တူဝ်သွမ်ၼူမ်း/ပႄႉ
ပႄႉ ပဵၼ်တူဝ်သွမ်ၼူမ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း မုင်ႉႁူမ်ႈႁိူၼ်း တူဝ်သတ်း ဢၼ်လဵင် ၼင်ႇ မေႈၸဵၼ် ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပႄႉၶဝ်ၼႆႉ လႆႈလဵင်ႉသွၼ်ငႄႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈမွၵ်ႈ 9000 ပီႊပုၼ်ႉ တီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်းတူၵ်းဢေးသီးယႂ်းယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၸၢဝ်းပႄႉၶဝ် ၸမ်းမီးႁႃႈမဵဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပႄႉလဵင်ႉငႄႈၶဝ်တႄႉ လႆႈႁၼ် ၸွတ်ႇတူဝ်ႈတင်းလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။ ပႄႉထိူၼ်ႇၶဝ်တႄႉ လႆႈႁၼ်တီႈ ဢေးသီးယႂ်း၊ ယေႃးရွပ်ႉ၊ တင်း ဢမႄးရီးၵႂ်းႁွင်ႇယဝ်ႉ။
ပႄႉလဵင်ႉငႄႈၶဝ်တႄႉ လဵင်ႉဝႆႉ တႃႇဢဝ်ၼမ်ႉၼူမ်းၶဝ်လႂ်၊ ၼိူဝ်ႉၶဝ်၊ ၼင်ၶဝ်၊ တင်းၶူၼ်ၼင်ၶဝ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ပႄႉလဵင်ႉငႄႈၶဝ်ၼႆႉ မီးၸိူဝ်ႉသိုပ်ႇ 200-ပၢႆလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းၸိူဝ်ႉသိုပ်ႇ ဢၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈသုတ်းၼၼ်ႉ တူဝ်ပေႃႈၶဝ်ၼႆႉ တၢင်းသုင် ၸၢင်ႊမီးမွၵ်ႈ 40-ပႅၵ်ႉ (1-မီးတႂ်း)သေယဝ်ႉ၊ ၼမ်ႉၼၵ်းသမ်ႉ မီးမွၵ်ႈ 250-ပွင်ႇ (113-ၵီးလူဝ်းၵရႅမ်း)ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်း ၵိၼ်ၼမ်ႉၼူမ်းပႄႉၶဝ်၊ သမ်ႉပၢႆဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၼမ်ႉၼူမ်းၵွၼ်ႈ တင်း ၼမ်ႉၼူမ်းသူမ်ႈလႂ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၶူၼ်ၼင်ၶဝ်သမ်ႉ ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၸဵၼ်၊ ၼင်မၼ်းသမ်ႉ ဢဝ်ႁဵတ်းပဵၼ် ၽိုၼ်ၸေႈၼင်ယဝ်ႉ။ ၼိူဝ်ႉပႄႉၼႆႉ ၵိၼ်ၵၼ်ယူႇ တီႈၵူႊလၢႆမိူင်းတေႉယဝ်ႉ။
ပႄႉၶဝ်ၼႆႉ ၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း မေႈၸဵၼ်ၶဝ် ၸမ်ႁႅင်းၼႃႇလႄႈ မၢင်ႊပွၵ်ႈၼႆ တႃႇတေၽႄသေ လၢတ်ႈၼေလႆႈ ပႄႉ တင်း မေႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈယၢပ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်တင်း မေႈတူဝ်ႈပေႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႄႉတူဝ်ပေႃႈၶဝ်ၼႆႉ မီး ဢၢႆႊသႅဝ်ႁိုၼ်ႇႁႅင်းၸိူဝ်ႉၼိူင်ႈ တင်း မွၺ်ၵၢင်းယွၺ်းၼၼ်ႉ ၵွၺ်းယဝ်ႉ။ ၼႆႉသေဢမ်ႇၵႃး၊ ပႄႉမႄႈမၢင်ႊတူဝ်ၶဝ်ၵေႃႈ မီးပႃးၶဝ်သေယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ မေႈၸဵၼ်၊ တူဝ်မႄႈၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးၶဝ်သႄႈ။
ပႄႉၶဝ်ဝပဵၼ် တူဝ်တမ်းတိၼ်မၼ်ႈလႆႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈသေ ၶိုၼ်ႈတီႈသုင်လႆႈၵတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵိပ်ႇၼင်ၼဵဝ်ၶဝ် တႃႇၸင်ႈမၼ်ႈလႆႈတီႈ ၼႃႈလႅၼ်ႊသေဢၼ်ဢၼ်လႆႈလီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
- ပႄႉလဵင်ႉႁိူၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ဢဝ်ၽိူင်းႁႅင်ႈ တင်းမဵတ်ႉသၢၼ်ၶဝ်သေလဵင်ႉလူပၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ ပေႃးဝႃႈပဵၼ် ပႄႉထိူၼ်ႇၶဝ်တႄႉ ၶဝ်တေၵိၼ်ႁမ်ႉၶႂ်ႈတူၼ်ႈၵူႊမဵဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၼၼ် ၶူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တူၼ်ႈသေ ပဵၼ်မႃး မဵဝ်းလႂ်ၵေႃႈလီ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽႅၼ်ႇမၼ်ႈၵုၺ်လႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ ၵိၼ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။