ပိုၼ်းၽြႃး ၸဝ်ႈၵေႃးတမ/တွၼ်ႈ 5/ၽဝရႁၢၼ်း မီးယိူင်းဢၢၼ်း

လၢၵ်ႇလၢႆးယႂ်ႇယႂ်ႇ ရႁၢၼ်းမႂ်ႇ

ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ ၽၢတ်ႇယၢၼ် တီႈၽင်ႇၼမ်ႉ ဢၼေႃႇမႃႇသေ မႃးယူႇ သဝ်း တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇမူင်ႈ “ဢၼုပိယ” ၸဵတ်းဝၼ်း။ ၵေႃႉဢၼ် ယၢမ်ႈလႆႈ ယူႇသဝ်း ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃ တိုဝ်းၶႅပ်းတိၼ်ၶမ်းသေ ယဵပ်ႇတမ်းၼိူဝ်ၽႃႈ တၢၼ်းသိူဝ်း ဢၼ်ၶူၼ်မၼ်းယၢဝ်း ပေႃးမီး သီႇၼိဝ်ႉ၊ ယၢမ်ႈလႆႈၼုင်ႈ ၶူဝ်းပူႈၶူဝ်းၽေး ၵတ်ႉတီႇပႃႇၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈမႃးယူႇသဝ်း တႂ်ႈတူၼ်ႈ မႆႉ၊ လႆႈၼွၼ်းတႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ၊ လႆႈၵိၼ်ၸွမ်း တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉယူႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ တၢင်း ပႅၵ်ႇပိူင်ႈလူင်လၢင်ဝႆႉယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးၶႅပ်းတိၼ်တိုဝ်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယူႇယၢပ်ႇ ၵႂႃႇယၢပ်ႇပႆယၢပ်ႇဝႆႉ၊ ပေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸႂ်ဢမ်ႇမၼ်ႈၼႆ တႄႉ တေၸၢင်ႈ ႁူၼ်လင်ၶိုၼ်းယူႇ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ် ၶႂ်ႈၸႂ်ဝူၼ်ႉႁၼ်ၵႆ တႅပ်းတတ်း မၵ်းမၼ်ႈ ပၼ်ႈၵႅၼ်ႇယဝ်ႉ လီလီငၢမ်းငၢမ်းသေ ၸင်ႇမႃးႁဵၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း ယိူင်းမၢႆ ၼႂ်းသၢႆၸႂ် မၼ်းၸဝ်ႈၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ဝေႇ ၼေႇယသတ်ႉတဝႃႇ တင်းလူင် ႁႂ်ႈပေႃး ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၸိူၵ်ႈ ၽွတ်ႈတုၵ်ႉၶ ၼႂ်းလေႃးၵ ၶၢၼ်ၸႂ်လူင်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ၊ တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တုၵ်ႉၶယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈၶၼ်ႇထီႇ ယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈယူႇ။

လုၵ်ႉတီႈ ထိူၼ်ႇမၢၵ်ႇမူင်ႈ ဢၼုပိယသေ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ တဝ်ႈႁွတ်ႈ မိူဝ်းတီႈ ဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇလႄႈ ၸွမ်းတၢင်း လႆႈထူပ်းႁၼ် တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ်လူင် လၢင်တႄႉတႄႉ။ ၵေႃႉဢၼ် ယၢမ်ႈလႆႈၶီႇၼိူဝ်ဝေႃးၶမ်း၊ လေႃႉၶမ်း ၽႃႇတိၼ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉ လႆႈတမ်းဝၢင်း ၼိူဝ်လိၼ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၶႅပ်းတိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ လႆႈတမ်းယၢင်ႈပႆၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်ဢၼ် ဢမ်ႇယဵၼ်တူဝ်ဢမ်ႇ ယဵၼ်ၸႂ်၊ ၽႃႇတိၼ်ၼုမ်ႇဢွၼ်ႇၸဝ်ႈ ၵုမ်ႇလႆႈတမ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ် မၢၵ်ႇသၢႆး ၵႄႈမႆႉၵႄႈၼၢမ် သမ်ႉပေႃးမိူၼ်ပိူၼ်ႈ ဢဝ်ၾႆးတၢမ်၊ ၽႃႇတိၼ်ၸဝ်ႈ သမ်ႉပေႃးပွင်း။ ႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၵၢင်ၼႂ် ၼႃႈမိူင်းပၢင်ႇသႂ်မႃး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း သီႇထၢတ်ႈ ပႃးသပိတ်ႈ ႁွတ်ႈမႃး တုင်းသွမ်း တီႈဝဵင်းရႃႇၸၵျူဝ်ႇ။ ဝၼ်း ၼၼ်ႉ ႁေႃၶမ်းလူင် ပဵမ်ႇပိသႃႇရ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် တိုၵ်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၸုတုမ်ၵၼ် တီႈဝၢင်းႁေႃသေ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈၶိူဝ်းဝၢၼ်ႈ ၶိူဝ်းမိူင်းယူႇ။

ၼႂ်းဝဵင်းၶဝ် မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ရသေႉၶဝ်၊ ပရပိူၵ်ႈၶဝ် ၵႆႉၵႆႉမႃးတုင်းသွမ်း ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးမိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်မႃးတုင်းသွမ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပႆႇတွၼ်ႉႁၼ်သေပွၵ်ႈ။ တူၼ်တူဝ်ႁၢင်ႈၽၢင် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁၢင်ႈလီ မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူင်ၶမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ သမ်ႉဢဝ်ၽႃႈလိူင် မႃးၼုင်ႈမႆ သေၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်လႅပ်ႈၵၼ် ပေႃးဢမ်ႇမီးတီႈၼႄး။

ပၵ်းပိူင် လၵ်ႉၶၼႃႇၵူၼ်းၸၢႆး 32 ပိူင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈပဵၼ်တီႈလီ ယဵမ်ႈ၊ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ တူၺ်းဢမ်ႇပူၼ်ႉဢွၵ်ႇ သီႇသွၵ်ႇ။ ဝႆႉဢိၼ်ႇတရေႇသေ ပႆၵႂႃႇၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆး ပၢႆႉပိူင်ႈတႄႉတႄႉလႄႈ ၵဝ်ၵဝ်မႂ်းမႂ်း ဢွၼ် ၵၼ် မႃးယဵမ်ႈလူတူၺ်း ပေႃးၵိုၼ်းဢိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉဝႆႉယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း သမ်ႉမၢတ်ႈ မၢင်ႇ ထၢင်လိူဝ်ပူၼ်ႉဝႃႈ “ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်း မၼ်းပဵၼ်ၶုၼ်ၽီ ၶုၼ်ဢိၼ်းၶဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယူဝ်ႉ” ၼႆၵေႃႈမီး။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ တုင်းဢဝ် ၶဝ်ႈ သွမ်းၽၵ်းသွမ်း ၸွမ်းႁိူၼ်းသေ ပေႃးၵိုင်ႇတၢၼ်ႇ တေၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႆ မၼ်း ၸဝ်ႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼႃႈတူၶူးဝဵင်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ယေႃးၶိင်း မိူဝ်းတီႈ တိၼ်လွႆ ပၼ်ႇတဝ။

ႁေႃၶမ်းလူင် ပဵမ်ႇပိသႃႇရၵေႃႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇၼိူဝ်ႁေႃ လႆႈႁၼ်ရ ႁၢၼ်း ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ လဵပ်ႈၵႂႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ် ၵူၼ်းမၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ

“မႂ်းၵႂႃႇလူး၊ ၵႂႃႇၸွမ်းတူၺ်း ၽၢႆႇလင် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉတႃႉ။ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၽီလူးၼႆ ပေႃးၽႅဝ်ၼွၵ်ႈဝဵင်း မၼ်းတေႁၢႆလၢႆ။ ပေႃးပဵၼ်ၽီၼႆ မၼ်းတေ မိၼ်ၶိုၼ်ႈမိူဝ်း ၼိူဝ်ၾႃႉ၊ ပေႃးပဵၼ်ၼၵႃး ၽုင်းတၼ်းၶူဝ်းယႂ်ႇၼႆ မၼ်းတေ လမ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းလိၼ်၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆၸိုင် မၼ်းတေသုင်းသွမ်း သေတီႈတီႈယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေႁူႉ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇလွမ် ၸွပ်ႇႁႃ ၸွမ်းၽႂ်းၽႂ်းတႃႉ” ၸႂ်ႉၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးဝႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၽႅဝ်တီႈလွႆပၼ်ႇတဝၵေႃႈ ၼင်ႈၶႂႆႇၶူတ်ႇ ဝၢႆႇ ၼႃႈၵႂႃႇ တၢင်းဢွၵ်ႇသေ ဢၢင်ႈတေသုင်းသွမ်းလႄႈ ၸင်ႇမႃးၽုၺ်ႇ ၽႃႁူမ်ႇ သပိတ်ႈယူႇ။ ပေႃးၽုၺ်ႇ ၽႃႁူမ်ႇသပိတ်ႈၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ၽၵ်း ၸိူဝ်းဢၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ် ၵူၼ်းမီး ၵူၼ်းၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း လူႇလွင်းမႃးၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းၶႅင် မၢင်ၸိူဝ်းပိူဝ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၸႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းလီ ၸဵမ်ၽၵ်းၸဵမ်ၶဝ်ႈ ၵဝ်ႈၵဝ်ၵၼ်ဝႆႉ ပေႃးမိူၼ်ၼင်ႇႁၢၵ်ႈ၊ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ လႆႈႁၼ်ၼင်ႇၼၼ် ပဵၼ်ဢၼ်တွင်ႉ ၶူၼ်ႉ သမ်ႉပေႃး ၶႂ်ႈတူၼ်ႉႁၢၵ်ႈယူႇ။

ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ် မိူဝ်းယူႇသဝ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃ လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ သၢင်းႁွမ်၊ သႂ်ႇၵိၼ် ၼႂ်းဢုပ်းသႅင် ဢုပ်းၶမ်း၊ ဢွၼ်တၢင်းယၢမ်ႈလႆႈၵိၼ်မႃး ဢၼ်လီဢၼ်ဝၢၼ် ယူႇသေႇသေႇလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် တေလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်း ဢၼ်လီ ဢၼ်ဢမ်ႇလီ ၶဝ်ႈၽၵ်းၵဝ်ႈၵဝ်ၵၼ် လၢႆမီႇလၢႆဢၼ်ၼႆ ပဵၼ် ဢၼ်ငိၼ်းၸိုတ်ႇၸၢၼ်ႈ တီႈၸႂ်ၸဝ်ႈတႄႉတႄႉ။

