထွမ်ႇတြႃး တီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ၶႃႈၸႂ်ႉမၼ်းၼၢင်း ဢဝ်ၶူဝ်း မႁၼ်ႇလတၼ်းသႃႇ လိုမ်းဝႆႉ တီႈၵျွင်းသေ ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၸင်ႇၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ။ ၼၢင်းဝိသႃႇၶႃႇၵေႃႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ ၶူဝ်းတၼ်းသႃႇ ၼႆႉ ၵိုင်ႇထိူၵ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်ယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇဢဝ်ၶူဝ်းတၼ်းသႃႇၼၼ်ႉ ၶၢႆသေ ငိုၼ်း ဢၼ်ၶၢႆလႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ႁဵတ်း ၵျွင်းပုပ်ႉပႃႇရၢမ်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉသေ လူႇပၼ်ၽြႃးယဝ်ႉ။

ၵုမ်းၵေႃႇသႃႇသၼႃႇ ၵႂႃႇၽႂ်းၶၼ်

ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလူင် ပိမ်ႇပိသႃႇရၼႆႉ ပဵၼ်ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇ ဢရိယႃႇၵေႃႉ ၼိုင်ႈ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်း တၢင်ႇၵေႃႉ ပေႃးတေႁူႉႁၼ် တြႃးပုတ်ႉထ ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆ မၼ်းဝႆႉဝၢင်းၸႂ် ၶတ်းၸႂ်ၵုမ်းၵေႃႇ သႃႇသၼႃႇ ၵႂႃႇယူႇ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလူင် ပၵ်ႉၵုသႃႇတိ မိူင်းတၵ်ႉၵသူဝ်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ ရႃႇၸၵျူဝ်ႇ ပၢၵ်ႇယူႇၸၼႃႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၽၢၵ်ႇ ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၼမ် သူင်ႇႁွတ်ႈပၼ်ထိုင်မႃး တီႈႁေႃၶမ်းလူင်ပိမ်ႇပိသႃႇရ။ ၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ် လွင်ႈဢၼ် ပိုတ်ႇပၢၵ်ႈငၢၵ်ႈတၢင်းပၼ် ႁေႃၶမ်းလူင်ပိမ်ႇပိသႃႇရ လႆႈလွၵ်းလၢႆး ပုၼ်ႈတႃႇ တေသိုပ်ႇ ၵုမ်းၵေႃႇ သႃႇသၼႃႇယူႇ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇၵူႈပွၵ်ႈ တႃႇတေ ဢဝ်ၶူဝ်းၽၢၵ်ႇလေႃးၵီႇ ၵႅဝ်ႈသႅင် ငိုၼ်းၶမ်း ရတၼႃႇ ၵၼ်ႇၺႃႇၼၢင်းသၢဝ် ၸၢင်ႉမႃႉသူင်ႇပၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၵုင်ႇ ၽြႃးၸဝ်ႈ တြႃးၸဝ်ႈ တႅမ်ႈၶႅၵ်းသႂ်ႇ ၼိူဝ်ၶႅပ်းၶမ်းသေ ဢဝ်ၶွင်ၽၢၵ်ႇလေႃးၵုတ်ႈ သူင်ႇယိုၼ်ႈပၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ႁေႃၶမ်းလူင် ပၵ်ႉၵုသႃႇတိၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈမီး ပႃႇရမီႇမီးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ယုမ်ႇယမ်ၽြႃးတြႃးၵႂႃႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸုၼ်ႉပွႆႇၽႃႈပႅတ်ႈ ၸီးၸိမ်ႇႁေႃၶမ်းမၼ်း ဢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ပုၼ်းပူၵ်ႇ ၽုတ်းပေႃႇမီးမႃး တီႈၼိူဝ် ၽိဝ်ၼမ်ႉ သမ်ႇမုတ်ႉတရႃႇ ၼိုင်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၵမ်းၼၼ်ႉ ႁူႉႁၼ်သုၶ ဢၼ် ဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းသေ ၸင်ႇတေ တႅပ်းတတ်း ၼုင်ႈလိူင်ႁဵတ်းရႁၢၼ်း ပုၼ်ႈ တႃႇဢၢၼ်းလႆႈ သုၶသိူဝ်းသႃႇ ဢၼ်ၸႅတ်ႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ ႁဵတ်း ရႁၢၼ်းယဝ်ႉ ထၢင်ႇဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တေမီးတီႈ ဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇၼႆလႄႈ မၼ်းၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃးၸူး တီႈဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ။ ဢဝ်ၵူၼ်းၵႃႉလေႃႉ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ႁဵတ်းပဵၼ် ဢူၺ်းၵေႃႉသေ ၸင်ႇလႆႈၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းပႆမႃး။

ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်းဢၼ်မုၼ်သႅင်ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တီႈသႃႇ ဝတ်ႉထိဝႆႉယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၸႂ်ၸဝ်ႉၽႅဝ်လႄႈ ပၵုသႃႇတိ ဢမ်ႇဝႄႉ ၶဝ်ႈ တီႈသႃႇဝတ်ႉထိ သိုပ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇ တီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇယဝ်ႉ။

သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းယၢဝ်းပုၼ်ႈမၼ်း

ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၺၢၼ်ႇ မုင်ႈယၵ်ႉတူၺ်း ၼႂ်းလေႃးၵၼႆႉ ၼႆၸိုင် လႆႈႁူႉႁၼ်ထိုင် လွင်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ပၵ်ႉၵုသႃႇတိ ယိူင်းဢၢၼ်းၽြႃး သေ ႁဵတ်းရႁၢၼ်းမႃး၊ ယၢမ်းလဵဝ် မၼ်းယင်းတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇတီႈ ရႃႇၸၵျူဝ်ႇယူႇၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ထိုင်ယူႇ။ ပိူဝ်ႈၼၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇလႆႈ လုၵ်ႉတီႈ သႃႇဝတ်ႉထိသေ ၸွမ်းၵႂႃႇတီႈ ရႃႇၸၵျူဝ်ႇ ဢၼ်ၵႆ ယၢၼ် 45 ယူႇၸၼႃႇ။

ထိုင်မႃးတၢမ်းၶမ်ႈ ရႁၢၼ်းပၵ်ႉၵုသႃႇတိ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ သေ ၵႂႃႇလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈၸရွပ်ႈ ၸဝ်ႈမေႃႈၶဝ်ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ဢဝ်ဢူ ဢၢႆသၢႆငဝ်း တၼ်းၶူဝ်းမၼ်းၸဝ်ႈ မွတ်ႇႁၢႆ ႁဵတ်းပဵၼ် ပိူင်ရႁၢၼ်း ယူဝ်းယူဝ်းသေ ၵႂႃႇယွၼ်းလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈၸရွပ်ႈၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆ ပၵ်ႉၵုသႃႇတိ ဢမ်ႇႁူႉထိုင်၊ မၢတ်ႈမၢင်ႇထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ် ရႁၢၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၼႆသေ-

“ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပေႃးၶႂ်ႈယူႇသဝ်း လူၺ်ႈၵဝ်တီႈၸရွပ်ႈၼႆႉၼႆ လႆႈယူႇ” ပၼ်ဢၼုၺၢတ်ႈ ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ထိုင်မႃးၵၢင်ၶမ်ႈ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်သေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးတြႃးပၼ်လႄႈ ပၵ်ႉၵုသႃႇတိ ပဵၼ်ဢၼႃႇၵၢမ်ႇ ဢရိယႃႇၵႂႃႇ။ မၼ်းၸင်ႇ လုၵ်ႉမႃးၵမ်းလဵဝ်သေ -

“မုၼ်သႅင်ၶမ်းၽြႃး ႁွတ်ႈထိုင်မႃး တီႈႁိမ်း ၶႃႈႁဝ်းယူႇတီႈၶႃႈယဝ်ႉၼေႃ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်ၽြႃးလႄႈ ဢၼ်ၶႃႈလႆႈဢဝ်‘ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ’ၼႆသေ ႁွင်ႉလၢတ်ႈတေႃႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေႃႈ ပူတ်းဝၢင်းၶႂၢင်းပၼ် ၶႃႈပႄးသေ ၵမ်းၶႃႈ” ဝႆႈလဝ်ႈတွင်းပၢၼ်ႇၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶႂ်ႈႁၼ် ၶႂ်ႈဝႆႈၽြႃးၼႃႇ ၸင်ႇၶၢမ်ႇၸုၼ်ႉႁၢင်ႈႁေႃသေ ပႆ တိၼ်မႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမုင်ႈဢမ်ႇမွင်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽႅဝ်မႃးႁိမ်း ၸမ်မၼ်း မႃးႁေႃးတြႃးၼႄပၼ် လႆႈႁၼ်လႅင်းၵႂႃႇလႄႈ ပၵ်ႉၵုသႃႇတိ ပဵၼ် ဢၼ်ၸူမ်းပူၼ်ႉ လူၼ်ႉလိူဝ်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။

ထိုင်မႃးၵၢင်ၼႂ် မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇယွၼ်းႁဵတ်းရႁၢၼ်း တမ်ႈတီႈ ၽြႃး ပဵၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးသပိတ်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း တဵမ် ထူၼ်ႈၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈပဵၼ် ရႁၢၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆ မၼ်းၸင်ႇ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁႃ သပိတ်ႈ သၢင်ႇၵၢၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းတၢင်း ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၺႃး ဝူဝ်းမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေႃးသႂ်ႇလႄႈ တၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပဵၼ် ဢၼႃႇ ၵၢမ်ႇဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ တၢႆသေ မိူဝ်းပဵၼ်ၶုၼ်သၢင်လူင် တီႈၶူင်း သုတ်ႉထႃႇဝႃႇသယူႇ။

ၵူၼ်းငဝ်ႈၸဝ်ႈသွင်ၵေႃႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၼ်ၽိတ်းၵႂႃႇ

ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ“တေႇဝတၢတ်ႈ”ၼႆ ပေႃးပဵၼ် ပုတ်ႉထၽႃႇ သႃႇ တေႁူႉငိၼ်း ၵူႈၵေႃႉယူႇ။ မၼ်းပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈဢွၵ်ႇ ၼၢင်းယသေႃႇထရႃႇ သေ ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ သမ်ႉပဵၼ်ၼွင်ႉၶူၺ်မၼ်း။ မၼ်းလႄႈတင်း ၸဝ်ႈ ဢႃႇၼၼ်ႇတႃႇ ၶဝ်ပဵၼ်ရႁၢၼ်း ၸုပ်ႈလဵဝ်ၵၼ်။ ၶတ်းၸႂ် ၵၢၼ်တြႃးလႄႈ လႆႈထိုင်လေႃးၵီႇ သၢၼ်ႇသမႃႇပၢတ်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈလေႃႈ ၵုတ်ႉတရႃႇ မၢၵ်ႈၽူဝ်ႇလႄႈ တေႇဝတၢတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပုထုၸၢၼ်ႇ လႆႈသၢၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇ။ တေႇဝတၢတ်ႈလႄႈ ၶုၼ်ၽွင်းဢၢႆႈသၢၼ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးသေ မႃးပဵၼ်ရႁၢၼ်း ယဝ်ႉ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ၸႂ်ၶဝ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈဝႆႉယူႇ။ ပေႃးဢဝ် တေႇဝတၢတ်ႈဝႃႈၸိုင် မၼ်းဝႃႈ-

“ၵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈၽြႃးလႄႈ ၵဝ်ထုၵ်ႇလီလႆႈႁွတ်ႈထိုင် တီႈသုင်ယူႇ။ ၽြႃးၵေႃးတမၵေႃႈ တေႃႈထုၵ်ႇလီတူၺ်းထိုင် လွင်ႈဝႃႈ ၵဝ်ပဵၼ်ပီႈ ဢၢႆႈမၼ်း ၼၼ်ႉသေ ထုၵ်ႇလီယုင်ႈယွင်ႈၵဝ်ယူႇ” ဝူၼ်ႉၵႂႃႇဢဝ်ၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ ၽြႃး တႄႉ ဢဝ်ၸွမ်းပႃႇရမီႇဝၼ်းလင်သေ ဢဝ်ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ပဵၼ်ပိၵ်ႇသၢႆႉၶႂႃမိုဝ်းၽြႃးၼၼ်ႉ တေဝတၢတ်ႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ၸႂ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢမ်ႇသေဢိတ်း။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းတႃႇ ၽူႈဢၼ်လႆႈ ဢၽီႇၺၢၼ်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင် လိုဝ်းႁူင်ယူႇၼၼ်ႉ “ဢေႃး... ၵဝ်ၼႆႉတိုၵ်ႉပဵၼ် ရႁၢၼ်း ပုထုၸၢၼ်ႇၵူၺ်း” ၼႆ မၼ်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉထိုင်တူဝ်မၼ်း၊ ၵုမ်ႇပဵၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ပိူဝ်ႈၸိုဝ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇလိုဝ်းႁူင်ၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်း။

ရႁၢၼ်းသၢၼ်ႇၼ(ဢၢႆႈသၢၼ်ႈ)ၵေႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈၽြႃးသေ မၼ်းၵုမ်ႇ ပဵၼ် ၸႂ်မၢၼ်ႇမႃႇၼ ယႂ်ႇယူႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်း ၼင်ႇၼႆ။

“မိူဝ်ႈၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ၽူႈလႂ်ၽႂ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းပႆ၊ မီးၵဝ်ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ သေ ၸၼ်ႁၢင်မႃႉၵႂႃႇၸွမ်းၸဝ်ႈ၊ တီႈလဵဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးပဵၼ် ၵႅမ်ၶႂႃမိုဝ်းၸဝ်ႈ၊ ၵႅမ်သၢႆႉမိုဝ်းၸဝ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းမႃးဝႆႉ တၢင်း ၼိူဝ်ပိူၼ်ႈဝႃႇ၊ ၵဝ်ၸၢင်ႈလူဝ်ႇၵႂႃႇ ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းတေႃႇၶဝ် ႁဵတ်းသင်၊ ၽြႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၽြႃးၵဝ်လူင် ပဵၼ်ၸဝ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၵဝ်လူင်” ရႁၢၼ်းသၼ်ႇၼၼႆႉ ၵွပ်ႈ ပိူဝ်ႈ ၵုမ်ႇဝႆႉဝၢင်း ၸႂ်ၵူၼ်းႁိူၼ်း၊ ၸႂ်မၢၼ်ႇမႃႇၼၼင်ႇၼႆလႄႈ မၼ်းၸင်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈတြႃးယဝ်ႉ။ (ဝၢႆးသေ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇယဝ်ႉၵွၼ်ႇ မၼ်းၸင်ႇၺႃး ပြမ်ႇမတၢမ်ႇသေ ၸင်ႇတေလႆႈပဵၼ် ရႁၢၼ်းတႃႇယဝ်ႉ)

တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းဢွၼ်ႇ သွၼ်ႇပုၼ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ

တေႇဝတၢတ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်း မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၽူႈၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းႁူင်လႄႈ ၵေႈၵၢင်ၸႂ်မၼ်း ၶႂ်ႈၶႄႉၶဵင်ႇၽြႃးမႃးယူႇ။ ၶႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ် ၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းတင်ႈၸၼ်ႉၼိုင်ႈ မႃးႁင်းၶေႃ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉ ႁႃဢဝ် ၵူၼ်း ၵေႃႉဢၼ်မၼ်းတေ တိုၵ်းသူၼ်း ပဵၼ်ၸႂ် မၼ်းလႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ တႃႇတေၵႂႃႇ တိုၵ်းသူၼ်းၶုၼ်ၵေႃးသလ၊ သထေး ဢၼႃႇထပိၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆ မၼ်းႁူႉထိုင်ယူႇ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ပိမ်ႇပိသႃႇရ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးဢၸႃႇတ သၢတ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁၢတ်ႈႁၢႆး ဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပေႃႈမၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ၽူႈၵူၼ်းလီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၵႂႃႇ တိုၵ်းသူၼ်း ယွၵ်ႈမွၼ်ႇပၼ် ဢၸႃႇတသၢတ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉၼႆၸိုင် တေတူၵ်းထုၵ်ႇယူႇ။ မၼ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇ ဢဝ်တၢႆပေႃႈမၼ်းသေ ႁဵတ်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်း၊ ၵဝ်ၵေႃႈ လူဝ်ႇဢဝ်တၢႆၽြႃးသေ ႁဵတ်းၽြႃး။

တေႇဝတၢတ်ႈ ဝူၼ်ႉၶူၼ်ႉၼင်ႇၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇတီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ။ ထိုင် မႃး ၵၢင်ၶမ်ႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၶုၼ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ယူႇသဝ်းယူႇ ၵေႃႉလဵဝ်ၼၼ်ႉ တေႇဝတၢတ်ႈ ၽၢၼ်ႇႁဵတ်းငူးႁူၵ်းတူဝ် ဢဝ်ႁၢင်ၶဝ် ၵွင်ႉ ၵၼ်သေ ၵႂႃႇႁတ်ႉပၢတ်ႉဝႆႉ တီႈဢႅင်ႈ ဢၸႃႇတသၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇ တူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇ ၸိုၼ်ႇႁွင်ႉၼႆ မၼ်းၸင်ႇ ၶိုၼ်းႁဵတ်း ပဵၼ် ပိူင်ရႁၢၼ်း ၵမ်းလဵဝ်သေ “ယႃႇပေၵူဝ်သင်၊ ၵဝ်ပဵၼ် ရႁၢၼ်း တေႇဝ တၢတ်ႈဢိူဝ်ႈ” လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ၶုၼ်ၸၢႆးဢွၼ်ႇၵေႃႈ လႆႈႁၼ်တၼ်း ၶူဝ်း တေႇဝတၢတ်ႈ သိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ဢၢမ်းၵေႃႈဢၢမ်း ၼပ်ႉယမ်ၵႂႃႇတႄႉတႄႉသေ တင်းတေႇဝတၢတ်ႈ ပဵၼ်သြႃႇတပႄးၵၼ်ၵႂႃႇ ယူႇ။ ပုၼ်ႈတႃႇတေဝတၢတ်ႈၵေႃႈ သူင်ႇသွမ်းပၼ် ၵူႈဝၼ်းသေ ဢိင်ပိုင်ႈၵိူဝ်း လီဝႆႉယူႇ။

လိုၵ်ႈၵူၼ်းမိူၵ်ႈႁဵတ်းသြႃႇ ဢဝ်တၢႆပေႃႈပီႇတႃႇ

ပေႃးဝႃႈ မိုတ်ႈၵိုဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉၼႆ ပႅင်ႈၼင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်မၼ်းမီးၼၼ်ႉ တေႇဝ တၢတ်ႈ လၢတ်းၼႄ တၢင်းၶႂ်ႈၸႂ်မၼ်း တမ်ႈတီႈ ဢၸႃႇတသၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ -

“မႂ်းဢဝ်တၢႆ ပေႃႈမႂ်းသေ မႂ်းႁဵတ်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းတ။ ၵဝ်သမ်ႉ တေဢဝ် တၢႆ ၽြႃးၵေႃးတမသေ ၵဝ်တေႁဵတ်းၽြႃး”

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉလဵၵ်ႉတိုၵ်ႉဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇပႆႇပေႃးမေႃသွၼ်ႇမေႃဝူၼ်ႉသင် ၼင်ႇဢၼ် တေဝတၢတ်ႈလၢတ်းၼၼ်ႉ ထၢင်ဝႃး တေၸႂ်ႈယူႇၼႆသေ ၶိုင် သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ႁဵတ်းၸွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်လၢႆးဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ႁိမ်ဢဝ်ႁၢင်ႈႁေႃ တီႈၸဝ်ႈပေႃႈသေ ဝႆးလိုၼ်း ၶိုင်းဢဝ်တၢႆ ပေႃႈၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပဵၼ်ႁေႃ ၶမ်းလႄႈ ထႅပ်းတႅပ်းႁဵတ်းပုတ်း ႁဵတ်းပၢတ်းပႅတ်ႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးထုင်း ၸၢမ်ႇလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်မိတ်ႈ ထႅၵ်ႇၽႃႇတိၼ် ဢဝ်ၵိူဝ်ထုၵ်း တိုတ်းၼမ်ႉ တိုတ်းတၢင်းၵိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမၼ်း ၼွၼ်းၽေးယဝ်ႉ။