“ၵဝ်လႆႈမႃး ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇတုၵ်ႉၶယူႇၼႆ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈပုၼ်ႈၵဝ်။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼႂ်းလေႃးၵလူင်ၼႆႉ ႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးသေ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၸိူၵ်ႈၽွတ်ႈတုၵ်ႉၶၼၼ်ႉလႄႈ ၵဝ်ထုၵ်ႇလီလႆႈ ၶၢမ်ႇၵိၼ်းတၢင်ၶဝ်ယူႇ။ ၵဝ်တေၶၢမ်ႇယၢပ်ႇ တၢင်ၶဝ်သေ ႁႃဢဝ် လွင်ႈတၢင်း ဢွၵ်ႇလွတ်ႈၵွၼ်ႇ” တႅပ်းတတ်းလတ်းၸႂ်ၸဝ်ႈ ၼင်ႇၼႆသေ ၵိၼ်သုင်း ၶဝ်ႈသွမ်း ၵဝ်ႈၵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းလၢႆမဵဝ်း လူႇတၢၼ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽူႈၸွပ်ႇ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၼ်းလႆႈႁၼ် ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းၵႂႃႇမိူဝ်း လဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ပဵမ်ႇပိသႃႇရယူႇ။

ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း လၢၵ်ႇလၢႆးလူင် ၼင်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးတီႈလွႆ ပၼ်ႇတဝၶၼ်ၶၼ် ၽႂ်းၽႂ်း။ ပေႃးဝႃႈ ႁွတ်ႈထိုင် လွႆပၼ်ႇတဝ လႆႈႁၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းသီႇထၢတ်ႈ ၼႆၸိုင် ၵူမ်ႈၵွမ်းၼွမ်းယမ် ၵႂႃႇသဝ်း တီႈႁိမ်းၸမ်သေ

“ၸဝ်ႈႁဝ်း ယူႇသဝ်းသၢင်ႈတီႈလႂ်? ပဵၼ်ၶိူဝ်းလႂ်တီႈၶႃႈ?” ထၢမ်ၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ

“ၵဝ်ၸဝ်ႈ ယူႇသဝ်း တီႈမိူင်းၵပိဝတ်ႈ။ ၵဝ်ၸဝ်ႈပဵၼ် ၶိူဝ်းသႃႇၵီႇ လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် သုတ်ႉထေႃးတၼ”

လႆႈငိၼ်း ၼင်ႇၼႆ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ဢၢမ်းလူင်ဢၢမ်းလၢင် တႄႉ တႄႉဝႃႈဝႃႈသေ

“ဢူဝ်ႉ... ၸိုင်သမ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၼႆ... ၸဝ်ႈႁဝ်းယင်းတိုၵ်ႉလဵၵ်ႉ တိုၵ်ႉ ၼုမ်ႇယူႇတီႈၶႃႈ။ လွင်ႈလူၺ်ႈ ႁၢင်ႈၽၢင်လၵ်ႈၶၼႃၼႆၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ လႅပ်ႈ တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇတီႈၶႃႈ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉၼုမ်ႇတိုၵ်ႉၵမ်ယူႇၼႆႉ ယႃႇပေၽူမ်ႈ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၼုင်ႈလိူင်ၶႃႈ။ ၶႅၼ်းတေႃႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇငမ်းမိူင်း တိူင်း ဢင်ႇၵ၊ တိူင်းမႃႇၵထ သွင်တိူင်းလူၺ်ႈၶႃႈႁဝ်း သေၵမ်းၶႃႈ၊ လၢႆႈၽႃႈလိူင် ပိူင်ၶူဝ်းသေၵမ်းၶႃႈလႄႈ” ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် လဝ်ႈလၢတ်ႈၵႂႃႇ ႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်း တွၼ်ႈၼင်ႇၼႆ။

“ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင်... ပေႃးဝႃႈ ၵဝ်ၶႂ်ႈလႆႈ လေႃးၵီႇၸီးၸိမ်ႇၼႆၸိုင် ၸၵျႃႇရတၼႃႇလူင်ၵေႃႈ တေႃႈတေမႃးထိုင် တီႈၵဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လေႃးၵီႇ ၸီးၸိမ်ႇ ဢႃႇရူင်ႇၵႃႇမၵုင်ႇၼႆႉ ၵဝ်ငိၼ်း ဢိမ်ႇဢိူဝ်ႇမိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈသေ ပွႆႇၽႃႈ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ် ၵေႃႉဢၼ်ႁႃႁၼ် ၺၢၼ်ႇ မျၢတ်ႈသေ ဢၢၼ်းတေၵုမ်ႉၸွႆႈ သတ်ႉတဝႃႇ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၸိူၵ်ႈ ၽွတ်ႈတုၵ်ႉၶၼၼ်ႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢၼ်မႂ်း ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ၽိတ်ႈထိုင်မႃး ၼၼ်ႉ ၵဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ်လႆႈ”

ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလူင် ပဵမ်ႇပိသႃႇရၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတိုတ်ႉတၢႆးလႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ယဝ်ႉလႄႈ

“ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးတေႉၼေႃး။ ၸီးၸိမ်ႇႁေႃၶမ်း ၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈ။ တူၺ်းႁၢင်ႈၽၢင် လၵ်ႈၶၼႃႇၼႆၵေႃႈ လႅပ်ႈ တေပဵၼ်လႆႈ သပ်ႉပၺ်ႇၺုၽြႃးယူႇ” ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ဝူၼ်ႉႁၼ်ၼင်ႇၼႆသေ

“ၸဝ်ႈႁဝ်းတီႈၶႃႈ... ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၶႃႈပေး လဝ်ႈလၢတ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ်သေ သမ်ႉတေသိုပ်ႇႁႃတြႃးၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈ ၸဝ်ႈ ႁဝ်း ပဵၼ်ၽြႃးမႃးၼႆ ၶႅၼ်းတေႃႈ ယေႃးၶိင်းၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းၶႃႈႁဝ်း ဢွၼ် တၢင်းပိူၼ်ႈ သေၵမ်းၶႃႈ” လဝ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆသေ ပွၵ်ႈသၢႆႇဝၢႆႇၶိုၼ်း မိူဝ်း ယဝ်ႈ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ

“တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵျၢင်ႉၵမ် ႁႂ်ႈပေႃးထူပ်းႁၼ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇ။ ႁႂ်ႈပေႃးလွတ်ႈ ၽေးၶဵၼ်၊ ႁႂ်ႈပေႃးႁွတ်ႈတီႈၵၼ်းယဵၼ်။ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ ၺၢၼ်ႇ သပ်ႉပၺ်ႇၺုသေ ဢွၼ်ဢဝ်သတ်ႉတဝႃႇ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ ၼေႃး”

“ၼႂ်းလေႃးၵလူင်ၼႆႉ ၵေႃႉဢၼ်ႁူႉႁၼ် တြႃးသတ်ႉၸႃႇသီႇပႃး ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃး သေၵေႃႉၵေႃႉ တေမီးယူႇႁိုဝ်ၼေႃး။ ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃး ၸိူင်ႉၼၼ် တေမီးလႂ်ၼေႃး?” ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဝူၼ်ႉၼင်ၼႆ ဢွၵ်ႇၽၢၵ်ႈ ယၢၼ် တီႈလွႆပၼ်ႇတဝၼၼ်ႉ “မုင်ႈမွင်းတေႁၼ် သြႃႇတီႈလႂ်၊ တေႁၼ် သတ်ႉၸႃႇတီႈလႂ်” ၼႆသေ သိုပ်ႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းယူႇ။

ႁႃသြႃႇၺႃးတၵႃႇ

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇပၢတ်ႇၽူမ်ႁူဝ် ဢဝ်ၽႃႈလိူင်ဝဵၼ်းမႆတူဝ် ၼႆႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ပရႁိတ ၵူၼ်းတၢင်းၼမ် ပုၼ်ႈတႃႇ ႁႃႁၼ်တြႃးမျၢတ်ႈ ဢၼ်တေၵၢင်းယၢၼ် လွင်ႈတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ၶၢၼ်ၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ် ႁႃ ႁႂ်ႈပေႃးႁၼ်တြႃး ၵႂႃႇတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ မႃးတီႈၼိုင်ႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇ ထူပ်းႁၼ် ရသေႉလူင် ဢႃႇလႃႇရယူႇ။

“ရသေႉလူင်... ၵဝ်ၶႂ်ႈမႃးၶၢမ်ႇဢဝ် လွင်ႈသင်ႇသွၼ်တြႃး တီႈမႂ်းသေ ဢၢၼ်းၶႂ်ႈမႃးႁႃတြႃး တီႈမႂ်းဢိူဝ်ႈ”

“ဢူဝ်!... ၶႂ်ႈမႃးယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ တီႈၵဝ်ၼႆႉလႆႈယူႇ။ တြႃးဢၼ် ၵဝ်ႁႃႁၼ် သင်ႇသွၼ်ပၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ... ပဵၼ်တြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ် ၵေႃႉဢၼ်ၺၢၼ်ႇၽၢႆၼႆ ဢမ်ႇႁိုင်သင် တေႃႈ တေမေႃၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇသြႃႇယူႇ” သြႃႇလူင် ဢႃႇလႃႇရ ပၼ်ၶႂၢင်းဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇ ၼႆ။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ သြႃႇလူင် ပူင်လၢတ်ႈသွၼ်ပၼ်ၼၼ်ႉ ႁူႉၸွမ်း ႁၼ်ၸွမ်း မေႃၸွမ်းၵမ်းလဵဝ်။

လွင်ႈဝႃႈ “ၼင်ႇဢၼ်သြႃႇသွၼ်ပၼ်ၼၼ်ႉ ၵဝ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းသဵင်ႈ သဵင်ႈယဝ်ႉ” ၼႆၵေႃႈ ပွင်ႇၸႂ်ယဝ်ႉ။ သြႃလူင်လႄႈ တပေးမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ႁူႉႁၼ်ဝႃႈ“ရႁၢၼ်း ၵေႃးတမၼႆႉ ဝႃႇတသြႃႇ မၼ်းႁူႉမူတ်းမေႃမူတ်း ယဝ်ႉ” ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ႁူႉထိုင်ယူႇ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ “ဢၼ်သြႃႇလူင်ဢႃႇလႃႇရ ႁူႉႁၼ် တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပႆႇဢၢပ်ႈၵႃး တၢၼ်ႇၼႆႉၵူၺ်းၵွၼ်ႇ၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေႁူႉ၊ တေႁၼ် ဢဝ်ယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ” ဝူၼ်ႉၼင်ႇ ၼႆသေ ၸင်ႇၵႂႃႇမိူဝ်းၸူးတီႈ ရသေႉလူင် ဢႃႇလႃႇရ

“တြႃး ဢၼ်သြႃႇႁဝ်း ႁူႉႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉ မီးတၢၼ်ႇႁိုဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ။ ႁူႉႁၼ် ပႅင်ႈၼင်ႇ ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၶႃႈႁႃႉ?”

ပေႃးဝႃႈ ထၢမ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ သြႃႇလူင်ၸင်ႇလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈၶိူဝ်း ဢႃႇ ၵၺ်ႇၸၺ်ႇၺႃႇယတၼ ဢႁူပသၢၼ်ႇသေ ၼႄပၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ယဝ်ႉ၊ ပေႃးဝႃႈ ငိၼ်းၶိူဝ်းသၢၼ်ႇၼႆႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ...

“တႃႇတေလႆႈသၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၸႂ်ယုမ်ႇယမ်ၸႂ်သထႃႇ၊ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ်၊ လူဝ်ႇလႆႈမီးသတိ မၼ်ႈမၼ်ႈ၊ လွင်ႈၸႂ်သမႃႇထိ လူဝ်ႇလႆႈ ဝႆႉယႂ်ႇ၊ ၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇ လူဝ်ႇၽႂ်းၽၢႆ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ရသေႉဢႃႇလႃႇရလူင် ဢၼ်လႆႈသၢၼ်ႇၼႆႉယူႇၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း မီးသထႃႇဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ မီးဝိရိယဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ မီးသတိဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ မီးသမႃႇထိ မီးပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ ၵဝ်ၵေႃႈ မီးသထႃႇ၊ သတိ၊ ဝီႇရိယ၊ သမႃႇထိ၊ ပၺ်ႇၺႃႇ မိူၼ်မၼ်းယူႇ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၵဝ်ၵေႃႈ တေႃႈတေၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈလႆႈသၢၼ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇမၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေလီယဝ်ႉ” တႅပ်းတတ်းလတ်းၸႂ် ပၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼင်ႇၼႆ သေ ၸင်ႇၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈလႆႈ ဢႃႇၵၺ်ႇၸၺ်ႇၺႃႇသၢၼ်ႇယူႇ။

ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ လႆႈဢႃႇၵၺ်ႇၸၺႃႇသၢၼ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇရသေႉလူင် ဢႃႇလႃႇရၼၼ်ႉယဝ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈသၢၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ ၸင်ႇၵႂႃႇၸူး တီႈသြႃႇလူင်ဢႃႇလႃႇရသေ လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈမၼ်း လႆႈသၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉယူႇ၊ “တြႃးဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသေၼႆႉ ၸွင်ႇမီးထႅင်ႈႁိုဝ်”ၼႆၵေႃႈ ထၢမ်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႈ။

သြႃႇလူင်ၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈလႆႈႁူႉ လႆႈသၢၼ်ႇမိူၼ်မၼ်းၼႆၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ် ႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းတႄႉတႄႉ။ ၼႂ်းၵႃႈ တပေးတပၢၼ်းမၼ်းၼႆႉ ဢၼ်လႆႈ သၢၼ်ႇမိူၼ်မၼ်း ဢမ်ႇပႆႇမီးသေၸဝ်ႈ၊ လႆႈမႃးႁၼ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢၼ် ၸင်ႇႁႃၽႅဝ်မႃးၼႆႉ သမ်ႉပေႃးတၼ်းလႆႈၼႆ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်မၼ်း တႄႉတႄႉသေ သြႃႇလူင်ၸင်ႇဝႃႈ

“ရႁၢၼ်းသီႇထၢတ်ႈ... တြႃးဢၼ်ၵဝ်ႁူႉၼၼ်ႉ မႂ်းႁူႉယဝ်ႉ၊ တြႃး ဢၼ်ၵဝ်လႆႈၼၼ်ႉ မႂ်းလႆႈယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆ မႂ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵဝ်သေ ၶဝ်ႈပဵၼ် သြႃႇၵွၼ်းၵိူင်း ၸုမ်းၼႆႉ လူၺ်ႈၵဝ်လႄႈ။ တြႃး ဢၼ်ပူၼ်ႉလိူဝ်သေၼႆႉ တႄႉ ၵဝ်ဢမ်ႇႁူႉထိုင်လႆႈ” ဝႃႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ မွၵ်ႇလၢတ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်သြႃႇသေ ယိုၼ်လၢတ်ႈၼႄပၼ် တြႃး ပႅင်ႈၼင်ႇမၼ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈတႄႉ ရသေႉလူင် ယုၵ်ႉယွင်ႈမၼ်း ပဵၼ်သြႃႇသေတႃႉ မၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ၊ ဢမ်ႇႁပ်ႉၶၢမ်ႇ၊ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇမႃးၶုၵ်းၶူၼ်ႉ ဝူၼ်ႉတတ်း လတ်းတူၺ်း တြႃးဢၼ်မၼ်းလႆႈၼၼ်ႉယူႇ

“သၢၼ်ႇတြႃးဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ် တႃႇတေၸၢၼ်ႈ သမ်ႇသရႃႇ ဝူတ်ႈၶၢၼ်ၸႂ်လူင်ၼၼ်ႉလႆႈၵွၼ်ႇ။ တႃႇတေႁႂ်ႈ တၼ်ႇႁႃႇရႃႇၵ ၵဵင်ႈယူတ်း ႁၢႆမူတ်းၵေႃႈ ပႆႇပဵၼ်လႆႈ။ တႃႇတေၵတ်းယဵၼ် ယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇပၼ်လႆႈ။ တႃႇတေႁူႉႁၼ် ပွင်ႇလႅင်း သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးၵေႃႈ ပႆႇပဵၼ်လႆႈ။ တီႈၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၵေႃႈ ပႆႇႁွတ်ႈလႆႈ”

တီႈတႄႉမၼ်း သၢၼ်ႇဢၼ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈတၢႆၵႂႃႇၼႆ တေၵႂႃႇထိုင် ဢႃႇ ၵၺ်ႇၸၺ်ႇၺႃႇယတၼ ၶူင်းသၢင်ၵူၺ်း ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။

ပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈပၼ် ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၸိူၵ်ႈၽွတ်ႈ သမ်ႇ သရႃႇၵွၼ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇပႆႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸင်ႇပွႆႇၽႃႈ ဢႃႇ ၵၺ်ႇၸၺ်ႇၺႃႇယတ ၼ ၺၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈထိုင်တီႈ ရသေႉလူင် ဢႃႇလႃႇရသေ တႃႇၵႂႃႇႁႃတြႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းထႅင်ႈယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင်ၵႂႃႇ တမ်ႈတီႈ သြႃႇၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းႁူင် ရသေႉလူင် ဢုတၵ။ တမ်ႈတီႈသြႃႇလူင် ဢုတၵၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇႁဵၼ်း သွၼ်ဢဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ တီႈသြႃႇလူင်ဢႃႇလႃႇရၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပွၵ်ႈၵမ်း ၼႆႉ ႁုပ်ႈလႆႈသၢၼ်ႇ ၼေဝသၺ်ႇၺႃႇဢၼ်သုင်သေ ဢႃႇၵၺ်ႇၸၺ်ႇၺႃႇ ယတၼ ၸၼ်ႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သြႃႇလူင် ဢုတၵၵေႃႈ ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇရသေႉလူင် ဢႃႇ လႃႇရၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢဝ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်သြႃႇႁူမ်ႈမၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉသေ၊ “ဢၼ်လႆႈဝႆႉ သၢၼ်ႇၼေႇဝ သၺ်ႇၺႃႇၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇႁူႉႁၼ်လႆႈ သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃး ပႆႇႁွတ်ႈၽႅဝ် ၼိပ်ႉ ပၢၼ်ႇလႆႈ ပႆႇၸႂ်ႈၶူးလၢႆး ထိုင်ယွတ်ႈႁွတ်ႈပၢႆၵွၼ်ႇ” ဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ ပွႆႇၽႃႈဝၢင်းပႅတ်ႈသေ သိုပ်ႇႁႃတြႃးမႂ်ႇထႅင်ႈယူႇ။

သၢၼ်ႇၼေႇဝသၺ်ႇၺႃႇၼႆႉ ပေႃးဢဝ်တြႃး ၼႂ်းလေႃးၵီႇဝႃႈၸိုင် ပဵၼ် ၸၼ်ႉသုင်သေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ လႆႈတြႃးၸိၵ်းၸွမ် လေႃးၵီႇၼႆႉယဝ်ႉ တေသိုပ်ႇႁႃထႅင်ႈၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတီႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်လႆႈထႅင်ႈ လူဝ်ႇလႆႈ ၶတ်းၸႂ် ႁႃဢဝ် လၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁၢင်းၵူၺ်းၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ပွင်ႇၸႂ်မႃးၼင်ႇၼႆ။ ႁဵတ်းၼၼ် သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃး တမ်ႈတီႈ တိူင်းမႃႇၵထၼၼ်ႉသေ ႁွတ်ႈ ၽႅဝ်ထိုင်မႃး တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈသေၼႃႇ ထိူၼ်ႇဢုရုဝေႇလၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ပေႃးတေမႃး လဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းထိၼ်တူၺ်း ၼႃႈလိၼ် တီႈယူႇၼႆ ၸိုင် ၼႃႈလိၼ်ၽႅင်ႇပဵင်းၵၼ်။ ပဵၼ်ဢၼ် မူတ်းၵဵင်ႈသႃႇယႃႇ။ တႂ်ႈတူၼ်ႈ မႆႉၼႆၵေႃႈ တေႃႈၵဵင်ႈႁိၼ်ႈႁိၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်တီႈလီၶႂ်ႈယူႇသဝ်း။ ယုမ်းၶိူဝ်း သုၵ်ႉသၢၵ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလႄႈ လွင်ႈဢၼ် လိူၵ်ႇ၊ ႁိၼ်ႉ၊ ယုင်း၊ မႅင်း ၸီႈတႅင်း ၶူပ်းၵၢပ်ႈ ပၼ်တၢင်းယႃႉၵဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။

တီႈႁိမ်း လႅၼ်ထိူၼ်ၼႆႉ သမ်ႉမီးၼမ်ႉႁွင်ႈ ၵတ်းၸိုၼ်ႈယဵၼ်ၸႂ် ၸိုၼ်ႈသႂ် ႁွင်ႈၼေႇရၼ်ႇၸရႃႇ လႆလူင်းယူႇသေႇသေႇ။ တႃႈၼမ်ႉၽင်ႇ ၼမ်ႉၼႆၵေႃႈ သႃႇယႃႇ။ မူတ်းၵဵင်ႈ ၸိုၼ်ႈသႂ်၊ တီႈၶိုၼ်ႈတီႈလူင်း ငၢႆႈၸႂ်လႄႈ ပဵၼ်တီႈၵတ်းယဵၼ် ပျေႃႇယႃႇသႃႇၸႂ်တႄႉတႄႉ။

တီႈဢမ်ႇပေႃးၵႆ ဢမ်ႇပေႃးၸမ်ထိူၼ်ႇၼႆႉ သမ်ႉမီးဝႆႉ ဝၢၼ်ႈ တႃႇတေ ၵႂႃႇတုင်းသွမ်းလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၶတ်းၸႂ် ၵၢၼ်တြႃးၶဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈသွမ်း ဢႃႇႁႃႇရ ပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းထုၵ်ႇတႄႉတႄႉ။ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ တီႈထိူၼ်ႇဢုရု ဝေႇလၼႆႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်း လိူၵ်ႈပဵၼ်တီႈ ၶတ်းၸႂ် ႁႃၵၢၼ်တြႃးယဝ်ႉ။

တၢင်းၵျၢင်ႉၽိတ်းပိူင်ႈ မိတ်းႁိူင်ႈ

ၽွင်းတိုၵ်ႉ တေဢၢင်ႈတမ်းၸႂ် ႁႃဢဝ်တြႃး တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဢုရုဝေႇ လ၊ ၽွင်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇယူႇ တီႈငဝ်ႈတူၼ်ႈမႆႉၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈ ဝူၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး တီႈတႅၵ်ႈသၢမ်ဢၼ် မီးၼင်ႇၼႆ-

ပိူင်တႅၵ်ႈမၢႆၼိုင်ႈ

ပုတ်းမႆႉ ဢၼ်မီးၼမ်ႉ မီးယၢင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇၸႄႈၼႂ်းၼမ်ႉဝႆႉ သေ ပေႃးဢဝ်ပုတ်းမႆႉၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးသုမ် ႁႂ်ႈပဵၼ်ၾႆးၼႆၸိုင် ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶိုင်သူၼ်းပဝ်ႇၵေႃႈ တေႃႈတေဢမ်ႇပဵၼ်ၾႆးလႆႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၽိုၼ်းၼႆႉ ယမ်းၼႃႇ ဢႃးလႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူၼ်ၼင်ႇၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ရႁၢၼ်းလႄႈသင်၊ ပုၼ်ႇၼႃးလႄႈသင် ၽူႈလႂ် ၽႂ်ၵေႃႈယႃႇ တူၼ်တူဝ်ၶဝ် ၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၵႃႇမၵုင်ႇ။ ၸႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ ပျေႃႇယႃႇသႃႇ လူၺ်ႈဢႃႇရူင်ႇၵႃႇမၵုင်ႇ။ ပေႃးဝႃႈမီးၸႂ် ၵႃႇမသၼ်ႇတ။ မီးယၢင်ၵႃႇမ၊ မီးတၢင်း ႁွၼ်ႉမႆႈၵႃႇမၼႆၸိုင် တႃႇဝႃႈ တေပူၵ်းတင်ႈလွင်ႈ ငိမ်းယဵၼ် ၼႂ်းတူဝ်ၶဝ် ၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈ။ ပေႃးတေၵုမ်ႇၸပ်းပႅၼ်း ၵႃႇမၵုင်ႇသေ ၶတ်း ၸႂ်ၵၢၼ်တြႃးယူႇၼႆၸိုင် တေလႆႈတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶၢၼ်ၸႂ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈ တႃႇတေထူပ်းႁၼ် သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃးၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ။

ပိူင်တႅၵ်ႈမၢႆသွင်

မႆႉလိပ်းမႆႉၶဵဝ် ဢၼ်ၸင်ႁႃၽၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဢဝ်ၸႄႈၼမ်ႉဝႆႉ သေတႃႉ ဢဝ်မႃးသုမ် ႁႂ်ႈပဵၼ်ၾႆးၼႆၸိုင် တေမိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ၾႆးတေၸပ်းမႆႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ။ ဢမ်ႇၸႄႈၼမ်ႉဝႆႉသေတႃႉ ၽိုၼ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉႁႃၽၼ်းမႃး ပဵၼ်ၽိုၼ်းလိပ်း ၽိုၼ်းၶဵဝ်လႄႈ ၾႆးဢမ်ႇ ၸၢင်ႈၸပ်း။ ၵေႃႉဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ၸပ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈ တၢင်းႁိူဝ်ႉၼူၼ်း ဢူၼ်ႈၵူၺ်း။

မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃးၵမ်ႈၽွင်ႈ လွင်ႈလူၺ်ႈဢႃႇရုင်ႇ ၵႃႇမၵုင်ႇ ဢမ်ႇယၢမ်ႈလႆႈတူဝ်ထူပ်းသေတႃႉ ပေႃးသမ်ႉ မီးၸႂ်ၶႂ်ႈလႆႈၵႃႇမၵုင်ႇ၊ မီးၸႂ်တိတ်းၵႃႇမၵုင်ႇ၊ မီးၸႂ်မုင်ႈမွင်းၵႃႇမၵုင်ႇ၊ မီးၸႂ်ႁွၼ်ႉမႆႈ ၵႃႇမၵုင်ႇၼႆၸိုင် ၵႃႇမၵုင်ႇ ၼႂ်းတူဝ်မၼ်း ပႆႇလႆႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ၼင်ႇၼႆယူႇ။ ၵေႃႉဢၼ်ပႆႇလႆႈ ပၢၵ်ႈငၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ၵႃႇမၵုင်ႇၼၼ်ႉ တူဝ်ၸႂ်မၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၸိုၼ်ႈသႂ်ၵတ်းယဵၼ်လႆႈ။ ပေႃးဝႃႈ လွင်ႈၵႃႇမၵုင်ႇလူင်ၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉမႃး ၶွင်ႉၶမ်ဝႆႉယူႇၼႆၸိုင် ၶတ်းၸႂ်ၼႆၵေႃႈ တေႃႈတေလႆႈတၢင်းႁိူဝ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈ တႃႇတေထူပ်းႁၼ်တြႃး လေႃးၵုတ်ႉတရႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီး တီႈတႅၵ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်လႆႈ။

ပိုင်တႅၵ်ႈမၢႆသၢမ်

ပေႃးဢဝ်ၽိုၼ်းႁႅင်ႈ ဢၼ်ဝႆႉၼိူဝ်ၵွင်းၼၼ်ႉ မႃးသႂ်ႇသုမ်ၾႆးၼႆၸိုင် ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း တေၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ ၾႆးယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီးယၢင် ၼမ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇယမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ် ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃးၵမ်ႈၽွင်ႈ တူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ ၵၢင်းယၢၼ် လွင်ႈၵႃႇမၵုင်ႇ။ လွင်ႈၵႃႇမၵုင်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ၸပ်း၊ လွင်ႈၸပ်းပႅၼ်း ဢမ်ႇမီး၊ လွင်ႈမိုင်ႉမဝ်း၊ လွင်ႈႁွၼ်ႉမႆႈ၊ လွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ၵႃႇမၵုင်ႇႁုၵ်းႁၢႆႉ လူင် ၼႂ်းတူဝ်ၼႂ်းၸႂ်ၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶဝ်ယႃႉႁၵ်း တဵၵ်းၼဵၵ်းလႆႈလႄႈ တူဝ်ၸႂ် သွင်ပႃး ငိမ်းယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ ရႁၢၼ်းပုၼ်ႇၼႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လူဝ်ႇလႆႈ ၶတ်းၸႂ် လိူဝ်လိူဝ်တွၼ်းတွၼ်းယူႇ တႄႉတႄႉ။ ပေႃးၼၼ် ၺၢၼ်ႇတြႃး ၼၼ်ႉ ႁူႉတေလႆႈယူႇ။ ပဵၼ်လွင်ႈ လီဢွၼ်ႇဢၢမ်းတႄႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူင်တႅၵ်ႈ သၢမ်ဢၼ်ၼႆႉ ၵႃႈၵွၼ်ႇတွၼ်းဢွၼ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈငိၼ်းသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃး တီႈၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈ မီးၼင်ႇၼႆ။

ပိူင်ႈလွင်ႈၸႂ်တိတ်း လႄႈ တၢင်းႁၼ်ၽိတ်းၵႂႃႇ

ၽွင်းမိူဝ်ႈၼင်ႇၼၼ် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ႁၼ်ထိုင် ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

“တႃႇတေလႆႈသုၶၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢဝ် တုၵ်ႉၶတႄႇပဵၼ်ငဝ်ႈ။ ပေႃး ၵုမ်ႇၸၢမ်ႇဢဝ် သုၶယူႇၸိုင် တႃႇတေ ဢွၵ်ႇမူၼ်ႉပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၼႂ်းသမ်ႇသ ရႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ” ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ယုမ်ႇယမ်မၵ်းမၼ်ႈ ၵမ်ပၼ်ႈလၢႆးၵဝ်ႇ ၼႆႉ လူၼ်ႉလူၼ်ႉလိူဝ်လိူဝ်သေ ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်တြႃး တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ။

တႃႇတေၶတ်းၸႂ်တြႃးၼႆႉ ၵျွင်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး၊ ထမ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီး၊ ၵူၺ်း လႆႈယူႇသဝ်း တႂ်ႈႁူမ်ႈမႆႉ ယူႇႁိမ်းငဝ်ႈတူၼ်ႈမႆႉသေ ၶတ်းၸႂ်ၵူၺ်း။ တီႈၼႂ်း ထိူၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယဵၼ်ဝႆႉသီႇသီႇ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉတႄႉ တေ ၶၢၼ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် တေလီငႅဝ်ႁိုဝ်ၼႆ ဢၢပ်ႈတေဢမ်ႇယူႇလႆႈ။