တေဝတၢတ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈမိူဝ်း တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ၵႂႃႇယွၼ်း ဢႃႇၼႃႇ ပုၼ်ႈတႃႇ တေၵွၼ်းဢုပ်ႉသင်ႇၶႃႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ဢၢပ်ႈပၼ် မၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁုႁၼ်လွင်ႈတၢင်းမၼ်းသေ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉမၼ်းလႄႈ မၼ်း ပဵၼ် ၸႂ်ၼႂ်း ၸႂ်ၶဵၼ်တေႃႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဝႆႉယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁုႁၼ်ထိုင် လွင်ႈတၢင်း ၶိုင်မိူၵ်ႈတေႇဝတၢတ်ႈဝႆႉလႄႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ သင်ႇၶႃႇ ၶဝ် ႁဵတ်းပၵႃႇသၼိယႃႉၵၢမ်ႇ ပၼ်တေႇဝတၢတ်ႈယဝ်ႉ။ သၽေႃးမၼ်း ဢဝ်ၶူးလႆးပၺ်ႇၺႃႇသေ ဢဝ်တေႇဝတၢတ်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႆးၵႄႈၵၢင်တပႄး ၽြႃးယဝ်ႉ။

ၶူးလၢႆးတေႇဝတၢတ်ႈ ဢဝ်တၢႆၵူၼ်း

တေႇဝတၢတ်ႈ ၵႂႃႇယွၼ်းဢဝ် ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ဢဝ်တၢႆၵူၼ်း တီႈႁေႃ ၶမ်း ဢၸႃႇတသၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ပၼ် မၼ်းၶိူင်ႈ ယိပ်းတိုဝ်းၵၢင်ႇ၊ ပိုၼ်၊ လၢပ်ႇ၊ လႅဝ်းၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းသေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵႂႃႇ ဢဝ်တၢႆ ၽြႃးၵေႃႈတမ။ ထႅင်ႈၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇတေၵႂႃႇ ပႂ်ႉဝႆႉၸွမ်းတၢင်းသေ တႃႇဢဝ်တၢႆ ၵူၼ်းၵေႃႉမၢႆၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဢဝ်လၢႆးၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵူၼ်းသီႇၵေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉၸႂ်ႉ ၵူၼ်း ပႅတ်ႇၵေႃႉ ပႂ်ႉပေႃႉတၢႆၸွမ်းတင်း၊ ၵူၼ်းပႅတ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉၸႂ်ႉ ၵူၼ်းသိပ်း ႁူၵ်းၵေႃႉ ပႂ်ႉပေႃႉတၢႆ ၸွမ်းတၢင်း၊ ၵူၼ်းသိပ်းႁူၵ်း ၵေႃႉၼၼ်ႉ သမ်ႉတေ ၸႂ်ႉၶဝ် မႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈ တီႈသႅင်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ တေဢၢၼ်းဢွႆႇၵွင်ႉသေ ဢဝ်တၢႆ ပႅတ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်မၼ်း ၶိုင်သၢင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွၵ်းလၢႆး ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁူႉလႆႈ ၽႂ်ၵေႃႉဢဝ်တၢႆၽြႃးၼႆယူႇ။

ၵူၼ်းၵေႃႉမၢႆၼိုင်ႈ တႃႇတေၵႂႃႇဢဝ်တၢႆၽြႃးၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃး ၵႂႃႇႁၼ် ၽြႃးၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽုင်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ မၼ်းသမ်ႉပေႃး သၼ်ႇဝႆၵႂႃႇ တႄႉတႄႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁွင်ႉမၼ်းမႃး ထၢမ်တူၺ်း လွင်ႈတၢင်းမၼ်း သေ ႁေႃးတြႃးၼႄပၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလီၵႂႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ “မႂ်းယႃႇပေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းၸွမ်းတၢင်း ဢၼ်မႂ်းမႃးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမိူဝ်းၵႂႃႇ တၢင်ႇတၢင်းလႄႈ” မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လၢတ်ႈသင်ႇၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ပႂ်ႉဝႆႉ ၸွမ်းတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ်ပႂ်ႉ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၽႅဝ်မႃးလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇယၢဝ်းလႆႈသေ ၸွမ်းမႃးၶႆႈ လႄႈ ၶဝ်တင်းမူတ်း ႁဵတ်းၼၼ် မႃးထူပ်းႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ထွမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈတြႃးၽြႃးသေ ပဵၼ်တပႄး ၽြႃးၵႂႃႇ တင်းမူတ်းယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ မၢႆၼိုင်ႈ ၸင်ႇၵႂႃႇမိူဝ်းၸူး တီႈတေႇဝတၢတ်ႈသေ လၢတ်ႈၼႄ “ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းၼင်ႇ မႂ်းၸႂ်ႉၼၼ်ႉ ၵဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း လႆႈ၊ ၵဝ်ဢမ်ႇဢဝ်တၢႆၽြႃးလႆႈယဝ်ႉ” ၼႆလႄႈ တေႇဝတၢတ်ႈ ၸႂ်လူႉၸႂ် လမ်သေ “ဢိူဝ်ႈ... ပေႃးသူ ဢမ်ႇဢဝ်တၢႆလႆႈၵေႃႈ ၽြႃးၵေႃးတမၼႆႉ ၵဝ်ၵေႃႉတေဢဝ်တၢႆၵႂႃႈ”ဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

တၢင်းမိူၵ်ႈၵူၼ်းတိူၵ်ႈ တေႇဝတၢတ်ႈ

ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢဝ်တၢႆလႆႈ ၽြႃးၼၼ်ႉ တိုၼ်းလွမ်လႅမ်ပႂ်ႉငွႆးဝႆႉ ယူႇတႃႇ သေႇ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းဢၼ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉပႆတဵဝ်းယူႇ တီႈ ငိူပ်ႇလွႆၵတ်ႉၸၵုတ်ႉၼၼ်ႉ တေႇဝတၢတ်ႈ လႆႈႁူႉႁၼ်လႄႈ မၼ်းၸင်ႇ လွမ်လႅမ် ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းၼိူဝ်လွႆသေ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵိင်ႈတူၵ်း ႁႂ်ႈတဵင်သႂ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတူၵ်း တိူဝ်ႉၺႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ဢွၼ်ႇ ၽိတ်ႇၼိုင်ႈၵူၺ်း သဵၼ်ဝူင်မႃး တိူဝ်ႉၺႃး ႁူဝ်မႄႈတိၼ် ၸဝ်ႈသေ ႁူဝ်မႄႈတိၼ်ၽြႃး လႆႈလိူတ်ႈၸိုမ်ႉ လႅင်ၵႂႃႇ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇႁႅၼ်တူၺ်း ၼိူဝ်လွႆသေ လၢတ်ႈဝႃႈ -

“တေႇဝတၢတ်ႈ မႂ်းႁဵတ်းၽိတ်း တၢင်းၽိတ်း ဢၼ်ယႂ်ႇလူင်တႄႉတႄႉ ဝႃႈဝႃႈယဝ်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ယေႃးၶိင်း မႃးယႃၸဵပ်းမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈၵျွင်းသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ ဢၼ်သြႃႇၸီႇဝၵ လူႇဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။ သြႃႇၸီႇဝၵၵေႃႈ ဢဝ်ယႃႈယႃ ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ သႂ်ႇပၼ် တီႈၸဵပ်းမုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ သိုပ်ႇၵႂႃႇ ယူတ်းယႃပၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ထိုင်မႃးတၢမ်းၶမ်ႈ ၽၵ်းတူဝဵင်း ဢိုတ်း ႁပ်းၵႂႃႇသေ ထိုင်ၶၢဝ်း တႃႇတေ လိတ်ႈယႃႈယႃၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ တီႈၵျွင်းၽြႃး ဢၼ်မီးတီႈ ၼွၵ်ႈဝဵင်း။ လွင်ႈဢၼ်ၸီႇဝၵ ပဵၼ်ၸႂ်မႆႈယူႇ ၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉႁၼ်ထိုင်လႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ် ၸဝ်ႈဢႃႇၼၼ်ႇ တႃႇ မႃးလိတ်ႈပၼ်။ ပေႃးဝႃႈ မႃးလိတ်ႈၼႆ ႁွႆးၸဵပ်းၼၼ်ႉ ႁၢႆသေ ၶိုၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူင်ၵဝ်ႇဝႆႉယူႇ။

ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇ တေႇဝတၢတ်ႈ ၶိုင်ႁဵတ်းတီႈၽြႃးၼႆၸိုင် ပုၼ်ႈ တႃႇတေ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉ ၽေးၶဵၼ်ပၼ် ၽြႃးၼၼ်ႉ ရႁၢၼ်းၸဝ်ႈၶဝ် ဢွၼ် ၵၼ် ထိုင်ႁွတ်ႈမႃး ပႂ်ႉပႃးၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -

“တႃႇဝႃႈ ၽူႈလႂ်ၽႂ်တေမႃးဢဝ်တၢႆလႆႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး ထုင်းၸၢမ်ႇမၼ်း၊ လုၵ်ႉႁၵ်ႉၵဝ် ရႁၢၼ်းၶဝ် ယႃႇပေမႆႈၸႂ်သင်၊ ယူႇသဝ်းထင် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် တီႈၽႂ်မၼ်းသေ တမ်းၸႂ်ၶတ်းၸႂ် ၵၢၼ်ငၢၼ်း ပရိယၢတ်ႈ၊ ပတိပၢတ်ႈသူတႃႉ”ၼႆသေ ၶိုၼ်းၸႂ်ႉရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်မႃး ပႂ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းၵႂႃႇ။