မိူဝ်ႈယူႇသဝ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃရမ်ႇမ၊ ႁေႃသုရမ်ႇမ၊ ႁေႃသုၽၼၼ်ႉ တႄႉ သဝ်းၸၢမ်ႇ ၼိူဝ်ပူႈၽႄး ၵတ်ႉတီႇပႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈယူႇသဝ်းၼိူဝ် မႂ်မႆႉၶႅဝ်မႂ်မႆႉႁႅင်ႈ၊ လႆႈၼွၼ်းလႅင်ႈၼိူဝ်လိၼ်။ တီႈၼႂ်းႁေႃ လႆႈထွမ်ႇသဵင်မေႃ ႁႆႇမေႃတိုင်ႈသေလႄႈ ဢိုၼ်းလပ်း။ ယၢမ်းၼႆႉတိုၼ်း ဢမ်ႇမီးသဵင်သင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈတဵတ်ႇယဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်မႃးလွၵ်ႇလႆႈ ၸႂ်ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈၵူဝ်။

ၽွင်းမိူဝ်ႈယူႇၼႂ်းႁၢင်ႈႁေႃၼၼ်ႉ ယူႇလူၺ်ႈ ၵႄႈၵၢင်ၸိူင်ႉၸႅင်ႈ ၽုင် ၼၢင်း ႁွမ်းၶၢင်း ႁူမ်ႈသဝ်းၸမ်ယူႇ။ ယၢမ်းၼႆႉတႄႉ မီးဝႆႉၵေႃႉလဵဝ်၊ လွင်ႈ လူၺ်ႈသၢႆငၢႆ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမႃးၶွၼ်းၶဝ်ႇ လဝ်ႇၸႂ်မၼ်းၸဝ်ႈ ႁႂ်ႈပေႃးဝႆလႆႈ။ ဝၢႆးဢွၵ်ႇၽၢၵ်ႈယၢၼ်ဝဵင်းမႃးသေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈတီႈထိူၼ်ႇ ဢုရုဝေႇလ မီးဝႆႉၵေႃႉလဵဝ်သေတ ရႁၢၼ်းၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈၼႆႉ ႁၢင်ႈႁေႃ ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ တမ်ႈတီႈ သႅင်ၼေႃႇ ၼၢင်းယသေႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႆႈၸႂ်ထိုင်၊ တမ်ႈတီႈ လုၵ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ရႃႇႁူႉလႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉၶွပ်ႈ။ ဢဝ်ၸႂ်ပၵတိ မၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉသေ ၵုမ်ႇမင်ႉသွၵ်ႈႁႃတြႃး ဢၼ်လွတ်ႈၽေး ၵိူတ်ႇ၊ ၽေးပဵၼ်၊ ၽေးထဝ်ႈ၊ ၽေးတၢႆၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်း။

ဢဝ်ၺၢၼ်ႇပွင်ပဵၼ် ပိုင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ တႃႇတေႁူႉႁၼ် သတ်ၸႃႇတြႃးၼၼ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ် ၶတ်းႁႅင်းၼႆၵေႃႈ လႆႈႁဵတ်းႁႃ ႁဵတ်းႁႃ မိူၼ်ၼင်ႇပိင် ၸၢမ်းႁႃၸုပ်ႇၵိၼ် လိူတ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ တၢင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ႁူႉ ႁၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းမၢၼ်ႇသေ တေမႃးၸႅၵ်ႇၽႄ လၢတ်ႈၼႄၼႆ တိုၼ်း ဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉ။ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ်ႁႃတြႃးၼႆႉ တီႈထုင်ႉမတ်ႉသိ မ တၢင်းသဵင်ႈ လွင်ႈလူၺ်ႈၽၢႆႇလေႃးၵီႇသၢၼ်ႇ ႁႂ်ႈပေႃးသုတ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႃႇလႃႇရ၊ ဢုတၵၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢၼ်းထိုင်ၼၢၼ်းမီးသေတႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ႁူႉ ႁၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းမၢၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၼႆၵေႃႈ မီးဝႆႉၵမ်ႉဢေႇၵူၺ်း။ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ၵုမ်ႇပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးတိုဝ်းၵမ် လမ်ၼမ်ႉဢွမ်ႇၾႆးၵူၺ်း။ ၵျၢင်ႉ ၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇမႃ၊ ၵိၼ်မိူၼ်ၼင်ႇမႃၼၼ်ႉၵူၺ်း။

ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈဢၼ်ႁူႉႁၼ်သတ်ႉၸႃႇသီႇပႃး ၸဝ်ႈပတ်ႉၸေႇၵ ပုတ်ႉထႃႇၶဝ် မီးယူႇတီႈလွႆႁိမဝၼ်ႇတႃႇၼၼ်ႉၼႆ ၶိုၼ်းႁူႉႁၼ် ဝၢႆးမၼ်း ၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈပတ်ႉၸေႇၵပုတ်ႉထႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ တြႃးဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁူႉႁၼ်ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ ၶူးလၢႆးမၼ်းလႄႈသင် ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇမေႃႁေႃး လၢတ်ႈၼႄ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႅင်းၸႂ်။ လွၼ်ႉၵႅၼ်မွၼ်းထမ်းတြႃး ဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ႁူႉႁၼ်ထိုင်ဝႆႉၼၼ်ႉ တႃႇတေမႃး သႂ်ႇၸိုဝ်ႈႁိၵ်ႈသဵင် ဝေႃးႁႃႇရမၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁေႃးလၢတ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပွင်ႇၸႂ်။

ႁဵတ်းၼႆပဵၼ်ၽွင်း သွၵ်ႈႁႃ တြႃးၸႅတ်ႈတြႃးမၢၼ်ႇယူႇ တၢင်းလုမ်ႈ ၾႃႉၼၼ်ႉ ၵေႃႉဢၼ်ႁူႉႁၼ်သေ မႃးၼႄပၼ် တိုၼ်းဢမ်ႇမီးလႄႈ ၼေႃႇ ၶမ်းၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈၼႆႉ တႃႇတေၵႂႃႇႁႃဢဝ် တမ်ႈတီႈ ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်ငိူၼ်ႈမၼ်းလႆႈ။ ပိူဝ်ႈၼၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေတမ်း ဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇသေ ၵျၢင်ႉၵမ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈဢိင်ပိုင်ႈ ၺၢၼ်ႇပၺ်ႇၺႃႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ဢဵၼ်ႁႅင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ဢၼ်လႂ်ဢၢပ်ႈၸိုဝ်ႈ ဢၼ်လႂ်ဢၢပ်ႈၸႂ်ႈ ၼႆၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈလၢမ်းသေ ႁဵတ်းႁႃၵႂႃႇ မီးလၢႆးၼႆႉလဵဝ်လဵဝ်ၵူၺ်း။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၵႂႃႇႁႃတုင်းသွမ်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈဢႃႇႁႃႇရ တဵမ်ထူၼ်ႈယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ လွင်ႈတွင်ႉမႆႈ ႁၢႆယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈယူႇ တႂ်ႈႁူမ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဢုရုဝေႇလၼၼ်ႉသေ ဢဝ် သၢင်ႇၵၢၼ်း ဢၼ်ပၢႆႉမႃႇၸဝ်ႈ တူပ်ႉႁဵတ်းသီႇတူပ်ႉ သိူဝ်ႇၼင်ႈၶႂႆႇၶူတ်ႇဝႆႉယူႇ။

ၽွင်းမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇၶဝ်ၵေႃႈ ၽႅဝ်မႃး။ ပၼ်ၸဝၵ်ႉၵီႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်း။ ပဵၼ်ပုရေႃးႁဵတ်ႈ ႁေႃၶမ်းလူင် သုတ်ႉ ထေႃးတၼ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၵွၼ်းတၺ်ႇၺ၊ ဝပ်ႉပ၊ ၽတ်ႉတိယ၊ မႁႃႇၼႃႇမ၊ ဢတ်ႉသၸိ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵွၼ်းတၺ်ႇၺတႄႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႇၼႃး ဢၼ် ႁေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ တေပဵၼ်ၽြႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းတိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ တေပဵၼ်ၽြႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉၼႆလႄႈ ၸင်ႇၵႂႃႇၸူဝ်း ပုၼ်ႇၼႃးထဝ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇပႂ်ႉထႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ၼႂ်းထိူၼ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ထဝ်ႈၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၽွင်းၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈပဵၼ်ၽြႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇမီးလႆႈယဝ်ႉၼႆသေ ၸင်ႇၸႂ်ႉလုၵ်ႈလၢၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ် ဝပ်ႉပ၊ ၽတ်ႉတိယ၊ မႁႃႇၼႃႇမ၊ ဢတ်ႉ သၸိၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၸွမ်းၵွၼ်းတၺ်ႇၺယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႈၶဝ်ၸင်ႇ ယိူင်းဢၢၼ်း ၸူး ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈသေ မႃးၼုင်ႈရႁၢၼ်းပႂ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈၼႆႉ တေပဵၼ် ၽြႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၽြႃးမႃးၼႆ ၶဝ်တေ ပႂ်ႉထွမ်ႇငိၼ်း တြႃးမၼ်းၸဝ်ႈ ဢွၼ် တၢင်းပိူၼ်ႈၼႆယူႇ။ ၶဝ်ၵေႃႈ လွမ်ပႂ်ႉငွႆးတူၺ်း လင်ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈမႃး တင်းႁိုင်။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၸဝ်ႈ ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၶူးလၢႆးၵျၢင်ႉၵမ် တမ်ႈဢႃႇလႃႇရ၊ ဢုတၵၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ႁၢမ်ႈယူႇယၢၼ်ၵႆ ၸဝ်ႈဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈႁူႉဝႃႈ တေမႃးၵျၢင်ႉၵမ်တြႃး တီႈထိူၼ်ႇ ဢုရုဝေႇလ ႁၢင်းၵူၺ်းၼႆလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် ၸွမ်းမႃး တႃႇတေ လူႁၼ်လုမ်းလႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ရႁၢၼ်းၼႆႉလွင်ႈဝႃႈ ပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇၶဝ်ႈႁႃႈၵေႃႉ ၸွမ်း မႃး လူႁၼ်လုမ်းလႃးၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၸူမ်းတၢၼ်ႇႁိုဝ်။ ဝႆႉၸႂ်ပၵတိၼိမ်လီသေ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၵျၢင်ႉၵမ် ၸင်ႇတေလီၼႆ ၵုမ်ႇ ဝူၼ်ႉႁႃ လွင်ႈၶူးလၢႆးတြႃးယူႇၵူၺ်း။