သိုၵ်းမဵတ်ႉတႃႇ လႄႈ တေႃးသ

တေႇဝတၢတ်ႈ ၶိုင်ထႅင်ႈမဵဝ်းၼိုင်ႈ၊ မၼ်းဝူၼ်ႉႁၼ် ၼင်ႇၼႆ - “တႃႇဝႃႈ ၵူၼ်းတေၵႂႃႇဢဝ်တၢႆလႆႈ ၽြႃးၵေႃးတမၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ၊ တူဝ်သတ်းႁၢႆႉလိူင်းတႄႉ တေၸၢင်ႈဢဝ်တၢႆၽြႃးယူႇ” ဝူၼ်ႉႁၼ်ၼင်ႇၼႆ သေ ၵႂႃႇယွၼ်းဢဝ် ၸၢင်ႉလူင်ၼႃႇလႃႇၵီႇရိ တီႈဢၸႃႇတသၢတ်ႈ။ ၸၢင်ႉ လူင်ၼႃႇလႃႇၵီႇရိၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢင်ႉၶီႈလဝ်ႈ၊ ၼိုင်ႈဝၼ်း ၵိၼ်လဝ်ႈပႅတ်ႇဢုမ်။ ဝၼ်းဢၼ် တေပၼ် ႁႂ်ႈၸၢင်ႉတိုၵ်းၽြႃးၼၼ်ႉ တေဝတၢတ်ႈ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်း ထိင်းၸၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်လဝ်ႈ သိပ်းႁူၵ်းဢုမ် တိုၵ်းပၼ်ၸၢင်ႉၼႃႇလႃႇၵီႇရိ။

ၵူၼ်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ တင်းဝဵင်း ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇဝႆႉယူႇ။

“ၽူႈလႂ်ၵူၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ယႃႇပေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်းသေၵေႃႉ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ တေ ဢဝ်ၸၢင်ႉႁၢႆႉလူင် တိုၵ်းၽြႃးၵေႃးတမ ႁႂ်ႈတၢႆယူႇယဝ်ႉ”ႁွင်ႉ သေႃႇၵႂႃႇၼင်ႇ ၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇႁူႉႁၼ် တၢင်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼၼ်ႉၼႆ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢွၵ်ႇတုင်းသွမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈၸႂ်သေ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -

“သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်တင်းသဵင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈ ႁိမ်းႁွမ်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ တီႈၵျွင်း သိပ်းပႅတ်ႇလင် တေလႆႈၸွမ်းလင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ ဢွၵ်ႇတုင်း သွမ်း ၵူႈၸဝ်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်ၽုၵ်ႈ ၶၢဝ်းတုင်းသွမ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ ၸၢင်ႉႁၢႆႉ လူင် တေထူပ်းၺႃးၵၼ်ၼႆ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၸႂ်ဝႆႉယူႇ။ ၼႂ်းပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇၼႆႉ ၵေႃႉဢၼ်ၸႂ်မႆႈၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁူႉႁၼ် ယုမ်ႇယမ် ၽုင်းဢူမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပွႆးၼႆႉၵေႃႈ မုၼ်ၶမ်း ၽြႃး တေပႄႉထႅင်ႈယူႇ ၼႆသေ လွမ်ၸူမ်းဝႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း မိတ်ႉသႃႇ တိတ်ႉထိ ၵမ်ႈဢေႇၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ “ၼႂ်ၽုၵ်ႈ ရႁၢၼ်းၵေႃးတမတႄႉ ၸၢင်ႉတေယဵပ်ႇ ႁူဝ်မၼ်း ၽႅပ်ႉယဝ်ႉ” ၼႆသေ လွမ်ၸူမ်းဝႆႉၵေႃႈမီး။

ထိုင်မႃးၵၢင်ၼႂ် ၶၢဝ်းတုင်းသွမ်းၼႆ တီႈၼိူဝ်ၸွမ်ႁိူၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းရႃႇၸ ၵျူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶိုၼ်ႈယူႇသဝ်း ပႂ်ႉတူၺ်း ပေႃးၽိူၵ်ႇလူင်ဝႆႉ။ ဢွၼ်ၵၼ် မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ ၸၢင်ႉတေၺႃးၵၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။

“ၼေႈ! မုၼ်ၶမ်းၽြႃးမႃးယဝ်ႉ” ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်း ၼႆ ၸၢင်ႉလူင်ၼႃႇလႃႇၵီႇရိၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶဝ်ၶိုင်ဝႆႉ ဢဝ်လဝ်ႈ သိပ်းႁူၵ်း ဢုမ် တိုၵ်းပၼ်မၼ်းၵိၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေၸႂ်လမ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်သၢမ်ႈဢဝ်ႁွၵ်ႇ ပၵ်းသဵပ်ႇ ႁႂ်ႈၸဵပ်းသေ ပွႆႇၵႂႃႇၸူး ၽၢႆႇဢၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ယေႃးၶိင်း မႃးတုင်းသွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸၢင်ႉလူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လေႃႈထၢင်ႇ ဢႅၼ်ႇလူင်မႃးယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ပႆႇ တၼ်းထိုင် တီႈၽြႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇလမ်း မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵူဝ် ၵူဝ်ႁႄႁႄ ဢႅၼ်ႇပၢႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွႆႇၽႃႈ ပႅတ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းသေ ဢႅၼ်ႇပၢႆႈ ႁႂ်ႈလွတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႉလူင် ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလမ်း မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ ၸင်ႇဢႅၼ်ႇမႃး ဢၢင်ႈမႃးဢဝ်တၢႆ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။

ၸၢင်ႉႁၢႆႉလူင်လီၵူဝ် လႆႈၵူမ်ႉႁူဝ်ၶုပ်ႉၶဝ်ႇ

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇယၢင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၽၢႆႇၼႃႈသေ ဢဝ်ၶေႃႈသဵင်ဝၢၼ် ၼမ်ႉၵႂၢမ်းမဵတ်ႉတႃႇ ဢၼ်ၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ် ၼၼ်ႉသေ -

“လုၵ်ႈႁၵ်ႉ ၼႃႇလႃႇၵီႇရိ ၵူၼ်းမႂ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈမႂ်း မႃးႁဵတ်းတီႈၵဝ်လႄႈ ၶဝ် ၸင်ႇပွႆမႂ်းမႃးဢိူဝ်ႈ။ ယႃႇပေၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ မႃးတီႈၵဝ် လႄႈ” ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆ ၸၢင်ႉလူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇ ယဵပ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ဢႅၼ်ႇမႃးၸူး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵမ်းလဵဝ်။ ၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ် ပႂ်ႉတူၺ်းယူႇၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်ထူၺ်ႈၸႂ်၊ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ် ၽႅပ်ႉတႃ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တင်းမူတ်း လႆႈႁၼ် ပဵၼ်ဢၼ် ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈယုမ်ႇလႆႈ။ ပေႃးလႆႈဢၢမ်းဢေႃးၵႂႃႇ လူင်လူင်လၢင်လၢင်။ ၸၢင်ႉလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်မိုဝ်း မၼ်းၽၢႆႇၼႃႈသွင်ၶွၼ် ငေႃးၶုပ်ႉၶဝ်ႇသေ မူပ်ႇၵူမ်ႈ သိုဝ်ႈၼႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၼၼ်ႉယူႇ။ ပဵၼ်ၸၢင်ႉႁၢႆႉလူင် ႁၼ်ၽူႈလႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ ယဵပ်ႇတၢႆ တိုၼ်းဢမ်ႇ ဝႄႈ။ ၸၢင်ႉႁၢႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇလူင် ၼႃႇလႃႇၵီႇရိၼႆႉ ပေႃးဝႃႈ ႁၼ်မုၼ်ၶမ်း ၽြႃးၸိုင် တႃႇဝႃႈတေႁဵတ်းၶဵၼ်တေႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းသေ ၶုပ်ႉၶဝ်ႇ မူပ်ႇဝႆႈၸူး မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈႁၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဢၢမ်းၼႆၵေႃႈ တေႃးဢမ်ႇယူႇလႆႈ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢဝ်မိုဝ်းၶွၼ်ၶႂႃၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇတီႈၼႂ်း သၢင်ႇၵၢၼ်းမႃးသေ ပွတ်ႈလုပ်ႈ ႁူဝ်ၸၢင်ႉလူင်ၼႃႇလႃႇၵီႇရိ မိူၼ်ၼင်ႇယိပ်းပွတ်ႈ ႁူဝ်မႅဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႂၢမ်းမႃႇၵထ ႁေႃးတြႃးပၼ်ၵႂႃႇ။

ပဵၼ်ၼႆမႃး ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈၼိုင်ႈၸၢတ်ႈ ယင်းဢမ်ႇတွၼ်ႉလႆႈႁၼ် သေပွၵ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈႁၼ် လၢၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးလၢႆး သိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ ၼင်ႇၼႆ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်၊ ပဵၼ်ဢၼ် လႆႈၸႂ် မႅၼ်ႈၸႂ်ၼႃႇ သေ ဢဝ်ၶူဝ်းငိုၼ်းၶူဝ်းၶမ်း ၶူဝ်းရတၼႃႇ ဢၼ်ၶဝ်ႁွႆႈတိုဝ်းမႃးၼၼ်ႉ တၢင်ႇသႂ်ႇၼိူဝ် ၸၢင်ႉၼႃႇလႃႇၵီႇရိ ဢၼ်မူပ်ႇဝႆႈ ၽြႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၼမ်တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၼႆ ပေႃးထူမ်ႈ ၸၢင်ႉတင်းတူဝ်သေ ပဵၼ်ၵွင်ရတ ၼႃႇလူင်ဝႆႉယူႇ။ ၸၢင်ႉလူင်ၼႃႇလႃႇၵီႇရိၵေႃႈ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈၸိုဝ်ႈမႂ်ႇဝႃႈ ၸၢင်ႉ ထၼပႃႇလ(ၸၢင်ႉသထေးလူင်)ၼႆယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈ ပၢၼ်ၸၢင်ႉၶီႈလဝ်ႈသေ ပဵၼ်ၸၢင်ႉဝႃႈငၢႆႈ ၸၢင်ႉလီ ၸၢင်ႉမျတ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႉလူင်ၵေႃႈ ဢဝ်ငူင်းမၼ်း ယိပ်းၵိပ်ႈၽွင်လိၼ် တီႈတိၼ်ၽြႃးသေ ဢဝ်မႃးၽုၵ်းသႂ်ႇ ၼိူဝ်ႁူဝ်မၼ်း ၵူမ်ႈႁူဝ်မၼ်း ၶုပ်ႉၸူး တမ်ႈတီႈၽြႃးသေ ႁူၼ်လင်ပွၵ်ႈမိူဝ်းယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ ဢွင်ႇပေႉၸၢင်ႉႁၢႆႉလူင် ၼႃႇလႃႇၵီႇရိယဝ်ႉၼႆ ပဵၼ်ဝၼ်း ဢၼ် ၼႄၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းပျႃႇတိႁႃႇလႄႈ ဝၼ်းၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇမိူဝ်းတုင်း သွမ်း ၼႂ်းဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇယဝ်ႉ။ တင်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ်သေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶိုုၼ်း တီႈၵျွင်းဝေႇလုဝၼ်ႇယူႇ။ ၵူၼ်းဝဵင်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ၶဝ်ႈသွမ်း မိူဝ်းသူင်ႇပၼ်ထိုင် တီႈၵျွင်းယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈ တေႇဝတၢတ်ႈ ၶိုင်ၵျၢမ်ႇဢဝ်တၢႆၽြႃး လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၽဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈ ၼႆ လွင်ႈဢၼ်ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ထၢင်ႇယႂ်ႇမၼ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇလိူဝ် ၵျလိူဝ်တေႇဝတၢတ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူႉႁၼ်ထိုင်သေ ဢမ်ႇပေႃးၼပ်ႉယမ် တေႇဝတၢတ်ႈ ၸိူင်ႉ ၼင်ႇၵူႈပွၵ်ႈ။ ယူႇၵႂႃႇသိုဝ်ႈလႂ်သိုဝ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။

ၽႄၵိူင်းသင်ႇၶႃႇ ၶိုင်တၢင်းၵႂႃႇငရၢႆး

ဢၼ်မၼ်း တေႇဝတၢတ်ႈ ၶႂ်ႈဢဝ်တၢႆၽြႃးသေ မၼ်းဢၢင်ႈႁဵတ်းၽြႃး ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈလႄႈ ၸင်ႇၶိုင်ထႅင်ႈ မဵဝ်းၼိုင်ႈယူႇ။ ၶဝ်ႈမိူဝ်းၸူး တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးသေ -

“ရႁၢၼ်းတင်းသဵင်ႈ လူဝ်ႇလႆႈ ယူႇတီႈၵျွင်းထိူၼ်ႇၵူၺ်း၊ တေႃႇၸူဝ်ႈ တေႃႇပၢၼ် လူဝ်ႇႁႂ်ႈလႆႈ တုင်းသွမ်းၵိၼ်၊ လူဝ်ႇလႆႈႁႂ်ႈ ၼုင်ႈမႆ သၢင်ႇၵၢၼ်း ပမ်ႉသၵူႇ၊ ရႁၢၼ်းၵူႈၸဝ်ႈ လူဝ်ႇလႆႈ ယူႇတႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ၊ တေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇ ပၢၼ် လူဝ်ႇလႆႈၵိၼ် ၽၵ်းၸၢႆ”ဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ႁႃႈၶေႃႈ ဢၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉ ၶဝ် လႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇယွၼ်း တမ်ႈတီႈၽြႃးယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းယွၼ်းမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်း မတ်ႉသိမပတိပတႃႇ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ပုၼ်ႈတႃႇ သႃႇသၼႃႇတေ ၸဵဝ်းဝၢႆး ၸဵဝ်းႁၢႆလၢႆၵူၺ်းၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁူႉထိုင်လႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇပူတ်းပွႆႇလႆႈ။ ၵမ်းၼႆႉ တေႇဝတၢတ်ႈ ဢဝ်တင်းၶေႃႈယွၼ်းႁႃႈၶေႃႈၼႆႉသေ သိုပ်ႇပိုၼ် ၽႄႈ ဝႃႇတမၼ်းယူႇ။ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၶဝ် ႁႃႈပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ် ဢမ်ႇပေႃးမီး တၢင်းႁူႉၼမ်သင်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈၸႂ် ပဵၼ်ၸႂ် တေႇဝတၢတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။

တေႇဝတၢတ်ႈၵေႃႈ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ် ၵိုင်း ၼိုင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ် သင်ႇၶႃႇၵႂႃႇ သိမ်ႇၼိုင်ႈ ၵူၺ်းၶဝ်။ ႁဵတ်းၼၼ် ၽႄၵိူင်းသင်ႇၶႃႇသေ ဢွၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းမၼ်း လုၵ်ႉတီႈရႃႇၸ ၵျူဝ်ႇ ၵႂႃႇတီႈ သႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁူႉႁၼ်ထိုင်လွင်ႈဢၼ် ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၶဝ် ႁၼ် ၽိတ်းၵႂႃႇ ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ၊ ၸဝ်ႈ မွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ ၸွမ်းလင် တေႇဝတၢတ်ႈသေ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႇ ႁူၺ်းႁွင်ႉဢဝ် ရႁၢၼ်းၶဝ် ႁႃႈပၢၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။

တေဝတၢတ်ႈ ႁၢၵ်ႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈလႅင်

ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ၊ ၸဝ်ႈမွၵ်ႉၵလၢၼ်ႇ မႃးၸွမ်း လင်မၼ်း ၼႆ တေႇဝတၢတ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၸူမ်းၵႂႃႇတႄႉတႄႉ။ ထၢင်ႇဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၽြႃး ယဝ်ႉၼႆယူႇ။ ပိူဝ်ႈၼၼ် ပေႃးဝႃႈ မၼ်းႁေႃးတြႃးပၼ် ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၼႆ “လုၵ်ႉႁၵ်ႉသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ၊ ပၼ်ဢေႃးဝႃႇတ တမ်ႈတီႈ တပႄးၶဝ်လႄႈ” ႁဵတ်းႁၢင်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇ ၽြႃးသေ ၸႂ်ႉၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇ ႁေႃးတြႃးယဝ်ႉၼႆ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ပဵၼ်သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႇ ၵူႈၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဢၵ်ႉၵသႃႇဝၵသွင်ပႃးလႄႈ ရႁၢၼ်းဢွၼ်ႇၶဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႇ ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမႃး တီႈမုၼ်ၶမ်းၽြႃး။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး တီႈသႃႇဝတ်ႉထိ ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

တပႄးတေႇဝတၢတ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵေႃးၵႃႇလိၵၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ “ပႄႉမႃး ငိူဝ်ႈ ပေႃးပဵၼ်တၢၼ်ႇၼႆႉ”ၼႆသေ ဢဝ်သူၼ်ႈတိၼ် တိုပ်ႇသႂ်ႇလင် တေႇဝ တၢတ်ႈ ႁႅင်းႁႅင်းလႄႈ တေႇဝတၢတ်ႈ ႁၢၵ်ႈပုၼ်းဢွၵ်ႇလိူတ်ႈယူႇယဝ်ႇ။

ၼႅင်ၸႂ်ၵမ်းလိုၼ်း တေၶိုၼ်းထိုင်လီ

ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းၶိုင်ပွင်တေႇဝတၢတ်ႈ မူတ်းၵဵင်ႈယဝ်ႉ။ ပႅင်ႈၼင်ႇ ဢၼ် မၼ်း ႁဵတ်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၶိုင်ၵျၢမ်ႇမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈ ဢမ်ႇဢွင်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းတႃႇတေ ၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းၽၢႆႇမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ရေႃးၵႃႇ တၢင်းပဵၼ်ၼႆၵေႃႈ မႃးၶဵၼ်ယူႇ ၼႂ်းတူဝ်လႄႈ မၼ်းလႆႈတၢင်းၼႅင်ၸႂ်တႄႉ တႄႉ။ မၼ်းၸင်ႇဝႃႈ “ဢဝ်ၵဝ်ၵႂႃႇသူင်ႇတီႈ ၸဝ်ႈၽြႃးတႃႉ”ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၸုမ်းၵေႃးၵႃႇလိၶဝ် ၸင်ႇဢဝ်ဝေႃး ႁၢမ်ဢဝ်တေႇဝတၢတ်ႈသေ ၵႂႃႇၸူး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ။ ပေႃးဝႃႈ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ မႃးလဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “တေႇဝတၢတ်ႈ တိုၵ်ႉမႃးၵၼ်ႇတေႃးၽြႃးၶႃႈဢေႃႈ” ၼႆၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸင်ႇဝႃႈ “ၸၢတ်ႈၼႆႉ တေႇဝတၢတ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇတေ ဢဝ်တူဝ်မၼ်း မႃးထူပ်းႁၼ်ၵဝ်ၽြႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထိူၵ်ႈယဝ်ႉ”ၼႆယူႇ။ ပေႃး ထိုင်မႃး တီႈႁိမ်း ၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ ႁိမ်းၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ် ႁၢမ်ႁၢပ်ႇမၼ်း ယင်းတိုၵ်ႉ လူင်းၵႂႃႇၵိၼ်ၼမ်ႉယူႇ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၽႆးငရၢႆးလူင် မႁႃႇဢဝီႇၸိ မုတ်းဢွၵ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ၼင်လိၼ်မိူင်း တႅၵ်ႇဢႃႈ ပဵၼ်သွင်ၽၢၵ်ႇ သေ လိၼ်ဢိုၼ် တေႇဝတၢတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ တေႇဝတၢတ်ႈၵေႃႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ လိၼ်ဢိုၼ်မၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ ႁွမ်းမိုဝ်းဝႆႈၸူး တၢင်းၽြႃးယူႇ ၼၼ်ႉသေ လွတ်ႈဝႃႈ-