တုၵ်ႉၵရၸရိယႃႇ ၵျၢင်ႉပူၼ်ႉၵႂႃႇ

ယူႇၵမ်းၼိုင်ႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ လႆႈတၢင်း ၶႆႈၸႂ်မႃးၼင်ႇၼႆ။

“ပေႃးၺီႇၶဵဝ်ႈ ၸပ်းၵၼ်မၼ်ႈမၼ်ႈ ဢဝ်လိၼ်ႉသႄႇၶိုၼ်ႈ ဢိုတ်းဝႆႉ တီႈၼိူဝ် တိပ်ႇၸႂ်ဢူတ်းၵၼ်ႈဝႆႉသေ ၵျၢင်ႉၼႆ ထၢင်ႇတေလီယူႇ။ ၼႆႉၵေႃႈ တေႃႈတေပဵၼ် တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ် ၵမ်ႇမထၢၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈယူႇယူဝ်ႉ”

ၵိင်ႇႁႄႉၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇႁိူဝ်ႇမႃး

ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ၶႆႈၸႂ်မႃးၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၼင်ႈၶႂႆႇၶူတ်ႇ ၺီႇ ၶဵဝ်ႈၸဝ်ႈ ဢဝ်လိၼ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ တီႈၵူင်ပၢၵ်ႇတၢင်းၼိူဝ် ၵၼ်ႈတူဝ်ၵၼ်ႈၸႂ် ၸဝ်ႈ ဝႆႉႁိုင်ႁိုင်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁဵတ်းၼႆ ၵၼ်ႈၸႂ် ၵျၢင်ႉၵမ်လႄႈ လွင်ႈထူၺ်ႈ ၸႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၽဵင်ႇ။ လွင်ႈထူၺ်ႈၸႂ်ၶဝ်ႈ ထူၺ်ႈၸႂ်ဢွၵ်ႇၼႆႉ တိပ်ႇတၼ် ႁႃတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ႁိူဝ်ႉမႃးသေ ၵိင်ႇႁႄႉၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇႁိူဝ်ႇလႆတူၵ်း ယွတ်ႇယိုၵ်ႉယိုၵ်ႉယူႇ။

တီႈတႅၵ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁႅင်းယႂ်ႇႁႅင်းလူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇတဵၵ်း ၼဵၵ်းၵွင်ႇၵေႃႈ ၵွၵ်းႁူဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႆႉသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈတႂ်ႈ ၼၼ်ႉ တူင်ႉၼိုင်ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၶၢၼ်ၸႂ် ႁိူဝ်ႇၵီႈပေႃးဢွၵ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇၼၼ်။ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ႁိူဝ်ႇလႆတူၵ်းယူႇ ယိုၵ်ႉယိုၵ်ႉ ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇ ၶၢၼ် ၸႂ်ၼင်ႇၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇယွၼ်ႇ လွင်ႈတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၸဝ်ႈ၊ ဢမ်ႇသိူဝ်းယႃႉ ၵမ်ႇမထၢၼ်းၸဝ်ႈ၊ တၢင်းၶတ်းၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶျေႃႉ၊ သိုပ်ႇၶတ်း ႁႅင်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း။

ဢဝ်ၸႂ်ၽၢႆႇလင် ၸွမ်းတဵၵ်းၺွပ်း ၸႂ်ၽၢႆႇၼႃႈ ႁႂ်ႈပေႃႈၼိမ်မၼ်ႈယူႇ။ ဢဝ်ၸႂ်ၽၢႆႇလင် ထိပ်ႇသူၼ်းၸႂ်ၽၢႆႇၼႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးမႆႈယူႇ ဢမ်ႇပၼ်သတိ လွတ်ႈ သေၵမ်း။ ၸႂ်ၽၢႆႇၼႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸႂ်ယူဝ်းယူဝ်း ဢၼ် ယၢမ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ။ ၸႂ်ၽၢႆႇလင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸႂ် ၵမ်ႇမထၢၼ်း။ တၢင်းဢဵၼ်းဢၢၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ဢဝ်ၸႂ်ၼိမ်။ ပေႃးၸႂ်ၼိမ်ၵွၼ်ႇ ဢႃႇရူင်ႇၵႃႇမၵုင်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃး ယႃႉတဝ်လႆႈ။ ပေႃးၵၢင်းယၢၼ် ၵႃႇမၵုင်ႇၵွၼ်ႇ လွင်ႈၽဝတုၵ်ႉၶၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေၵၢင်းယၢၼ်။ ၽေးထဝ်ႈ၊ ၽေးပဵၼ်၊ ၽေးတၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇတေႁၢႆသေ သၼ်ႇတိသုၶ လွင်ႈသိူဝ်း သႃႇ ဢၼ်ၸႅတ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈလႆႈ ထၢင်ႇၼင်ႇၼႆယူႇ။

ႁဵတ်းၼႆ သိုပ်ႇၺီႇၶဵဝ်ႈ ဢဝ်လိၼ်ႉဢိူတ်းၶိုၼ်ႈတီႈၼိူဝ်ႁိူၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၸႂ် တေႃႇၸႂ် တဵၵ်းၼဵၵ်းၵၼ်ယူႇ။ ၵျၢင်ႉၵမ်ၼင်ႇၼႆ တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ သတိ တြႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်လွတ်ႈသေၵမ်း။ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ လိူဝ်တွၼ်းတႄႉ တႄႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵျၢင်ႉၵမ်လိူဝ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈလိူတ်ႇတၢင်း တူဝ်။ လွင်ႈၸႂ်ယဵၼ် တူဝ်ယဵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပႆႇလႆႈ။ ၵိၼ်းၸႂ် တၢၼ်ႇလႂ်သေတႃႉ တိုၼ်းဢမ်ႇယွၼ်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇသွၼ်ႇ တၢင်း ယၢပ်ႇ။ သိုပ်ႇႁဵတ်းၼႆ ၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ ဝၼ်းမၼ်းတၢင်းၼမ်။

ၵၼ်ႈလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇၼင်ႇၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇၶိုတ်းၸႂ် ဢမ်ႇပႆႇ ပဵင်းၸႂ် လႆႈၵွၼ်ႇ။

“ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵဝ်ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇၼႆႉ တိုၵ်ႉမဝ်မၢင်ယူႇႁိုဝ် တိုၵ်ႉဢူၼ်ႈ ဢွၼ်ႇယူႇႁိုဝ်ၼေႃး၊ ပေႃးသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် လိူဝ်တွၼ်းၼႆႉၸိုင် တေလီယူဝ်ႉ ၼေႃ” ဝူၼ်ႉၼင်ႇၼႆသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဝူၼ်ႉလႆႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။

“လူမ်းၶဝ်ႈ လူမ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၵဝ်တေ ဢမ်ႇပၼ်မီးသေ တေၶတ်းၸႂ် သႂ်ႇႁႅင်း ယၵ်ႉတူၺ်း ႁႂ်ႈၵိလေႇသႃႇ ထၢတ်ႇယူတ်းၼႆၸိုင် ဢၢပ်ႈတေလီ ယူႇ။ လွင်ႈၵျၢင်ႉၵမ်ဢၼ်ၼႆႉ လိူဝ်ႁႅင်းဝႆႉလႄႈ တေမီးၼမ်ႉတွၼ်းယူႇ”

လူမ်းတူၼ်ႉမူၼ်ႉဢွၵ်ႇႁူၸဝ်ႈ

ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆသေ ဢမ်ႇသိူဝ်းထူၺ်ႈၸႂ် ၵၼ်ႈၸႂ်ၸဝ်ႈဝႆႉ၊ ဢိုတ်းဝႆႉ လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇသေ သိုပ်ႇၼင်ႈၵၢၼ်တြႃးထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ပိၵ်ႉဝႆႉ ႁူးထူၺ်ႈၸႂ် တၢင်းသူပ်းလႄႈ ၶူႈလင်ၼႆၸိုင် လူမ်းၼႆႉ လၼ် ၶိုၼ်ႈမႃးဢွၵ်ႇ တၢင်းႁူၸဝ်ႈယူႇ။ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈဢွၵ်ႇႁႅင်း လိူဝ်တွၼ်းမႃး တိၵ်း တိၵ်း။ ပေႃးဢိုတ်းဝႆႉ တၢင်းသူပ်းလႄႈ တၢင်းၶူႈလင် ႁႅင်းႁႅင်းၼႆ လူမ်းသမ်ႉ တႅင်းဢွၵ်ႇတၢင်းႁူ ႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ။ ႁူၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇလူမ်းႁႅင်း မိူၼ် ၼင်ႇလူမ်း ဢၼ်ပိူၼ်ႈ ထူဝ်းသဝ်ႇ ပဝ်ႇထၢၼ်ႇၾႆးလႅင်ၼၼ်ႉယူႇ။

ပိၵ်ႉဝႃႈ လူမ်းထူဢွၵ်ႇ တၢင်းႁူ ႁႅင်းတၢၼ်ႇႁိုဝ်သေတ တိုၼ်းဢမ်ႇ ယ လွင်ႈတၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်။ သိုပ်ႇၵၼ်ႈၸႂ်သေ ယၵ်ႉတူၺ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ လွင်ႈၶတ်းၸႂ် ဝီႇရိယၵေႃႈ ဢမ်ႇယွၼ်ႇ၊ သတိၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ဢွၼ်ႇ သိုပ်ႇ ၼင်ႈယၵ်ႉ ၵျၢင်ႉၵမ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။

ၶၢမ်ႇတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ် ၵျၢင်ႉၵမ်တၢၼ်ႇၼႆႉသေတႃႉ တူၼ်တူဝ် ၸဝ်ႈ တိုၼ်းဢမ်ႇပႆႇႁၼ် လွင်ႈတၢင်းၵတ်းယဵၼ်သေတီႈ။ ၵုမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇ တၢင်းၶၢၼ်ၸႂ် လူင်လူင်လၢင်လၢင်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈသိုပ်ႇၼင်ႈၸၢမ်း တူၺ်း တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်ဢၼ်ၼႆႉ လၢႆဝၼ်းယူႇ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၵျၢင်ႉၵမ်လိူဝ်ၼၼ်ႉ ထႅင်ႈၸၼ်ႉၼိုင်ႈ ယဝ်ႉ။ လူမ်းၶဝ်ႈလူမ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈသူပ်းတီႈၶူႈလင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇပႃး ၸဵမ်တီႈႁူ ၵၼ်ႈၵႅၼ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