“ၿုၻ်ꩪမ် သရၼံ ၷၸ်ꧡႃႇမိ၊ ꩪံမံ သရၼံ ၷၸ်ꧡႃႇမိ၊ သံၶံ သရၼံ ၷၸ်ꧡႃမိ” ၼင်ႇၼႆ သၢမ်ၵမ်းသေ ၵၼ်ႇတေႃးၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽိတ်းမႅၼ်ႈၺႃးၵၢမ်ႇလူင် ဢၼၼ်ႇတရိယလႄႈ လႆႈတူၵ်းၵႂႃႇတီႈ ငရၢႆး ဢဝီႇၸိၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လႆႈတၢင်းၼႅင်ၸႂ်သေ ၵမ်းလိုၼ်း ၶိုၼ်းဢိင် ပိုင်ႈ ရတၼႃႇသၢမ်ပႃးၵႂႃႇလႄႈ လိုၼ်းလၢႆးဝၢႆးၼႆႉ တေႇဝတၢတ်ႈ တေၶိုၼ်း လႆႈမႃးပဵၼ် ပတ်ႉၸေၵပုတ်ႉထႃႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဢတ်ႉထဵတ်ႉသရ ၼႆ ယဝ်ႉ။

ဢၸႃႇတသၢတ်ႈ တူၵ်းၸႂ်လႂ်တိုၼ်ႇ

ပေႃးဝႃႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ႁၢင်ႈႁၢႆႉလူင် လိၼ်ဢိုၼ် တေႇဝတၢတ်ႈၼႆ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢၸႃႇတသၢတ်ႈ ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၶိုၼ်း ပႅင်ႈၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်း လႆႈ ႁဵတ်းလူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ်မႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်သၼ်ႇဝႆမႃး လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ သေ ၵၢင်ၶိုၼ်း ၼွၼ်းၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈလပ်းလႆႈ ပဵၼ်တၢင်းၸႂ်မႆႈဝႆႉယူႇ။

ႁဵတ်းၼႆ ၵုမ်ႇပဵၼ်ၸႂ်ၼႅင်ၸႂ်မႆႈမႃး ၵူႈၶမ်ႈဝၼ်းၼႂ် ထိုင်မႃးၶၢဝ်းၶမ်ႈ လိူၼ်သိပ်းသွင်မူၼ်း ၶမ်ႈၼၼ်ႉ တင်းသြႃႇၸီႇဝၵ ၵပ်းၵၢႆႇၵႂၢမ်းၵၼ်သေ လႆႈႁူႉထိုင် “မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လွင်ႈႁၵ်ႉလွင်ႈၸင်း ဢမ်ႇမီး၊ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ၽိတ်းတၢၼ်ႇႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃး တွင်းပၢၼ်ႇ ၼႆလႆႈယူႇ”ၼႆလႄႈ ဢမ်ႇပႂ်ႉ ၼႂ်ၽုၵ်ႈမိူင်းလႅင်းလႆႈလႃးလႃး ၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင် ၶိုၼ်းလူင် ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ သိုၵ်းၼၢင်းယိင်းႁႃႈပၢၵ်ႇ၊ ၸၢင်ႉႁႃႈပၢၵ်ႇသေ ဢွၵ်ႇမႃး ၸူး တီႈၵျွင်းဝေႇလုဝၼ်ႇ ဢၼ်မီး ၼွၵ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉယူႇ။

ပေႃးမႃးထူပ်းႁၼ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈမႃးငိၼ်းထွမ်ႇတြႃး ၽွၼ်းလီ လႆႈမႃး ႁဵတ်းရႁၢၼ်း(သႃႇမၺၽလသုတ်ႈ)သေ ပႅင်ႈၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းလႆႈ ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းယိုၼ် ၶိုၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇၵႂႃႇ။ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ် သရၼ ၵုင်ႇသေ ပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၶဝ်ႈပဵၼ်ပုတ်ႉထၽႃႇသႃႇယဝ်ႉ။

ႁၵ်ႉႁူမ်ၽြႃးၸဝ်ႈ မိူၼ်လုၵ်ႈငဝ်ႈ

ထိုင်မႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တီႈမိူင်းပႃႇရႃႇၼသီႇ ႁိမ်းဝဵင်းသႃႇၵေႇတၼၼ်ႉ ပုၼ်ႇ ၼႃးသွင်ၵေႃႉၽူဝ်မေး ႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းတွၼ်ႈၽြႃးၸဝ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇလုၵ်ႈငဝ်ႈၶႃ ယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ႁူႉႁၼ် လွင်ႈဢၼ် ဝၼ်းလင်ၼမ်ႉယၢတ်ႇ လႆႈ ၸမ်ၵၼ်မႃး လႆႈပဵၼ် ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈၵၼ်မႃး ၽဝတင်းၼမ်လႄႈ ၸွမ်းၸႂ်ၶႃ ပၼ်သေ ဝၢႆးလိုၼ်း ၶိုၼ်းႁေႃးတြႃး ပၼ်ၶႃ ထွမ်ႇလႄႈ လႆႈတြႃး ဢွၵ်ႇ လွတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။

ၶႂ်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းလႄႈ ယိုၼ်းမိုဝ်းယွၼ်းဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းသၢဝ်

ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃးသလ လႆႈႁၼ်တီႈႁိူၼ်း ၼၢင်းဝိသႃႇၶႃႇၼၼ်ႉ ရႁၢၼ်းသၢင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် ၶဝ်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇ မိုတ်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၵိုဝ်းၼင်ႇၼၼ် မၼ်းၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁႃႈပၢၵ်ႈယေႃးၶိင်းမႃး တီႈႁေႃ မၼ်း ၵူႈဝၼ်းၼင်ႇၼၼ်လႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇပၢင်းဝႆႉ တမ်ႈတီႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး။မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတုင်းသွမ်း ၼႂ်းႁေႃယူႇ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵၢၼ်ၼမ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးပႂ်ႉလွင်းသွမ်း လႆႈ ၵူႈဝၼ်းသေ ၸင်ႇပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းႁေႃ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းႁေႃ ၸိူဝ်းဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လူႇၶဝ်ႈသွမ်းၽၵ်းသွမ်း ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၵႂၢမ်းၶုၼ်သေ ႁဵတ်းၵူၺ်းလႄႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပႃး ၸေႇတၼႃႇသေႁဵတ်း။ ၵူၺ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပူၼ်ႉဝူတ်ႈပူၼ်ႉဝၢတ်ႈၵူၺ်း။ ၼႃႈတႃၶဝ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ၸူမ်း မိုတ်ႈၵိုဝ်းရႁၢၼ်းၶဝ်လႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ၵွႆႈယူႇၵွႆႈဢႄႇၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇ ပေႃးမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၵူၼ်းၼႂ်းႁေႃၶဝ်လႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇပေႃးၶဝ်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇ။

တီႈႁေႃၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိုတ်ႇၵိုဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူၼ်း ၼၢင်းဝိသႃႇၶႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်။ ထိုင်မႃးဝၼ်း ၼိုင်ႈ ၵပ်းၵၢႆႇၵႂၢမ်းၵၼ်သေ ဢဝ်လွင်ႈဢၼ်ၼႆႉ လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် ၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈယူႇ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး မႃးထတ်းတူၺ်း လွင်ႈတၢင်းမၼ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ

“လွင်ႈဢၼ်ရႁၢၼ်းၶဝ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတီႈႁေႃၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ တၢင်ႇလွင်ႈတၢင်ႇလၢႆး၊ မၼ်းပဵၼ်လူၺ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမီး တၢင်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ် ႁေႃၶမ်းလူင်လႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ၵူၺ်း”

ပေႃးၶိုၼ်း ႁွတ်ႈထိုင်တီႈႁေႃ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃးသလ ၸင်ႇမႃး ဝူၼ်ႉ ၶူၼ်ႉတူၺ်း တႃႇတေမိုတ်ႈၵိုဝ်း ရႁၢၼ်းၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၼေႃးၼႆယူႇ။ ၵမ်းလိုၼ်းၸင်ႇဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင် တေလႆႈၸၢပ်ႈၶိူဝ်း သႃႇၵီႇၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ ၸင်ႇပွႆႇၵူၼ်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇယွၼ်းဢဝ် ၼၢင်း သႃႇၵီႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

ၶိူဝ်းၶုၼ်သႃႇၵီႇၼႆႉ ပဵၼ်ငိူၼ်ႈၶိူဝ်း ဢၼ်ၸႃႇတိမၢၼ်ႇ ယႂ်ႇၶိူဝ်းၼိုင်ႈ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇဢဝ်ၼၢင်းသႃႇၵီႇ ဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉပၼ်။ ၶဝ်ၸင်ႇ ဢဝ်ၼၢင်းသႃႇၵီႇ ဢၼ်ၶုၼ်မႁႃႇၼၢမ်ႇလႄႈ ၶိူဝ်းၼၢင်းယိင်းၶႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေလႆႈမႃး ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၼၢင်းဝႃႇသၽၶတ်ႉတိယႃႇ ၼၼ်ႉ ပၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃးသလ မႃးယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ် ၼၢင်းသႃႇၵီႇၸႅတ်ႈၼႆသေ ဢဝ်ၼၢင်းဝႃႇသၽၶတ်ႉတိယႃႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၼၢင်းႁေႃၶမ်းလူင်။

ထိုင်မႃးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၵေႃးသလလႄႈ ၼၢင်းဝႃႇသ ၽၶတ်ႉတိယႃႇ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၶုၼ်ၸၢႆးဝိတတူၽၼၼ်ႉ မိူဝ်းလႄႇ ၶိူဝ်းပီႈ ၶိူဝ်းၼွင်ႉၶဝ် တီႈၵပိလဝတ်ႈ။ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵဵင်ႈ ႁပ်ႉႁူမ်ၸူမ်း တွၼ်ႈမၼ်း၊ ႁပ်ႉႁၼ်မၼ်းသေ ပေႃးဝႃႈ ဝိတတူၽ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၼႆ တီႈဢၼ် မၼ်းၼင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၼမ်ႉၼူမ်းဝူဝ်း သုၵ်ႈလၢင်ႉပႅတ်ႈၵဵင်ႈၵဵင်ႈယူႇ။ လွင်ႈဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းၼႆ ဝိတတူၽ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇမၼ်းၵႂႃႇသေ ပဵၼ်ၸႂ်လမ်၊ လီဢၢႆ မၵ်းမၢႆၸႂ် တီႈၼိူဝ် ငိူၼ်ႈၶိူဝ်းသႃႇၵီႇတၢင်းၸိူဝ်းယူႇ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၸုင်ၸၼ် ပၼ်ၽူဝ်မေးၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်

ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃႈ လႆႈႁူႉႁၼ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼၼ် ၸင်ႇလိုပ်ႈၼၢင်း ႁေႃၶမ်းဝႃႇသၽၶတ်ႉတိယႃႇ ၶႃမႄႈလုၵ်ႈ ဢွၵ်ႇႁၢင်ႈႁေႃယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း လူင်ၵေႃႈ လွင်ႈမၼ်း ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၼိူဝ်ဢၼ်ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ် ႁဵတ်းလႆႈတီႈ မၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇ မိူဝ်းလဝ်ႈလတ်ႈထိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးယူႇ။

မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ၸင်ႇမႃးဝူၼ်ႉႁၼ် လွင်ႈဢၼ်ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ် မႃႇၼ ယႂ်ႇၼႃႇလိူဝ်သေ မိူဝ်းၼႃႈမႃး တေလႆႈၺႃးၽေးၼႆ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁၼ်ထိုင် ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸင်ႇႁေႃးတြႃးပၼ် ႁေႃၶမ်းၵေႃးသလ လွင်ႈဝႃႈ ၽၢႆႇဢူႈလႄႈ ၽၢႆႇမႄႈၼႆႉ ၽၢႆႇဢူႈပဵၼ် ပိူင်လူင်မၼ်း။ ပိူဝ်ႈၼႆ ဝႃႇသၼၶတ်ႉတိယႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶိူဝ်းသင် ၵေႃႈယႃႇ ၶိူဝ်းႁေႃၶမ်း ၽၢႆႇဢူႈၼႆႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈပဵၼ်ပိူင်မၼ်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းၶႃ မႄႈလုၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပႅတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁေႃးတြႃး ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၵႂႃႇလႄႈ ႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃႈ ထွမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈၵႂၢမ်းၽြႃးသေ ၶိုၼ်းႁွင်ႉၶႃမႄႈလုၵ်ႈ မႃးယူႇဝႆႉ တီႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးၵႄႈလိတ်ႈပၼ် လွင်ႈဢၼ်သွင်ၽူဝ်မေး

ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ပၼ်ႇတုလၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လတ်ႉသဝီႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မၼ်းၵႂႃႇသွၼ်တၢင်းမေႃယဝ်ႉသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးမိူင်း ၶဝ် မႃးၼႄ တၢင်းၵတ်ႉတၢင်းမေႃမၼ်း၊ မႃးၽၼ်းၼႄ မႆႉပူၵ်ႇ ပၢၵ်ႇလူၼ်ႈ ဢၼ်ႁွမ်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် သမ်ႉလၵ်ႉ ဢဝ်လႅမ်ႈလဵၵ်း သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းၵၢင်မႆႉပူၵ်ႇလူၼ်ႈၼိုင်ႈ၊ မၼ်းၽၼ်းၵႂႃႇ ဢမ်ႇ ၶၢတ်ႇၵမ်းလဵဝ်သေ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်် ႁုၼ်ႉၶူဝ်မၼ်းလႄႈ မၼ်းၸႂ်လမ်သေ ဢဝ်လႅဝ်းမၼ်း ၽၼ်းပႅတ်ႈလႅမ်ႈလဵၵ်း ၶၢတ်ႇပုတ်းၵႂႃႇယူႇ။ မၼ်းၸင်ႇ ၽိတ်းၸႂ်သေ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇမိူင်းသႃႇဝတ်ႉထိယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ၵေႃးသလ ၼႆႉ ၶႃသမ်ႉပဵၼ် တႆးၵေႃႉၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း တီႈတၵ်ႉၵသူဝ်ႇၸွမ်းၵၼ်လႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ပၼ်ႇတုလ ႁဵတ်းပဵၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်ယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ် ၶမ်းၽြႃး ယူႇသဝ်း တီႈသႃႇဝတ်ႉထိၼၼ်ႉ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ပၼ်ႇတုလ ၼၼ်ႉ မေးၼၢင်းမၼ်း ၼၢင်းမၼ်ႇလိၵႃႇ ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလႄႈ မၼ်းၸႂ်လမ် သေ လိုပ်ႈမေးမၼ်း လူင်းႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တေမိူဝ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်း မၼ်ႇလိၵႃႇ ၵႂႃႇမိူဝ်းၵၼ်ႇတေႃးၽြႃး။ မၼ်းၼၢင်း လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် လွင်ႈ တၢင်းမၼ်း၊ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈႁူႉထိုင် ယဝ်ႉၼႆၸိုင် မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇဝႃႈ -

“ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ယႃႇပေၵႂႃႇမိူဝ်း တီႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ၊ ၶိုၼ်းမိူဝ်းၸူး တီႈပၼ်ႇတုလတႃႉ”ၼႆလႄႈ ၼၢင်းမၼ်ႇလိၵႃႇၵေႃႈ ႁူမ်ႁူမ် ၸူမ်းၸူမ်းသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸူးၶိုၼ်း တီႈၽူဝ်မၼ်းယူႇ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၵၢင်ၸႂ်ၼၢင်း မၼ်ႇလိၵႃႇ ဢွၵ်ႇမႃး ၶႂ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်း ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈၼွင်ၼမ်ႉ ဢၽိသဵၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်း ၶုၼ်ဝေႇသႃႇလီႇလတ်ႉသဝီႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်သိုၵ်း လူင်ပၼ်ႇတုလၵေႃႈ ဢွၼ်ဢဝ်မေးၼၢင်းမၼ်း ၶီႇရထႃးသေ ၵႂႃႇတီႈ ဝေႇ သႃႇလီႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႆ ၵႂႃႇလိုပ်ႈပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ။ ၼွင်ၶဝ် ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ် ၶႄလဵၵ်းလူင် သုမ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႉလႅဝ်သေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ၼၢင်းမၼ်ႇလိၵႃႇ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉ တီႈၼွင်ဢၽိသဵၵ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။

ပေႃးဢၢပ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးမိူဝ်းၸိုင် ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇ ပၼ်ႇတုလ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းၶဝ်ၼႆ ၸႂ်လမ်လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ် လိုပ်ႈလမ်းၸွမ်း လင်ပၼ်ႇတုလယဝ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ ပၼ်ႇတုလ ပဵၼ်ၵူၼ်း ယိုဝ်းၵၢင်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၼႆ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈ ဝႃႈ ၶုၼ်မႁႃႇလိၼၼ်ႉ ႁူႉလီလီလႄႈ ၸင်ႇႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဝႃႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈ ၶုၼ် လတ်ႉသဝီႇၶဝ် လမ်းၸွမ်းလင် ပၼ်ႇတုလၼႆယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇ ႁႃႈပၢၵ်ႇၵေႃႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶျေႃႉသေ ဢဝ်လေႃႉရထႃး ႁႃႈပၢၵ်ႇလမ်း လမ်းလိုပ်ႈ ၸွမ်းလင် ပၼ်ႇတုလၵႂႃႇယူႇ။ မိူဝ်ႈၸမ်တေထိုင် လႅၼ်လိၼ်မိူင်းသႃႇဝတ်ႉ ထိ ၽွင်းမိူဝ်ႈ လေႃႉၶဝ်ႁႃႈပၢၵ်ႇ သိုဝ်ႈၵၼ်ပဵၼ်တႅဝ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ ပၼ်ႇတုလ ဢဝ်ၵၢင်ႇလႅမ်ႈလဵဝ် ယိုဝ်းသႂ်ႇၵေႃႉၽၢႆႇၼႃႈပိူၼ်ႈ သုတ်းသုတ်းသေ ပိုၼ်ၵၢင်ႇ မၼ်းၼၼ်ႉ ပွင်ႇၽၢတ်ႇၽႅဝ်ထိုင် ၵေႃႉၽၢႆႇလင်သုတ်းသုတ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လတ်ႉသဝီႇၶဝ် ႁႃႈပၢၵ်ႇ လႆႈတၢႆၵႂႃႇ တႂ်ႈပိုၼ်ၵၢင်ႇ ပၼ်ႇတုလ လႅမ်ႈ လဵဝ်ယဝ်ႉ။

မၼ်ႇလိၵႃႇၼႆႉ ၵိူတ်ႇမီးမႃး လုၵ်ႈၸၢႆး သၢမ်သိပ်းပၢႆသွင်ၵေႃႉ။ ၶဝ်ပေႃႈလုၵ်ႈ သမ်ႉၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ၽၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ် ၶဝ်မႃး ၼပ်ႉယမ်ၶဝ်မႃးတင်းၼမ်။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်ၵေႃးသလသမ်ႉ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် ပၼ်ႇတုလ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇသႂ်ႇၺၢၼ်ႇ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ ၶဝ်ပေႃႈလုၵ်ႈတင်းသဵင်ႈသေ ဢဝ်တီႇၶၵႃႇယၼၶိုၼ်းပုတ်ႈ တီႈယူႇ ပၼ်ႇတုလယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် တီႇၶၵႃႇယၼၼႆႉ ဢဝ် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၵေႃးသလ လူင်းႁေႃသေ ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ဝိတတူႇၽ ၶိုၼ်ႈႁေႃႁဵတ်းၶုၼ်ယဝ်ႉ။

ပဵၼ်ပုၼ်ႈၶိူဝ်းလႄႈ ၽြႃးမိူဝ်းယူႇၵႄႈၵၢင်

ပေႃးဝႃႈ ဝိတတူႇၽ ပဵၼ်ၶုၼ်မႃးယဝ်ႉၼႆ ပုၼ်ႈတႃႇတေၵႂႃႇ တိုၵ်းပႅတ်ႈ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇ တင်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈသိုၵ်းမိူဝ်းတီႈ ၵပိလယူႇ။ လွင်ႈဢၼ်ၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ႁၼ်ထိုင်လႄႈ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇယေႃးၶိင်းၵႂႃႇ တီႈလႅၼ်လိၼ် ၵေႃးသလလႄႈ လႅၼ်လိၼ်ၵပိလ ၸၢပ်ႈၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈတႂ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉ ႁူမ်ႈငဝ်းလီ မီးဝႆႉၽၢႆႇမိူင်းၵေႃးသလၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ဢမ်ႇယူႇ သဝ်းသေ သမ်ႉမႃးယူႇသဝ်း တီႈတႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ႁူမ်ႈငဝ်း ႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး တူၼ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်ဝိတတူႇၽလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၼ်း ထိုင်မႃး တီႈၼၼ်ႈၼႆ ဝိတတူႇၽ ၸင်ႇလူင်း တီႈၼိူဝ်ပွင်ၸၢင်ႉသေ မႃး ဝႆႈၽြႃး။

“ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတီႈၶႃႈ... ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ၸိုင်သမ်ႉဢမ်ႇယူႇသဝ်း တႂ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ႁူမ်ႈၽူၺ်းမၼ်း ၵတ်းယဵၼ်လီသေ ၸိုင်သမ်ႉ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈတႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ ဢၼ်ႁူမ်ႈငဝ်းမၼ်း ႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆးဝႆႉၼၼ်ႉၶႃႈလႃႇ” ထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ တိုၼ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်း လွၵ်းၼႆႉဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇတွပ်ႇဝႃႈ -

“တူၼ်ႈမႆႉဢၼ်ႉၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းႁၼ်ၼႆ ထၢင်ႇဝႃႈ တေမႆႈ ယူႇၼႆ သေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပဵၼ်တႂ်ႈႁူမ်ႈတိုၼ်းၶိူဝ်းလႄႈ ပုၼ်ႈၵဝ်ၽြႃးတႄႉ ၵတ်းယဵၼ်ဝႆႉယူႇ” ႁဵတ်းၼႆ ဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ပႃးပၺ်ႇၺႃႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းဝိတတူႇၽၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ယုမ်ႇယမ်မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ -

“မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇတိုၼ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပီႈၸိူဝ်းၼွင်ႉမၼ်း တေလုလႅဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်လႄႈ တူၼ်တူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇ သေ ၸင်ႇၽႅဝ်မႃး တီႈၼႆႈယဝ်ႉ”ဝူၼ်ႉႁၼ်ၼင်ႇၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် ဢႃးၼႃႇ ႁၵ်ႉႁူမ် မုၼ်ၶမ်းၽြႃးလႄႈ ၸင်ႇဝိၼ်ႇဝၢႆႇတပ်ႉ ႁူၼ်လင်တပ်ႉ ပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶိုၼ်းယူႇ။

ထုၵ်ႇလႆႈလုၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈသီး

ၶုၼ်ဝိတတူႇၽၼႆႉ ၸဵပ်းၸႂ်ဝႆႉ ၼိူဝ်ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ်ၼႃႇသေ ၸင်ႇတေ ၶီႇသိုၵ်း ဢၢင်ႈမိူဝ်းတိုၵ်းထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၶီႇသိုၵ်း ဢၢင်ႈမႃးတိုၵ်း တၼ်းသၢမ် ပွၵ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးၵေႃႈ ယေႃးၶိင်း မႃးယူႇသဝ်းၵႄႈၵၢင် သၢမ်ပွၵ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် သွင်ပႃႈသွင်ၽၢႆႇ ပေႃးတေဢမ်ႇလႆႈလုလႅဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈၽႅဝ်မႃး ပုၼ်ႈတႃႇ ပရႁိတယဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဝိတတူႇၽၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇယွမ်းလႃးလႃး။ သိုပ်ႇၶီႇသိုၵ်းထႅင်ႈ ပွၵ်ႈမၢႆသီႇယူႇ။ ပွၵ်ႈၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၼ်းဢမ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ႁၼ်ထိုင် သွင်ပႃႈသွင်ၽၢႆႇ ဝၢႆႇၼႃႈၸူး တင်းတူၵ်းသုမ်းယူႇ။ ၵၢမ်ႇဝၼ်းလင် သတ်ႉတဝႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈ ၽၢၼ်ႇပၼ်ပဵၼ်မႃး လိူဝ်ႁႅင်းၼႆၸိုင် ၽူႈလႂ် ၽႂ် မႃးၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇၶဝ်ႈလႆႈ။

ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်မႃႇၼယႂ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်း မေႃလႅၼ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းမေႃၵူတ်ႉ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းၵျၢမ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းလိူင်း ၶဝ်ပဵၼ် ၵူၼ်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းၶႅၼ်ႇၵူၼ်းလီ။ ပေႃးဢဝ် တၢင်းႁၼ် လေႃးၵဝႃႈၸိုင် ၵူၼ်းမိူၵ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းမိပ်ႇငႅၼ်း ပႄႉၵိၼ်ၵူၼ်း ၶႅၼ်ႇၵူၼ်းလီၶဝ်ယဝ်ႉ။

တပ်ႉသိုၵ်းလူင် ဝိတတူႇၽ ႁုပ်ႈသိမ်းလႆႈ ဝဵင်းၵပိလၵႂႃႇ ငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ် ပေႃးၶဝ်ႈလႆႈ ၼႂ်းဝဵင်းၵပိလယဝ်ႉၼႆ ထၢမ်ဝႃႈ “မႂ်းပဵၼ်ၶိူဝ်း သႃႇၵီႇႁႃႉ” ၼႆသေ ပေႃးတွပ်ႇဝႃႈ “ပဵၼ်ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇဢိူဝ်ႈ”ၼႆ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ မူတ်းမူတ်း သဵင်ႈသဵင်ႈ။ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လၢပ်ႇယူႇၼိူဝ် ၶေႃးယူႇတႂ်ႈ သေတႃႉ “ၵဝ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇ” ၼႆ တႃႇဝႃႈ တေၵူဝ်သေ တေလႅၼ် လၢတ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီး။ ႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ် ၶၢမ်ႇတၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၼႆ ၸိူဝ်းဢၼ် တၼ်းပၢႆႈလွတ်ႈၵႂႃႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လွတ်ႈၵႂႃႇ သေ ၸိူဝ်းဢၼ် ဢမ်ႇလွတ်ႈသေ လႆႈၶၢမ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢဝ်တူဝ်ၸႂ် ၶဝ်တၢႆတၢင် ၶိူဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇယူႇ။

ၶုၼ်ဝိတတူႇၽၼႆႉ ဢမ်ႇဢဝ်တၢႆပူႇမၼ်း ၶုၼ်မႁႃႇၼႃႇမသေ ႁွင်ႉ ဢဝ်မႃးယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉလုၵ်ႉၵပိလ ပွၵ်ႈဝၢႆႇသၢႆႇၶိုၼ်းၵေႃးသလ ၽွင်း တိုၵ်ႉမႃး ၵိုတ်းလိုဝ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်း တီႈၽၢင်ႇၼမ်ႉ ဢၸီႇရဝတီႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်သႃႇၵီႇ မႁႃႇၼႃႇမ လူင်းၼႂ်းၼမ်ႉသေ ၶိုုၼ်းဢဝ်တၢႆတူဝ်မၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းဝိတတူႇၽ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၼ်း တိုၵ်ႉမီးယူႇ တီႈၽင်ႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ သေ ၽွင်းတိုၵ်ႉဢွၼ် ၵၼ်လိုဝ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၼိူဝ်လွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်း လူင်း လုပ်ႈၼွင်းမႃး၊ ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇတၼ်းပၢႆႈလႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႆၸွမ်းၼမ်ႉ ၼွင်းသေ လႆႈတၢႆၵႂႃႇသဵင်ႈသဵင်ႈ။

ၶုၼ်ဢိၼ်း ၶႂ်ႈမႃးၸူးၽြႃး

ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃးတို်ၵ်ႉယူႇသဝ်း တီႈရႃႇၸၵျူဝ်ႇ လွႆဝေႇတိယ ထမ်ႈဢိၼ်ႇတသႃႇရၼၼ်ႉယူႇ။ ၶုၼ်ဢိၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၸွမ် မိူင်းၽီ တႃႇဝတိင်ႇသႃႇၼၼ်ႉ ၸမ်တေလၢႆႈၸၢတ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၶႂ်ႈမႃးဝႆႈသႃ ၵၼ်ႇ တေႃးၽြႃးယူႇ။ ပိူဝ်ႈၼႆ ၸင်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈ မေႃတိင်ႇ ပၺ်ႇၸသီႇၶ ၵႂႃႇယွၼ်းၶႂၢင်း တႃႇ တေၶဝ်ႈၸူးၸမ် ၽြႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ပၺ်ႇၸသီႇၶၵေႃႈ ႁွပ်ႇဢုမ်ႈဢဝ် တိင်ႇပေႇလုဝ ၵႂႃႇယူႇသဝ်း တီႈႁိမ်းထမ်ႈဢိၼ်ႇတသႃႇရသေ ႁဵတ်းၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇ ၸူႉႁၵ်ႉမၼ်း ၼၢင်းၽီသူရိယဝတ်ႉၸ၊ ဢဝ်လွင်ႈၼၼ်ႉ တႄႇပဵၼ်ငဝ်ႈ ယဝ်ႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းမေႃၵုင်ႇၸဝ်ႈသေ လဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ လွင်ႈၶုၼ်ဢိၼ်း ၶႂ်ႈမႃး ၵၼ်ႇတေႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈၶေႃႈၶႂၢင်းယဝ်ႉ ဝၢႆးသေ ၶုၼ်ဢိၼ်းၽႅဝ် မႃး မုၼ်ၶမ်းၽြႃး ၸင်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၶေႃႈထၢမ်ၶုၼ်ဢိၼ်း (သၵ်ႉၵပၺ်ႇ ႁႃႇ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶေႃႈတွပ်ႇမုၼ်ၶမ်းၽြႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈတြႃးလႄႈ ၶုၼ်ဢိၼ်း လႆႈ ပဵၼ် သေႃးတႃႇပၼ်ႇၵႂႃႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶုၼ်ဢိၼ်းတၢႆသေ ၶိုၼ်းပဵၼ် ၶုၼ်ဢိၼ်းၵႂႃႇ တီႈၼၼ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၶုၼ်ဢိၼ်းပုထုၸၼ်ႇ တၢႆသေ ၶိုၼ်းပဵၼ် ၶုၼ်ဢိၼ်း သေႃးတႃႇပၢၼ်ႇမႃးယဝ်ႉ။