လုပ်ႇၵွၵ်းႁူဝ်ၸဝ်ႈ တၢၼ်ႇတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈ

ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ်လူမ်းဢွၵ်ႇ တီႈၶူႈလင် တီႈသူပ်း တီႈႁူၼႆၸိုင် လူမ်းၼႆႉ တမ်ၶိုၼ်ႈထိုင် ၼႂ်းၵွၵ်းႁူဝ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ။ လႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇၵိၼ်းလိူဝ်ၸႂ် ပေႃးတၢၼ်ႇလုပ်ႇၵွၵ်းႁူဝ် တေတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵႂႃႇယူႇ။ ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇၸဵပ်းၵႅၼ်း တၢၼ်ႇႁိုဝ်ၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁႅင်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်လႅဝ်းဢဝ်လၢပ်ႇ သဵပ်ႇတႅင်းသႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။

ၸဵပ်းၵႅၼ်း ၶၢၼ်ၸႂ်လူင်လၢင် တၢၼ်ႇၼႆႉသေတႃႉ လွင်ႈတၢင်းၶတ်းၸႂ် တိုၼ်းဢမ်ႇယွၼ်ႇၽႃႈပႅတ်ႈ လႃးလႃး။ ဝႆႉၸႂ်ႁၢၼ် ၸႂ်ငၢၼ် ယႂ်ႇထူၼ်ႈသေ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ လွင်ႈယၵ်ႉတူၺ်း ၵမ်ႇမထၢၼ်းၵေႃႈ ဢႃႇရူမ်ႇ မၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်လွတ်ႈ။ တိုတ်းဝႆႉသတိယူႇ တႃႇသေႇ။ ၸဵပ်းလိူဝ် လူၼ်ႉ ပူၼ်ႉတီႈၽႅဝ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸႂ်ပေႃးတေဢမ်ႇလႄႇဢမ်ႇလၢဝ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ် လွင်ႈယၵ်ႉတူၺ်း ၵမ်ႇမထၢၼ်း ပေႃးတေဢမ်ႇလူႉၼၼ်ႉ ဝႆႉသတိ ယႂ်ႇယႂ်ႇယဝ်ႉ။ တၢင်းၶတ်းၸႂ် ဝီႇရိယၵေႃႈဢမ်ႇယွၼ်ႇ၊ သတိၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇပၼ် လုတ်ႈ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ယူႇႁဵတ်းၼႆသေတႃႉ လွင်ႈလူၺ်ႈ တူဝ်ယဵၼ် ၸႂ် ယဵၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႁၼ်ပဵၼ်မႃး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢမ်ႇၶတ်းႁႅင်း လိူဝ်လူၼ်ႉ ပူၼ်ႉတီႈလႄႈ ၵူၺ်းလႆႈ တၢင်းလိူတ်ႇမႆႈ ၶၢၼ်ၸႂ်ၵူၺ်း။

ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၵျၢင်ႉၵမ် ဢမ်ပၼ်လူမ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တၢင်းသူပ်း တၢင်းၶူႈလင် တၢင်းႁူသေ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်တိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် တီႈၵွၵ်းႁူဝ် မႃးယဝ်ႉ။ ၵွၵ်းႁူဝ်တင်းလုၵ်ႈ ၸဵပ်းလိူဝ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉတီႈ ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈ လၢတ်ႈလႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇႁိုဝ်ၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆးႁႅင်းလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းမိပ်ႇ ပၼ်ႈ ၵွၵ်းႁူဝ် ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁႅင်းဢူၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈတဵၼ်ႈ ၼိုင်လႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇပိူၼ်ႈဢဝ် ၼင်ယိုတ်ႈမႃးႁတ်ႉမတ်ႉဝႆႉ လၢႆၸၼ်ႉလၢႆ ႁွပ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယူႇယၢပ်ႇ ၶၢၼ်ၸႂ်လူင်လၢင်တႄႉတႄႉ။ ဝေႇတၼႃႇ တီႈႁူဝ် ၸဵပ်းလူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ်သေ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တၢင်းတူဝ် ႁႃတီႈလီ တီႈယဵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၺႃး။ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ၶွင်ႈၶမ် ယူႇဢမ်ႇၸၢင်ႈ သဝ်း သၢင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်။

ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ် ၽူႈဢၼ်တေပၼ် လွင်ႈ တၢင်းၵတ်းယဵၼ် တမ်ႈတီႈ ဝေႇၼေႇယျသတ်ႉတဝႃႇတင်းလၢႆ လႄႈ လွင်ႈ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶၢၼ်ၸႂ်တၢၼ်ႇၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ ပၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၼႆ ၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈ ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆသေ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ယူႇဝႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇသိူဝ်းပွႆၽႃႈ၊ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် ၵႂႃႇၼႃႈ ထႅင်ႈ တိၵ်းတိၵ်းယူႇ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ၸႂ် လူၼ်ႉၸႂ် ပူၼ်ႉတီႈတၢၼ်ႇလႂ် သေတႃႉ သတိတီႈၸႂ် တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်လွတ်ႈ သိုပ်ႇယၵ်ႉၸႅင်ႈထႅင်ႈယူႇ တိၵ်းတိၵ်း။

မိူၼ်ဢဝ်မိတ်ႈ တဝ်ၼႂ်းပုမ်ၸဝ်ႈ

ႁဵတ်းၼႆ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ ဝၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ၶိုၼ်းပဵၼ်မႃး ထႅင်ႈ ဝေႇတၼႃႇဢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ဢူတ်းၵၼ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇ ပၼ်လူမ်းဢွၵ်ႇ တၢင်းသူပ်း တၢင်းၶူႈလင် တၢင်းႁူလႄႈ လူမ်းၼႂ်းတွင်ႉ ထိပ်ႇတွင်ႈတမ် တီႈၼႂ်းပုမ်ၸဝ်ႈ ထႅင်ႈယူႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပိူၼ်ႈဢဝ် မိတ်ႈ တမ်ယဝ်ႈ ၶဝ်ႈပုမ်ၸဝ်ႈ တမ်ၵႂႃႇတမ်ၶိုၼ်း ပဵၼ်မႃးရေႃးၵႃႇ တွင်ႉၵႅၼ်းယူႇ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈၶဵၼ်သေၵေႃႉၵေႃႉ ဢဝ်မိတ်ႈယဝ်ႈတမ် ၼႂ်းပုမ် ၵႂႃႇၵႂႃႇ ၶိုၼ်းၶိုၼ်း တိုၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈလီၸႂ် ၶၢမ်ႇယၢပ်ႇၶၢမ်ႇယဵၼ်း ပေႃးတၢၼ်ႇ တေတၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပွႆၽႃႈပၼ်သုမ်းလႃးလႃး၊ သတိၵေႃႈဢမ်ႇပၼ် လွတ်ႈ၊ သိုပ်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၼမ်ႉၸႂ် လိူဝ်တွၼ်းသေ တႅပ်းတတ်း သိုပ်ႇၶတ်း ၸႂ်ထႅင်ႈလႄႈ တင်းတူဝ် ပဵၼ်ဢၼ်မူၺ်ႈၼဵတ်းၵႂႃႇသဵင်ႈသဵင်ႈ။

ၽွင်းႁႃတြႃးၼၼ်ႉ

“တူဝ်ၵဝ်ၼႆႉ ပိၵ်ႉသမ်ႉ ၵိုတ်းလုပ်ႇ၊ ၵိုတ်းဢဵၼ်၊ ၵိုတ်းၼင် သၢမ်ဢၼ် ၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈယဝ်ႉ၊ ၼိူဝ်ႉတီႈတူဝ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းသေဢိတ်းၵေႃႈယႃႇ၊ လိူတ်ႈ ၼႂ်းတူဝ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းသေယွတ်ႇၵေႃႈ တိူင်းမၼ်း ၵဝ်တေဢမ်ႇၶျေႃႉဢမ်ႇ ယွၼ်ႇ တေသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇၼႃႈ တိၵ်းတိၵ်းယူႇ” တႅပ်းတတ်း လတ်းၸႂ် ၸဝ်ႈ ၼင်ႇၼႆ ႁူပ်ႉထူပ်းလွင်ႈတၢင်း ၶၢၼ်ၸႂ်လူင် ယႂ်ႇတၢၼ်ႇလႂ်သေတႃႉ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇပၢႆႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇႁူၼ်လင် သိုပ်ႇသဝ်းထင် ၼင်ႈၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇယူႇ။ လွင်ႈဢၼ်ႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇတြႃးသီႇပႃးသေ ႁုပ်ႈလႆႈၺၢၼ်ႇ သပ်ႉပၺ်ႇ ၺုၼၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈလႄႈဝႃႈ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ဢတ်ႉတႁိတ ပုၼ်ႈၵေႃႉ လဵဝ်ၵူၺ်း။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈၵႅမ် ထႅမ်ပၼ် ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ၊ ပဵၼ်လွင်ႈ မႁႃႇပရႁိတ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈ မီးၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇဢၢၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၽြႃး ၶႂ်ႈၸႂ်ပုၼ်ႈတႃႇၵေႃႉလဵဝ်ၼႆၸိုင် ဢမ်ႇ တၢပ်ႈလူဝ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇၵိၼ်း ငိၼ်းၶိၼ်ၸႂ်တၢၼ်ႇၼႆႉ။ ပႃႇရမီႇ ၸဝ်ႈမီးဝႆႉ တဵမ်ထူၼ်ႈယဝ်ႉလႄႈ သင်ၶႂ်ႈပဵၼ် ရႁၢၼ်းတႃႇသေ ဢဝ်ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼႆ ၸိုင် ဢဝ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈပဵၼ် ရသေႉသုမေႇထႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တၢင်းဢဵၼ်းဢၢၼ်း ၵၢင်ၸႂ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၽႂ် ပႃႇရမီႇၸဝ်ႈ တိုၼ်းပႃးမႃး ၸဵမ်လႂ်လႄႈ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸင်ႇၵျၢင်ႉၵမ် ႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ် ပုၼ်ႈတႃႇ ပွႆးတိုၵ်း သမ်ႇသရႃႇ ဢၼ်ပူၵ်ႉၵူဝ်ႇသတ်ႉတဝႃႇ ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းၵျၢင်ႉၵမ်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ တိုၵ်းသူၼ်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢဝ်တင်း ထၢတ်ႈသတိ၊ ထၢတ်ႈဝီရိယ၊ ထၢတ်ႈသမႃႇထိ၊ ထၢတ်ႈပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉသေ ၶတ်းၸႂ်ယူႇ ၵူႈၶမ်ႈ ဢိၵ်ႇဝၼ်းၼႂ်။

မိူၼ်ၼင်ႇဢဝ်ပိင်ႈၽဝ်ၾႆး

ၶတ်းၸႂ် ၵျၢင်ႉၵမ်ႁိုင် ဢၢၼ်ႇဝၼ်း၊ ဢၢၼ်ႇလိူၼ်၊ ဢၢၼ်ႇပီမႃးလႄႈ ဝေႇတၼႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃး ၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅၼ်ႇလူၼ်ႉ လိူဝ်ႁႅင်း တႄႉတႄႉ။ တူဝ်ၸဝ်ႈတင်းတူဝ် လိူတ်ႇလိူတ်ႇမႆႈမႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢဝ်ပိင်ႈ တၢင်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်ၵွင်ၾႆးလႄႈ ယူႇယၢပ်ႇၶၢၼ်ၸႂ် သမ်ႈပေႃး ၶႂ်ႈတဵၼ်ႈ ၶႂ်ႈမႃႈ ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇတဵၼ်ႈဢမ်ႇမႃႈ ဢဝ်တၢင်းၶတ်းၸႂ် ဝီရိယယႂ်ႇလူင်သေ သိုပ်ႇဢူတ်းယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ လွင်ႈတၢင်းထူၺ်ႈၸႂ်ၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်သတိလုတ်ႈ သိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းယူႇ။

တၢင်းၵျၢင်ႉၵမ်ၸဝ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢဝ်မႆႉလိပ်းမႆႉၶဵဝ် ပိင်ႈၽႆးႁၢင်းၽႆး လႄႈ မႆႉၶဵဝ်မႆႉလဵပ်း လႆႈၸွပ်ႈၽႆး ႁဵဝ်ႇၼူပ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼၼ် တူဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵျၢင်ႉၶႅင် လိူတ်ႇမႆႈၼႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႈၼူပ်ႈတူၵ်း ၼွၼ်းလူမ်ႉၵႂႃႇ ပေႃးဢမ်ႇၼိုင် ဢမ်ႇၼွၵ်းသင်ယဝ်ႉ။

ၵျၢင်ႉလူၼ်ႉပူၼ်ႉၼႃႇ တၢႆယဝ်ႉဝႃႇ

ပၼ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇႁႃႈၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ် ဢွၼ်ၵၼ် မႃးလူႁၼ်လုမ်းလႃး ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်တီႉတွႆႇၵၼ်သေ လူလွမ်ငွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း သၢႆငၢႆမၼ်း ဝႆႉယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢၼ်မႃးလႆႈႁၼ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ

“ ရႁၢၼ်းၵေႃးတမ တၢႆယဝ်ႉ” ၼႆၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႈဝႃႈ “ဢမ်ႇ ပႆႇတၢႆၵွၼ်ႇ တိုၵ်ႉဢဝ်ၸႂ်ဢွၼ်ႇမၼ်းယူႇ”ၼႆၵေႃႈမီး၊ ၸိူဝ်းဢၼ် တူၺ်း ႁၼ် လွင်ႈတၢင်းၽၢႆႇလီၼၼ်ႉတႄႉ သမ်ႉဝႃႈ “တၢႆၵေႃႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ တိုၵ်ႉ ဢဝ်ၸႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ၊ တီႈတႄႉမၼ်း ရႁၢၼ်းၵေႃးတမၼႆႉ လႆႈတြႃးၵႂႃႇ ပဵၼ်ရႁၢၼ်းတႃႇၵႂႃႇယဝ်ႉ” ၼႆ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃး ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈဢၼ် ယူႇ။

တမ်ႈတီႈ မိူင်းၵပိလၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၸဝ်ႈသီႇထၢတ်ႈ ၼႆႉ ၵျၢင်ႉလူၼ်ႉပူၼ်ႉတီႈသေ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈပဵၼ်ၽြႃးသေ တၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ” ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႅဝ်မိူဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁေႃၶမ်းလူင် သုတ်ႉထေႃးတၼတႄႉ တိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ

“လုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ် ၶုၼ်ၸၵျဝတေးယဝ်ႉလႄႈ ႁူႉ တေပဵၼ် ၽြႃးယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးၵဝ် ၸဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်ၽြႃး ယဝ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇတၢႆလႆႈ” ယုမ်ႇယမ် ၼင်ႇၼႆႁတ်းႁတ်းယူႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လႆႈႁၵ်ႉၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈမႃး လိူဝ်ဢူၵ်းလိူဝ်ၸႂ် ၵေႃႉဢၼ် ပဵၼ်ၼၢင်းယသေႃႇတႄႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈလႆႈ ငိၼ်းဝႃႈ “ၸဝ်ႈပီႈတၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ” ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ် လိူတ်ႇမႆႈၵႂႃႇယူႇတႄႉတႄႉ။ ပိူင်ၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁေႃၶမ်းလူင် သမ်ႉပူင်လၢတ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈပီႈၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်ၽြႃး တိုၼ်း ဢမ်ႇတၢႆလႆႈၼႆလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ယဵၼ်ၸႂ်လူမ်ၸႂ်ၵႂႃႇယူႇ။

ၶၢမ်ႇဢိုပ်းတၢင်းၵိၼ် ၶိၼ်ၸႂ်ဢၢၼ်းၵျၢင်ႉ

ၶၢမ်ႇတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶၢၼ်ၸႂ် ၵျၢင်ႉၵမ်မႃးတၢၼ်ႇၼႆႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ယင်းပႆႇႁူႉႁၼ် သတ်ႉၸႃႇတြႃး၊ ၼိပ်ႉပၢၼ်ႇတြႃးလႄႈ ၶႅၼ်းပဵၼ် ဢၼ်ၶႂ်ႈ ၶတ်းၸႂ်လိူဝ်တွၼ်း သေၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ဝူၼ်ႉထိုင်မႃးၼင်ႇၼႆ

“ယၢမ်းလဵဝ် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၵဝ်ၵိၼ်သုင်းတၢင်းၵိၼ် ဢႃႇႁႃရယူႇလႄႈ ၸင်ႇ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈတြႃး၊ ပိူဝ်ႈၼႆ ဢမ်ႇၵိၼ်သင်သေ ၵျၢင်ႉၵမ်ၼႆၸိုင် ထၢင်ႇတေလီ ယူႇ” ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈၼင်ႇၼႆ ဢၢင်ႈတေ ဢမ်ႇၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်သေ ၵျၢင်ႉၵမ်ၼႆ ယူႇ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ပၺ်ႇၸဝၵ်ႉၵီႇလႄႈ ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်း ၸင်ႇ လဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ

“ဢမ်ႇၵိၼ်သုင်းသင်သေ ဢမ်ႇလီၵျၢင်ႉၵမ်တီႈၶႃႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈ လဝ်ႈလၢတ်ႈၼႆႉ ပေႃးၸဝ်ႈႁဝ်း ဢမ်ထွမ်ႇဢဝ်သေ တေၵျၢင်ႉၵမ် ၵႂႃႇၼႆၸိုင် ၼင်ႇႁိုဝ်ၸဝ်ႈႁဝ်း ပေႃးတေဢမ်ႇတၢႆၼၼ်ႉ ၽီၶဝ်တေဢဝ် ဢေႃႇၸႃႇၽီ သႂ်ႇပၼ်ၸွမ်းတူဝ် သႂ်ႇၼႂ်းႁူး ၶူၼ်တုမ်ႇၼိူဝ်ႉ ၸဝ်ႈႁဝ်းၼႆၶႃႈ ဝႃႇ” ၵမ်းၼၼ်ႉ ၼေႃႇၶမ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဝူၼ်ႉဝႃႈ

“လွင်ႈဢၼ်ၽီၶဝ် တေဢဝ်ဢေႃႇၸႃႇၶဝ် သႂ်ႇၼႂ်းတူဝ်ၵဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်း ႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵဝ်တေ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈတၢပ်ႈလႆႈ။ ပေႃးဝႃႈ ဢေႃႇၸႃႇၽီ ၶဝ်ႈၼႂ်းတူဝ် ယူႇၼႆ ဢမ်ႇၵိၼ်သင်လႄႈ ၵျၢင်ႉၵမ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်။ ဢမ်ႇပွင်ႇလွင်ႈသင်။ ပိူဝ်ႈၼႆ ပေႃးၵဝ် ၵျၢင်ႉၵမ် ၵိၼ်သုင်းၵႂႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း ၼိုင်ႈၸေႃႉဢွၼ်ႇၼႆၸိုင် တေလီယူႇ” ၸဝ်ႈတႅပ်းတတ်းၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။

ႁဵတ်းၼႆတႅပ်းတတ်း လတ်းၸႂ်ယဝ်ႉသေ ထူဝ်ႇပေလႄႈသင် ထူဝ်ႇပူၵ်း လႄႈသင် ထူဝ်ႇလိူင်လႄႈသင် လႆႈထူဝ်ႇသင်ၵေႃႈ တိၼ်းတွၼ်းၵိၼ်ၵႂႃႇ ၼိုင်ႈဝၼ်း ၼိုင်ႈၸေႃႉသေ ၶတ်းၸႂ်ၵျၢင်ႉၵမ်ၵႂႃႇ ၵူႈၸဝ်ႉၼႂ်ဝၼ်းၶမ်ႈယူႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ လွင်ႈတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ လဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင်ၼႅၼ်ႇ၊ လွင်ႈတၢင်း ၶတ်းၸႂ် ၵမ်ႇမထၢၼ်း သမ်ႉလိူဝ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉတီႈၼႅၼ်ႇလႄႈ ႁၢင်ႈၽၢင် တူၼ်တူဝ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ယွမ်ႁဵဝ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈၸႃႉ ႁၢင်ႈလူႉမႃးတိၵ်းတိၵ်း။